این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سلیمان بن محمدكاظم شیرازی
حاج میرزا سلیمان رکن الملک شیرازی(1254ق-1331ق)، فرزند محمد كاظم بن محمّد حسین بن محمّد اسماعیل بن ابراهیم سلطان بن امام وردی بیگ بن خلف بیگ ثانی (سفره چی)، شاعر و ادیب منشی. از سخنوران و بزرگان اواخر دوره قاجاریه و معروف به ركن الملك مـتخلّص بـه (خلف) در سال 1254 قمری در شيراز به دنيـا آمـد.
زندگی نامه
او نايـب الحكومـه اصـفهان و از مردان نيكوكار و خليق و مهربان فردی لايق و كاردان بود و در دستگیری از فقراء و ضعفاء اهتمام داشت و در مقام مقايسه با عموم كارمندان دستگاه ظلّال سلطان از همه بهتر در رسيدگی به امور مراجعـان و بـه ويژه از علما و دانشمندان بـا خوش رفتاری استقبال می كرد.
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود.
او از طبع شعری روان برخوردار بود و در شعر تخلّص خلف را به مناسـبت نـام جدش خلف بيگ سفر ه چی برگزيد و در همه جا در اشعارش ايـن تخلّـص را بكـار برده است.
او از خاندان خلف بیگی شیراز است که نسب آنان به خلف بیگ طالش از امرای شاه اسماعیل صفوی منتهی می شود. خلف بیگ سفره چی معروف به «خلف بیگ ثانی» بانی مسجد سرخی اصفهان هم از اجداد اوست.
امام وردی بیگ مدّتی والی فارس بود.چنان كه در مجله ی الاسلام شماره 5 نوشته شدركن الملك ديوان شـعری قريب به پنجاه هزار شعر از غزل و قصيده و قطعه و مثنوی داشت ودر شیراز علم و ادب آموخت و خطوط نستعلیق و نسخ را مشق نمود.علاوه بر اين در فن انشاء نيز از مهارت بالايی برخوردار بوده است.
او در خانه ی خود انجمن شعر برپا می داشت و خود نيز شعر می سرود و شـاعران بسيار به او علاقمند بودند،چنان كه در چهار ستون سنگی مسجد ركن الملك با چهـار رباعی با چهار ماده تاريخ از چهار شاعر ساخت. مسجد او را سـتوده انـد .
از جملـه مادحان او مرحوم خرّم لنبانی است كه چندين قصيده و تركيب بند بلنـدی بـا رديـف بخت در ديوان دشت خرّم در مدح او ديده میشود.
وی در قضايای سياسی عصر مشروطيت از رجال صاحب نفوذ و تأثيرگذار بود.
این شعر از اشعار اوست:
| كناره گير ز زهـد از ريـا گريـزان بـاش | حروف عشق ز بر كن حريف رندان باش | |
| به حلقهای كه در آن ذكر زلف يـار كننـد | تو نيز سلسله آويز و حلقـه جنبـان بـاش | |
| ز فكر تفرقـه جمعيـت حـواس مجـوی | پريش در بـر آن طُـرّه ی پريشـان بـاش |
عدّه ای از شعراء جهت او مرثیه و مادّه تاریخ گفته اند. از جمله «اعوری» شاعر اصفهانی گوید:
| باده مرگ ساقی دوران ریختش چون به کام رکن الملک | اثر کار خیر او دارد تا ابد زنده نام رکن الملک | |
| «اعوری» گفت بهر تاریخش | «شد بجنت مقام رکن الملک» |
این دو بیت از رکن الملک است:
| دلِ غمین به وصال بتی ز نوشاد است | که رشک لعبت فرخار و شوخ نوشاد است | |
| به کوی خسرو و شیرین ما دلا بگذر | ببین که تیشه بر فرق هزار فرهاد است |
آثار
آثار باقيمانده از او را می توان در دو بخش: 1ـ معماری ابنيه 2ـ آثـار قلمی تقسيم كرد. چند نمونه از معماری ابنیه به شرح زیر است :
1ـ بقع های جهت آقا محمد بيدآبادی
2ـ سـاخت گنبـد و تعميـر تكيـه ی حــــاج محمــــد جعفر آبــــاده ایدر تخت فولاد
3 ـ تعميـرات تكيـه ميرفندرسـكی
4ـ تعميرات در صحن مطهرحضرات عسکريين عليهم السلام در سامرا
5 ـ بنای مسجد عـالی و مدرسـه ركـن الملـك در ابتدای تخت فولاد به نام مسجد ركن الملك اشاره نمود.
و در بخش دوم آثار فرهنگی:
1 ـ چاپ هفت هزار و پانصد جلـد قـرآن بـه قطـع رحلی به ضميمه ی كشفالايات
2 ـ رساله در استخاره
3 ـ چـاپ زادالمعـاد علامـه مجلسی رضوان اللّه عليه 750 مجلد.
4 ـ چاپ جامع عباسی تأليف شيخ بهـايی بهائه 750 مجلّد.
5 ـ چاپ صحيفه ی سجاديه يا زبور آل محمد علـيهم السـلام 750مجلد
6 ـ چاپ جلد دوم كتاب انيس الاعلام فی نصرةالاسـلام ميـرزا محمد صـادق جديدالاسلام كه همه بطور رايگان در اختيار علما و اهل علم و مؤمنين بذل فرموده، اشاره نمود.[۱]
وفات
وی سرانجام در سه شنبه 7 جمادي الاولی 1331 قمری ديده از جهان فرو بست ودر مسجد خود در اطاق واقع در دالان مسجد ركن الملك مدفون گرديد.[۲][۳]
پانویس
- ↑ مهدوی، سيری در تاريخ تخت فولاد، ص121.
- ↑ آثار عجم، ص503؛ تذکره مرآه الفصاحه، ص199؛ فارسنامه ناصری، ج2، ص916؛ مجله یادگار، سال سوم، شماره 9، ص33؛ حدیقه الشعراء، ج2، ص573؛ دانشمندان و سخن سریان فارس، ج2، صص 454-459؛ احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص285؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص31؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص 652 و 653؛ بیان المفاخر، ج2، ص115؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص121.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص 333-332.
منبع
برگرفته از کتاب تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص236
برگفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386.