این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
سید ابوالحسن بن علی طباطبایی بروجردی
سید ابوالحسن بروجردی عالم جليل، فرزند حاج سيد على طباطبايى بروجردى، از علما و مجتهدين و مدرسين اصفهان بود.
زندگینامه
خاندان
وى از سادات جليل القدر طباطبايى بروجردى است كه نسب ايشان به حضرت مجتبى، سبط اكبر-عليه السلام- مى پیوندد. اين خاندان ابتدا در زواره اصفهان ساكن بودند و سپس به بروجرد مهاجرت كردند. در زمان سلاطين صفويه به اصفهان منتقل شدند و پس از انقراض سلطنت صفوى و در پى فتنه افغان و بى سروسامانى اصفهان و متلاشى شدن امور، به نجف مهاجرت نمودند. سپس اولاد مير سيد على بن سيد محمد به اصفهان و عده اى از اولاد سيد مرتضى بن سيد محمد در بروجرد سكنى گزيدند و عده اى ديگر از آنان در نجف باقى ماندند و بدین ترتیب، سلسله طباطبايى بروجردى به سه شعبه تقسيم شدند.
از معاريف سادات بروجردى اصفهان، عالم ربانى و فقيه محقق، حاج مير سيد على فرزند سيد عبدالكريم فرزند سيد على است كه يكى از علمای مبرز زمان خود بوده است.
سید محمد بروجردی تنها پسر سید ابوالحسن، پس از فراگیری علوم دینی نزد پدر و دیگر علمای اصفهان به حوزه علمیه نجف اشرف رفت و سالها در آنجا به تحصیل علوم دینی پرداخت و پس از بازگشت متصدی دفتر اسناد شد. سرانجام وی در روز دوشنبه ۲۶ محرم ۱۳۸۱ق وفات كرد و در جوار پدرش به خاک سپرده شد.
اساتید
سيد ابوالحسن بروجردى از محضر پدر دانشمند خود و علماى ديگر اصفهان بهره مند گرديد.
برخى از اساتيد ايشان عبارتند از:
- حاج سيد مهدى نحوی
- حاج ميرزا بديع درب امامی
- علامه ميرزا محمدباقر چهارسوقی[۱]
- ميرزا محمدحسن نجفى هزار جريبی[۲]
- علامه ميرزا محمدهاشم چهارسوقى[۳] مجاز از ايشان.
تحصیلات
وى سالياني نيز در حوزه علميه نجف اشرف تحصيل كرده، به مقام اجتهاد و فضيلت نايل آمد. سپس به اصفهان بازگشت و مورد احترام و تجليل بزرگان شهر واقع شد. وى مردم را در منبر موعظه و ارشاد مى نمود و عموم مقدسين اصفهان ارداتى زايدالوصف به او داشتند.
شاگردان
وى در مسجد دربكوشك به اقامه جماعت و تدريس مي پرداخت و فضلاى زيادى از محضر پرفيض او بهره مند گرديده اند، از جمله:
- سيد ابوالقاسم موسوى فريدنى
- سيد محمدباقرنحوى مجاز از ايشان
- سيد ريحان الدين مهدوى
- شيخ محمدابراهيم كلباسى مجاز از ايشان
- ميرزا محمدحسن تفضلى بروجردى.
همچنين آيت الله سيد شهاب الدين مرعشى نيز از ايشان اجازه نقل حديث داشته است.
جایگاه
جایگاه اجتماعی
حاج ميرزا حسن خان جابرى انصارى در مورد ایشان چنین می نویسد:
«آن بزرگوار به علم و عمل و محسنات اخلاقى آراسته و نظر به اوصاف حسنه، خداوندش عزت فوق العاده و محبوبيت عامه به ايشان مرحمت فرموده، در اوايل مشروطه كه در انجمن ولايتى، علماى بزرگ آقا نجفى و غيرهُم آمده، منطوقات ايشان الحق مورد تحسين همگان مى شد».[۴]
جایگاه علمی
مرحوم سيد مصلح الدين مهدوی می‌نویسد:
«زبده ارباب تحقيق، الفاضل العالم الربانى و الزاهد الورع السبحانى، العلام الثانى، فخرالفقهاء والمجتهدين، حجةالاسلام والمسلمين عالم فاضل كامل و محقق جامع مرجع جميع فضلاء در اين اواخر، وجود ايشان بود. در زمان حيات و پس از فوت تاكنون در مقام ايشان احدى زبان به قدح نگشوده، بلكه همگان وى را به علم و عمل مى ستايند. در مسجد درب كوشك امامت مى فرمود و هم در آنجا مجلس تدريس داشت و بيشتر از حاضرين مجلس درس آن جناب، افاضل بودند».[۵]
جایگاه سیاسی
در حوادث سياسى عصر مشروطيت عده اى از علماى اصفهان كه موافق مشروطه مشروعه بودند نيز شركت كردند و با صدور بيانيه و سخنرانى در مجالس مختلف، حمايت خود را از مشروطه مشروعه اعلام كردند و موجب شدند كه نهضت مشروطيت در اصفهان موفق تر از تهران و تبريز به پيش رود، زيرا از ابتدا رهبرى مردم را روحانيت به عهده داشت و در حوادث بعد از آن نيز با رهبرى علما گذر نمودند، كه از جمله اين علما مرحوم بروجردى است كه نام او نيز جزو امضاءكنندگان اعلاميه علما در حمايت از مشروطه مشروعه مى باشد.[۶]
وفات
حاج ميرزا ابوالحسن سرانجام در صبح روز جمعه ۱۸ذی قعده۱۳۴۸ق/فروردين ۱۳۰۹ش در اصفهان وفات كرد[۷] و پيكر پاكش در قسمتهاى جنوب غربى تخت فولاد در مكانى كه بعداً به نام خود ايشان به تكيه بروجردى(دركوشكى)معروف گرديد، به خاك سپرده شد. در پى خاك سپارى مرحوم بروجردى دلهاى مؤمنان و ارادتمندانش به اين مكان متوجه گرديد و به بركت مرقد شريف او، بسيارى از علما و فضلا و وعاظ در اين محل مدفون گرديدند و بسيارى از مردم عوام و خواص محله دركوشك و محلهاى اطراف نيز وصيت كردند كه پس از فوت در كنار مزار وى به خاك سپرده شوند.
مرحوم مهدوى در مورد فوت وى مى نويسد:«ايشان در سال ۱۳۴۸ق وفات يافت و در ماتمش محشرى به پا گرديد».[۸]
مرحوم جابرى انصارى در وفات ايشان كه با فوت آقاميرزا احمد مدرس، از اجله علما، مقارن بوده(شنبه۱۱ ذی القعده ۱۳۴۸ق)چنين سرود:
| از مقام قاب قوسينى يكى آمد بگفت: | « بود در معراج احمد، بوالحسن يار و رفيق »[۹] |
ميرزا ابوالحسن صاحب يك فرزند پسر و پنج دختر بود. پسرش سيد محمد بروجردى و دختران گرامى اش، همسران آقايان شيخ عبدالعلى قدس نجفى، شيخ محمدابراهيم كلباسى[۱۰] ،محمدحسن رياضيات، رحيم شريفيان و اهل البيت بودند.
پانویس
- ↑ مهدوی،دانشمندان و بزرگان اصفهان،ج۱،ص۱۵۲.
- ↑ کرباسی زاده،نگاهی به آراء و احکام حکیم مدرس اصفهانی،ص۷۸.
- ↑ تهرانی،نقباءالبشر،ج۱،ص۴۰.
- ↑ جابری انصاری،تاریخ اصفهان،تصحیح و تعلیق جمشید مظاهری،ص۲۹۰
- ↑ مهدوی،یادداشت های خطی
- ↑ مهدوی،تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر،ج۲،ص۴۸.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی،رجال خاندان کلباسی،مخطوط،ص۹۶.
- ↑ مهدوی،یادداشت های خطی.
- ↑ جابری انصاری،تاریخ اصفهان و ری و همه جهان،ص۳۲۷.
- ↑ معلم حبیب‌آبادی،رجال خاندان کلباسی،مخطوط،ص۹۲
منبع
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۱، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۹.