حوزه علمیه ذوالفقار

مدرسه علمیه ذوالفقار یکی از مدارس قدیمی اصفهان که در منطقه بازار تاریخی اصفهان، در حدوسط خیابان عبدالرزاق و میدان امام(میدان نقش جهان) واقع شده است.

ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی

سال ساخت	در عهد صفوی
آدرس	بازار بزرگ اصفهان در نزدیک محله نیم آورد
وضعیت:	طلبه نشین
علّت نام گذاری:	نام شمشیر حضرت علی (ع) روی دیوار شبستان
کد مؤلف	AUTHORCODE00453AUTHORCODE

تحقیق مرحوم مصلح الدین مهدوی

مرحوم سید مصلح الدین مهدوی در کتاب اصفهان دارالعلم شرق اینگونه ذکر کرده اند:

[مهدوی:] یکی از مدارس معمور و طلبه نشین واقع در بازار کوچه ذو الفقار است.

شاردن در سفرنامه خود، ضمن بیان محله نیماورد (صفحه 89) گوید: نقاط مهم این محله عبارتند از: کوچه جماله و مسجد ذو الفقار که وجه تسمیه آن به مناسبت نام شمشیر حضرت علی (ع) است و یک حمام و یک مهمان خانه به اسم خاصه تراش است که فقط اصلاح شاه را می کند و این خود مقامی شامخ است. در کتاب گنجینه آثار ملی اصفهان (صفحه 384) درباره مسجد ذو الفقار می نویسد:

آنچه در این مسجد جالب توجه می باشد آن است که عکس چند شمشیر دوسر «ذو الفقار» روی دیوارهای گچی شبستان نقاشی شده است.

مسجد در سال 950 بوسیله شیخ محمّد صفی نامی ساخته شده و کاتب آن محمّد سیاوش نام دارد و در سال 1109 شخصی به نام حاج میرزا اسد اللّه ربقاتی جهت مسجد وقف نمود و وقف نامه آن بر لوح سنگی سیاه منقوش و بر بالای کتیبه مسجد نصب گردیده است.

نویسنده این کتیبه محمّد نصر نام دارد. از فرمانی که بر سنگ سیاه رنگی منقوش و بر دیوار مسجد منصوب است معلوم می شود که خاصه تراش استاد علیرضا نام داشته و در سال 1037 هجری قمری بدین سمت اختصاص یافته است. علت شهرت این کوچه و مدرسه و مسجد به ذو الفقار معلوم نیست.

مرحوم جابری در تاریخ اصفهان و ری (صفحه 247) می نویسد:

از مساجد دوره شاه طهماسب اول یکی مسجد ذو الفقار است و آن را ذو الفقار بیک اسپهانی که خاصه تراش شاه طهماسب در قزوین بوده ساخته و حمام را بنا نهاد چون آن حمام را نیز به حمام خاصه تراش پس از چهارصد سال می خواندند. سردرب کاشی معرّق دارد به تاریخ 950 و مساحت بیش از نیم جریب و کوچه دست چپش نیز به نام او معروف و مدرسه ای ابتدای کوچه ساخته، که مساحتش 700 ذرع تخمین زده می شود.

مدرسه در اول کوچه مجاور مسجد در قسمت جنوب قرار دارد کمی از کف کوچه و بازار گود است در این اواخر اندکی مخروبه و بایر گردیده بود. در سالهای اخیر به همت دانشمند بزرگوار مرحوم شیخ محمّد باقر زند کرمانی و سرمایه ی مادی مردم متدیّن بازار تأمین گردید و اکنون طلبه نشین است.

چهره های علمی مدرسه

شیخ محمد باقر زند کرمانی

سید احمد فقیه امامی

سید حسن فقیه امامی

سیدحجت موحد ابطحی

شیخ محمد علی ابراهیمی

شیخ علی اکبر فقیه

میرزا محمد حسن نجفی

شیخ مجتبی لنکرانی

شیخ حسن صافی

حاج سید محمد علی صادقی

شیخ محمد حسن عالم نجف آبادی

شیخ رسول جعفریان

عبدالرسول پناهنده گزی

محمد مهدی روضاتی