این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «صادق بیگ افشار»
Mahdibabaii (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''صادق بیگ افشار''' متخلّص به «صادقی» و معروف به «صادقی کتابدار»، شاعر، ادیب و نقاش هنرمند قرن یازدهم هجری. | '''صادق بیگ افشار''' متخلّص به «صادقی» و معروف به «صادقی کتابدار»، شاعر، ادیب و نقاش هنرمند قرن یازدهم هجری قمری است. | ||
=='''معرفی'''== | =='''معرفی'''== | ||
| سطر ۵۷: | سطر ۵۷: | ||
<references /> | <references /> | ||
== '''منبع''' == | =='''منبع'''== | ||
برگفته از کتاب: '''[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، [[اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.''' | برگفته از کتاب: '''[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، [[اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.''' | ||
نسخهٔ ۲۵ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۹:۲۳
صادق بیگ افشار متخلّص به «صادقی» و معروف به «صادقی کتابدار»، شاعر، ادیب و نقاش هنرمند قرن یازدهم هجری قمری است.
معرفی
او از بزرگان ایل خدابنده لوی افشار بوده است. پدرش در زمان شاه اسماعیل، با ایل افشار، از شام به ایران آمد و «صادقی» در سال 940ق (و یا به روایتی در 933ق) در محله «ورجو» یا «ویجویه» تبریز متولّد شد. در 20 سالگی پدرش کشته شد. پس از آن مدّتی با امیرخان موصلوی و بدرخان و اسکندرخان افشار بود.
در عهد شاه اسماعیل ثانی داخل کتابخانه سلطنتی شده و در زمان شاه عباس صفوی به اصفهان منتقل شده و به منصب «کتابداری» برگزیده شد.
او از آغاز جوانی به نقاشی علاقه نشان داد و به شاگردی نزد مظفرعلی، نقاش معروف آن روزگار پرداخت و خود نیز به تمرین پرداخته و نقاشی ماهر گردید و در دربار صفوی خصوصا نزد شاه عباس صفوی صاحب ارج و قرب فراوان شد. تا آنکه علیرضا عباسی منصب کتابداری را از او گرفت. ولی او تا آخر عمر مواجب کتابداری را دریافت می کرد.
چنان که نوشته اند، او بدمزاج و تندخو و تنگ حوصله بود و با همه به درشتی رفتار می کرد. «صادقی» در شعر نیز دستی توانا داشت و به فارسی و ترکی شعر می سرود. در جنگاوری و فنون رزم نیز ماهر بود.
وفات
عاقبت او در سال 1017ق در اصفهان وفات یافت.
میر الهی همدانی این مصرع را مادّه تاریخ فوت او یافته است:
«دگر عجب که دمد صبح صادق از شب ما»
آثار
این کتابها از اوست:
1. «زبده الکلام» شامل قصایدی که در مدح و منقبت دیگران سروده است.
2. «مثنوی فتح نامه عباس نامدار» که در بحر شاهنامه و به دستور شاه عباس سروده است.
3. «مقالات و حکایات» بر وزن «مخزن الاسرار» نظامی و «بوستان» سعدی، منظوم.
4. «مثنوی سعد و سعید» در بحر «خسرو و شیرین».
5. «دیوان غزلیات» به فارسی و ترکی.
6. «تذکره مجمع الخواص» که به ترکی نوشته شده و شرح حال 480 نفر از سخنوران عهد صفوی است و به چاپ رسیده است.
7. «منظومه قانون الصّور» درباره فنون نقاشی، در بحر «خسرو و شیرین».
8. «حظّیات» که مماثل رساله «لذات» معین استرآبادی سروده شده است.
9. «تذکره الشعراء» مشتمل بر رباعیات معمائی که به اسامی شعراء و متقدّمین و متأخرین خود منظوم کرده است.
10. «منشئآت و مکاتبات» فارسی و ترکی.
اشعار
از اوست:
ز غیر با دل پر شکوه پیش یار شدم گرفت جانب اغیار و شرمسار شدم
رباعی
در عشق تو ای از می خود کامی مست در گوشه بی غمی نشستم پیوست
از بس که گزیدم سر انگشت دریغ کوتاه شد از دامن امیدم دست[۱] [۲]
پانویس
- ↑ تذکره نصرآبادی، ج1، صص 58-60؛ گلستان هنر، صص 152 و 153؛ تذکره منتخب اللطایف، ص395؛ تذکره شمع انجمن، ص395؛ تذکره حسینی، ص186؛ ریحانه الادب، ج3، ص405؛ دانشمندان آذربایجان، صص 212 و 213؛ فرهنگ معین، ج6، ص973؛ الذریعه، ج9، ص581 و ج20، ص27 و ج23، ص31؛ لغت نامه دهخدا: ذیل «صادقی»، ص65؛ تاریخ نظم و نثر، ص457؛ تاریخ اصفهان (هنر و هنرمندان)، صص 298-302.
- ↑ اعلام اصفهان، ج3، ص 427 و 428.
منبع
برگفته از کتاب: مهدوی، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1386ش.