این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
زین العابدین اشرف الکتاب اصفهانی
ملّا زین العابدین اشرف الکتاب (1187ق-1295ق) فرزند محمّد تقی اصفهانی، یکی از بزرگترین خوشنویسان قرن سیزدهم هجری در اصفهان بود.
زندگی نامه
او در سال 1187ق در اصفهان متولّد شده[۱] و نزد آقا محمود اصفهانی و عبدالغفار اصفهانی[۲] مشق خط کرده و در انواع خطوط خصوصا ثلث و نسخ به مقامی عالی رسیده و در بین خوشنویسان عهد خویش ممتاز گشته است.
اعتمادالسلطنه در مقام بلند او می نویسد:
«آقا زین العابدین خطاط، از مفاخر عظیمه این دولت است که در قلم نسخ کرامت اظهار می فرمود.»[۳]
به پیش خط خوش نغز اشرف الکتاب ز خط سبزنکویان همه دهان بستند.[۴]
جمعی از خوشنویسان زبده در اصفهان نزد او مشق خط کرده اند از جمله: میرزا محمّد علی سلطان الکتاب، میرزا محمّد علی مطلق، میرزا علی تنباکوفروش، سیّد محمّد بقاء اصفهانی، میرزا علیرضا پرتو، میرزا محمّد علی قاری و دیگران.[۵]
اشرف الکُتّاب در پیری نیز بدون عینک و در کمال پختگی و استادی خط می نوشت. بسیاری از قرآن ها و ادعیه را به سفارش ناصرالدّین شاه و رجال و اعیان قاجاریه کتابت کرد و بدین خاطر از سوی ناصرالدّین شاه به «اشرف الکُتّاب» و «سلطانی» لقب گرفت.[۶]
قرآن ها، ادعیه و قطعات فراوانی از او اغلب با خطوط نسخ و رقاع ممتاز در کتابخانه های مختلف ایران و خارج موجود است. از نمونه خطوط زیبای او خطوط سنگ لوح مرمرین قبر میرزا ابوالحسن سلطان الاطباء (متوفی به سال 1269ق) به خط ثلث عالی در تخت فولاد اصفهان است.[۷]
وفات
تاریخ وفات او را «اعتماد السلطنه» و به تبعیّت از ازاو سایر زندگینامه نویسان 9 شعبان 1296ق نوشته اند.[۸] ولی صحیح تر آن است که در همان روز ماه ولی در 1295ق او از دنیا رفته است. مدفن او در تکیه آقا حسین خوانساری واقع در تخت فولاد اصفهان است. سنگ مزار او سالیان دراز در زیر انبوهی از خاک از دیده ها پنهان بود. نگارنده (غلامرضا نصرالهی) در تابستان 1378 موفق به شناسایی قبر او شد.[۹]
پانویس
- ↑ تخت فولاد یادگار تاریخ: خطی.
- ↑ فهرست خوشنویسان اصفهان: خطی.
- ↑ چهل سال تاریخ ایران یا المآثر و الآثار، ج1، ص286.
- ↑ تذکره خوشنویسان معاصر، ص65.
- ↑ تاریخ اصفهان (هنر و هنرمندان)، ص78.
- ↑ احوال و آثار خوشنویسان، ج4، صص 1071 و 1072.
- ↑ تاریخ اصفهان (تکایا و مقابر)، ص111.
- ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص292؛ رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص213؛ سیری در تاریخ تخت فولاد، ص226؛ الاصفهان: رجال و مشاهیر، ص107؛ کارنامه بزرگان ایران، ص347؛ فرهنگ معیّن ج5، ص182؛ مرقع (استاد قدسی)، ص21.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص245-246.
منبع
برگرفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، ج3، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1389.