عباس مولوی

عباس مولوی متخلّص به «ناسخ» فرزند محمّدبیگ بن زیاد اوغلی قاجار، عالم فاضل، حکیم عارف و شاعر ادیب بوده است.

معرفی

وی در محله عباس آباد اصفهان ساکن بوده و نزد حکیم ملاّ رجبعلی تبریزی و سایر فضلاء اصفهان به تحصیل مشغول شده و پس از تکمیل تحصیلات خود به تدریس حکمت پرداخته است. میرزا محمّدطاهر نصرآبادی که معاصر اوست می نویسد: «نهایت صلاح و سداد را دارد، چنانچه سنتی کم از او فوت می شود. حقا که ملکی است در لباس بشر».

او در شعر طبعی لطیف داشته و قصایدی در مدح حضرات ائمه معصومین علیهم السلام سروده و در معماگویی نیز مهارت داشته است. سال فوتش به دست نیامد. او تا سال 1101ق در قید حیات بوده است.

تالیفات

کتب زیر از تألیفات اوست:

1. «انوار سلیمانی» در علم کلام و اثبات حقانیّت شیعه بر سایر فرق، در 62 فصل که تألیف آن در سال 1097ق شروع و در روز سه شنبه 24 ذیقعده 1101ق به پایان رسیده و به نام شاه سلیمان نامیده شده است. نسخه ای از آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران[و نسخه ای در کتابخانه مجلس شورای اسلامی ] موجود است.

2. «تأویلیّه» قصیده ای که در مدح اهل بیت علیهم السلام سروده شده و جمعی از فضلاء بر آن شرح نوشته اند. محمّدامین وقاری یزدی بر آن مقدّمه نوشته و در کتاب خود «گلدسته اندیشه» وارد ساخته است.]

3. «اصول الفوائد» در حکمت که نسخه ای از آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است.]

4. «مناظرات»

5. «تقویم سعیدی» ترجمه فارسی «تقویم المحسنین» فیض کاشانی است که به درخواست حاجی محمّدسعید بن لطف اللّه آن را ترجمه کرده است.

6. «مصابیح الولایه فی انوار الولایه» در تفسیر به فارسی که در سال 1099ق آن را نوشته و نسخه ای از آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.

7. «مصباح الهدایه» که سیّد ابوالقاسم موسوی خوانساری روایات فضائل اهل بیت علیهم السلام را از آن منتخب نموده است.

این بیت از اوست:

در وادیی که قافله سالار، عشق توست

گلبانگ خضر از جرسش می توان شنید]

منبع

برگرفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386.