این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
حسین بن محمدعلی ثمر مستوفی انصاری
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | حسین ثمر مستوفی انصاری |
| شهرت | معزالدین |
| زادروز | ۱۲۸۴ قمری |
| تاریخ وفات | ۱۳۴۴قمری |
| مدفن | تکیه شهدا در تخت فولاد |
| اساتید | میرزا علیرضا پرتو |
| آثار | ترجمه جنگ روس و ژاپن، ترجمه تاریخ فرانسه، عبره النّاظرین، رعنا و زیبا، و... |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | مدرس، شاعر، نویسنده، خطاط، و.. |
میرزا حسین خان ثمر ( 1284ق- 1344ق ) فرزند میرزا محمّد علی خان مستوفی انصاری اصفهانی، متخلص به « ثمر»، ملّقب به «معزّالدّین»، شاعر ادیب و دانشمند اواخر قاجاریه بود. ثمر در فنون ادب استاد بود و خط را خوش می نوشت و به زبان فرانسه آشنا بود.[۱] شهرت ميرزا حسين خان بيشتر به سبب طبع شعر و معاشرت با ادبا بود.
زندگی‌نامه
ولادت
وی در سال 1284ق در اصفهان متولّد شد.[۲]
خاندان
پدر وی، میرزا محمدعلی مستوفی وزير مؤيدالدوله طهماسب ميرزا، از خانواده ميرزا سلمان جابرى انصارى، وزير سلطان محمد صفوى بود و نياكانش كه مرجع رسيدگى به امور دولتى بودند، در زمان شاه عباس از شيراز به اصفهان مهاجرت كردند و در اين شهر اقامت گزيدند.[۳] ميرزا محمد علی مستوفی فرزند ميرزا حبيب الله مشير الملک، وزير و رئيس ماليه ولايات جنوب غربى در زمان ظل السلطان بود.[۴]
تحصیلات
او در اصفهان به تحصیل علم پرداخت و در سنّ يازده سالگى در مدرسه همايونى[۵] واقع در هشت بهشت چهارباغ كه از تأسيسات ظلّ السلطان و به رياست على خان ناظم العلوم بود؛ زبان فرانسه، رياضيات و تاکتیک نظامى را فرا گرفت. پس از تعطيلى اين مدرسه، وى براى ادامه تحصيل به مدرسه دارالفنون تهران رفت. او بعد از اتمام تحصیلات به اصفهان بازگشت و ابتدا در نظام توپخانه اصفهان بود و بعد به ژنرال آجودانی حضور ظل السّلطان منصوب شد و در امور حكومتى به خدمت پرداخت.[۶]
اساتید
وی از میرزا علیرضا پرتو در ادبیات کسب فیض نمود.
آثار و فعالیت ها
آثار
کتب زیر از تألیفات اوست:
1. « ترجمه تاریخ شرق اقصی»: ثمر اين كتاب را به دستور ميرزا فضل الله خان لواءالملک، رئيس قشون اصفهان، گويا از روسى به فارسی ترجمه كرد.
2. « ترجمه جنگ روس و ژاپن»
3. « ترجمه تاریخ فرانسه»
4. « عبره النّاظرین» در تاریخ زمان
5. « رعنا و زیبا»: منظوم که در تهران چاپ سربی شده است.
6. « دیوان اشعار» [۷]: به ضمیمه « قصائد مدایح و مراثی پرتو اصفهانی» که در سال 1304ق چاپ سنگی شده است. بار دیگر « دیوان دوم ثمر» به همت فرزندش رضا ثمر در سال 1347ش چاپ حروفی شد؛ این دیوان مشتمل بر غزليات، ترجيع بند، رباعيات و بوستان راز ثمر و مدح حضرت رسول اكرم ( ص ) است.[۸]
وی همچنین منتخبات اشعار اسدی طوسی و فردوسی را در سال 1319ق فراهم آورده و به خط شکسته نستعلیق نوشته است که به شماره 11521 در کتابخانه عمومی اصفهان موجود بوده است.[۹] در اشعار او مضامين عرفانى و عاشقانه فراوان است.
اشعار زیر از اوست:
| وصل شیرین مَطَلَب زانکه غم عشق رُخَش | تیشه اندر سَرِ فرهاد جگر خون زده است | |
| خنک آن کو ز کف سرو قدِ لاله رخی | پای سرو و لب جو باده گلگون زده است |
فعالیت ها
او در زمان مشروطه رياست عدليه خوزستان را يافت. بعد از استعفا و بازگشت به اصفهان، به تأليف و نويسندگی پرداخت. وی مدتى معلّم مدرسه معارف بود[۱۰] و در نوشتن خطوط مختلف تسلط داشت.[۱۱] او را فردى كه از روزگارش ناراضى بوده و از اصلاح اجتماع عصرش اظهار نا اميدى مى نموده است، معرفى کرده اند.[۱۲]
وفات
او در اواخر عمر انزوا اختیار نمود وسپس در شب 24 جمادی الاولی سال 1344ق وفات یافت و در تخت فولاد نزدیک تکیه ملک و مجاور تکیه سادات میر محمّد صادقی در تکیه شهدا مدفون شد .[۱۳]
پانویس
- ↑ فقیه میرزایی، تخت فولاد یادگار تاریخ، خطی.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص2656.
- ↑ جناب، رجال و مشاهير اصفهان، ص 171.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2657.
- ↑ معتمدی، اصفهان: مدارس نوين و مفاخر آن، صص 42-33.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2656.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص38؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص431؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص99؛ همایی، دیوان طرب، ص245.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2659.
- ↑ مقصود همدانی، فهرست نسخه های خطی کتابخانه عمومی اصفهان، ج1، ص158.
- ↑ روزنامه جهاد اكبر، سال اول، ش 20.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2658.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 422-421.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص 727- 728.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.