این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

عبدالحسین محلاتی

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو

شيخ عبدالحسين محلّاتى فرزند على معروف به ميرزا باباحسـين بـن احمـد بـن محمدشفيع اصفهانى معروف به "آخوند شفيعا" خوش اَبرو، عالم فاضـل اديـب شـاعر و محقّق جامع، در حدود سال 1270 قمرى در محلّات متولّد گرديد. در قم و اصـفهان و نجف و کاشان نزد میرزا حبیب اللّه شریف کاشانی و در تهران نزد سیّد ریحان اللّه کشفی بروجردی تحصیل نموده.

زندگی‌نامه

وی ازمحضر درس حاج ميرزا حبيب اللّه رشتى بهره مند گرديـد، وپس از نيل به مقام اجتهاد به اصفهان مهاجرت كرد،و خواهر علامه ى فقيه حـاج آقـامنيرالدين بروجردى را به همسرى برگزيد. محل تدريس او مدرسـه ى صـدر بـود وجمعى از افاضل طلّاب در درس خارج او شركت مى كردند. اشعارى به زبان عربى وفارسى دارد. از سیّد علی اصغر جاپَلَقی اجازه دریافت نمود و مدّت ها به درس حاج میرزا حبیب اللّه رشتی [در نجف] حاضر شد.و با وجود علم و فضل بسیار و مقام عالی تقوا، در فقر و تنگدستی به سر می برد و حتّی مجبور بود کتب مورد نیاز خود را استنساخ کند. وی سرانجام در روز جمعه 22 ذی الحجه 1323ق وفات یافته و در تخت فولاد حوالی قبر فاضل هندی مدفون گردید.[۱][۲]

از اشعاراوست :

دلا تا كى به خـود گرمـى؟ ز خـود قطـع تمنـا كـن ز خودبينى به خود آى و به خود خود را هويدا كـن
ز غفلت تا به كى مستى؟ به خود تـا چنـد پابسـتى؟ كــزين ســختى ره رســتى، ز هســتى دل معــرّا کن
چو كوران تا به كىگيرى سـراغ از نـور و نپـذيرى؟ تو خود مهر جهانگيرى، به خود بين ديـده بينـا كـن

شاگردان

از جمله شاگردان مشهور او: مرجع عالیقدر آیت اللّه حاج آقا حسین بروجردی، سیّد محمّدباقر احمد آبادی، حاج میرزا علی آقا شیرازی، سیّد عباس صفی دهکردی، میرزا محمّدباقر فقیه ایمانی و سیّد محمّدعلی ابطحی بوده.

آثار

کتب زیر از اوست:

1. «مسافت سفر»

2. «الشرط ضمن العقد» [این دو رساله ضمن مجموعه شماره 1474 در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم موجود است. این نسخه ها به خط مؤلف است.[۳]

3.«المانه الغدیریه» قصیده ای عربی که در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام و واقعه غدیرخم سروده شده و به خط مؤلف و در تاریخ ذیحجه 1302ق تحریر شده و به شماره 11475 در کتابخانه آیت اللّه مرعشی در قم موجود است.[۴]]

4.«بیان زیارت عاشورا» [به فارسی که به خط شکسته نستعلیق و نسخ مؤلّف به شماره 11546 در کتابخانه آیت اللّه مرعشی در قم موجود است.

5. «مشرق الظلام» در شرح رساله «لآلی الکلام» در علم اعراب، تألیف: اسداللّه بن محمّد محلاّتی، که در کتابخانه آیت اللّه مرعشی در قم موجود است.[۵]

6.«حواشی بر قوانین»

7. «حواشی بر رسائل» (حواشی بر فرائد»)

8. «دیوان اشعار عربی و فارسی»

9. «رساله در قاعده تأخیر»

10. «رساله در عدالت»

11. «رساله در سجده سهو»

12. «رساله در لباس مشکوک»

13. «رساله در بلوغ»

14. «رساله در نماز جماعت»

15. «رساله در قاعده اشتغال»

16. «رساله در اصل برائت»

17. «رساله در قاعده فحص»

18. «رساله در تعریف علم اصول»

19. «رساله در سهو نماز»

20. «رساله در تطهیر به آب قلیل»

21. «رساله در قاعده بیّنه»

22. «رساله در اصل تعارض»

23. «رساله در تیمّم»

24. «رساله در اصل لزوم عقد»

25. «شرح بر اصول کشف العظاء»

26. «مغتنم الدرر» در سه جزء: 1- در تفسیر 2- در روایات 3- در متفرقات(1) [که در بین سال های 1314 تا 1321ق آن را تألیف کرده است نزد مرحوم میرزا حبیب اللّه نیّر موجود بوده و نسخه ای از آن در مجله شهاب (شماره 22) معرفی شده است.]

27. «تسلیت نامه» [که آن را مرحوم محلاّتی جهت دلجوئی و تسلای یک عالم اهل عربستان که وهابی بوده و سپس شیعه شده است، نوشته است.


پانویس

  1. دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج2، صص 766 و 767؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، صص 168-170؛ نقباء البشر، ج3، صص 1056-1058؛ گلزار فضیلت، صص 183-205؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص164؛ افتخار آفرینان استان مرکزی، ج3، صص 224-228؛ الاصفهان: رجال و مشاهیر، ص489.
  2. مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، ج4، ص163.
  3. فهرست خطی احیاء، ج4، صص 310-312.
  4. فهرست مرعشی، ج29، ص101.
  5. فهرست مرعشی، ج29، ص1277.

منابع

برگرفته از کتاب: مهدوی، مصلح الدین،اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.

برگرفته از کتاب تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان : معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص519