این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
حبیب چهارمحالی اصفهانی
این مقاله در هیچ ردهٔ محتوایی قرار نگرفته است. لطفاً با افزودن چند رده کمک کنید تا این مقاله
در کنار سایر مقالههای مشابه فهرست شود. |
این نوشتار نیازمند ویرایش فنی یا ادبی می باشد. |
میرزا حبیب اصفهانی چهارمحالی، متخلص به دستان، ادیب فاضل و شاعر و نویسنده و زبان شناس اوایل قرن چهاردهم هجری می باشد.[۱].
معرفی
وی در روستای «بن» چهارمحال متولّد شد. مقدمات را در اصفهان آموخته و سپس به تهران رفت و به تحصیل ادامه داد. سپس راهی بغداد شده و در 4 سال ادبیات و فقه و اصول را فراگرفت و پس از مراجعت به ایران در تهران ساکن شد.
او شاعری زبردست و ادیبی توانا بود و «دستان» تخلّص می کرد و چون طبع او به هزل و هجو مایل بود در ذمّ شکمبارگی و بددهنی سپهسالار محمّد خان صدر اعظم هجویه ای سروده و پس از مدت کوتاهی از اقامت خود، در سال 1283ق به سرزمین عثمانی [ترکیه فعلی ] پناه برد و در آنجا به دلیل تسلط به زبان عربی، ترکی و فرانسوی در مدرسه ایرانیان استانبول به تدریس پرداخت.
میرزا حبیب با شیخ احمد روحی و یاران او معاشرت داشت و طرفدار آزادیخواهان ایران بود. دولت عثمانی او را به عضویت انجمن معارف منصوب کرد، اما به خاطر بدگوئی بدخواهان از خدمت برکنار شد ولی بعد از یک سال و نیم به التفات سلطان، به خدمت بازگشت.
عمده شهرت حبیب اصفهانی به خاطر ترجمه فارسی داستان «حاجی بابا اصفهانی» نوشته «جیمز موریه» منشی سفارت انگلیس در ایران است. نثر او در این ترجمه استادانه و مسلط به زبان و ادب فارسی است که آن را شیرین و دلپذیر ساخته است.
ابیات زیر از اشعار اوست:
| دیشب به رقص برخاست، آن فتنه نشسته | یک دل درست نگذاشت، با طُرّه شکسته | |
| دامن کشان فرد کوفت، پائی و دستی افشاند | ز آنسان که عقل و دین را، شد دست و پای بسته[۲]. |
آثار
این کتاب ها از اوست:
1. «برگ سبز»
2. «دستان فارسی» راجع به دستور زبان فارسی
3. «دستور سخن»
4. «راهنمای فارسی»
5. «غرایب عقاید ملل»
6. تصحیح «دیوان اطعمه سحاق اطعمه شیرازی» مطبوع
7. «منتخب کلیات عبید زاکانی»
8. «تصحیح دیوان البسه قاری یزدی» مطبوع
9. «خط و خطاطان»
10. «رهبر فارسی»
11. ترجمه «مردم گریز» نوشته: مولیر
12. «دیوان اشعار»
13. ترجمه «حاجی بابای اصفهانی» نوشته: جیمز موریه، مطبوع
14. ترجمه «سرگذشت ژیل بلاس» نوشته: آلن رُنه ساژ
15. «ایرنامه» نسخه خطی کتابخانه دانشگاه استانبول ترکیه
16. «منتخب اللّطائف»
17. «منتخب النّفائس»
وفات
میرزا حبیب در سال 1311ق بیمار شده و جهت معالجه با آبهای معدنی به «بورسا» رفت و سرانجام در سال 1315ق درگذشت و در گورستان «چکرگه» در پای کوه «اولوداغ» به خاک سپرده شد.
پانویس
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، صص 415-417
- ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص46؛ نقباءالبشر، ج1، ص353؛ الذریعه، ج7، ص179 و ج16، ص31؛ چهره هایی از پیشروان، ص50؛ از صبا تا نیما، صص 301-395؛ سرگذشت ژیل بلاس: مقدمه؛ مؤلیفن کتب چاپی، ج2، صص 469 و 470؛ فهرستواره کتابهای فارسی، ج1، ص144؛ فهرست دانشگاه استانبول، صص 320 و 689؛ فهرستواره کتابخانه مینوی، ص128؛ شرح حال رجال ایران، ج1، صص 312 و 313؛ مجله ارمغان: سال دهم، صص 120-110 و 272-268؛ گلزار جاویدان، ج3، صص 1398 و 1399؛ فرهنگ معین، ج5، ص454؛ دائره المعارف دانش بشر، ص1203؛ تاریخ تذکره های فارسی، ج1، ص519؛ تاریخ اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران، ص437.
منبع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.