این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «حسین بن محمدعلی ثمر مستوفی انصاری»
جز (Kh1.Abedi صفحهٔ حسین خان ثمر را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به حسین خان بن محمدعلی ثمر مستوفی انصاری منتقل کرد) |
جز (درج جعبه اطلاعات عالمان) |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{نیازمند تصویر}}{{جعبه اطلاعات عالمان|نام کامل=حسین ثمر مستوفی انصاری|شهرت=معزالدین|زادروز=۱۲۸۴ قمری|تاریخ وفات=۱۳۴۴قمری|مدفن=[[تکیه شهدا]] در [[تخت فولاد]]|اساتید=[[علیرضا پرتو اصفهانی|میرزا علیرضا پرتو]]|آثار=ترجمه جنگ روس و ژاپن، ترجمه تاریخ فرانسه، عبره النّاظرین، رعنا و زیبا، و...|اجتماعی=مدرس، شاعر، نویسنده، خطاط، و..}} | |||
'''میرزا حسین خان ثمر''' ( 1284ق- 1344ق ) فرزند میرزا محمّد علی خان مستوفی انصاری اصفهانی، متخلص به « '''ثمر'''»، ملّقب به '''«معزّالدّین»،''' شاعر ادیب و دانشمند اواخر قاجاریه بود. ثمر در فنون ادب استاد بود و خط را خوش می نوشت و به زبان فرانسه آشنا بود.<ref>فقیه میرزایی، تخت فولاد یادگار تاریخ، خطی.</ref> شهرت ميرزا حسين خان بيشتر به سبب طبع شعر و معاشرت با ادبا بود. | |||
==زندگی‌نامه== | |||
===ولادت=== | |||
وی در سال 1284ق در اصفهان متولّد شد.<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص2656.</ref> | |||
===خاندان=== | |||
پدر وی، میرزا محمدعلی مستوفی وزير مؤيدالدوله طهماسب ميرزا، از خانواده ميرزا سلمان جابرى انصارى، وزير سلطان محمد صفوى بود و نياكانش كه مرجع رسيدگى به امور دولتى بودند، در زمان شاه عباس از شيراز به اصفهان مهاجرت كردند و در اين شهر اقامت گزيدند.<ref>جناب، رجال و مشاهير اصفهان، ص 171.</ref> ميرزا محمد علی مستوفی فرزند ميرزا حبيب الله مشير الملک، وزير و رئيس ماليه ولايات جنوب غربى در زمان ظل السلطان بود.<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2657.</ref> | |||
===تحصیلات=== | |||
او در اصفهان به تحصیل علم پرداخت و در سنّ يازده سالگى در مدرسه همايونى<ref>معتمدی، اصفهان: مدارس نوين و مفاخر آن، صص 42-33.</ref> واقع در هشت بهشت چهارباغ كه از تأسيسات ظلّ السلطان و به رياست على خان ناظم العلوم بود؛ زبان فرانسه، رياضيات و تاکتیک نظامى را فرا گرفت. پس از تعطيلى اين مدرسه، وى براى ادامه تحصيل به مدرسه دارالفنون تهران رفت. او بعد از اتمام تحصیلات به اصفهان بازگشت و ابتدا در نظام توپخانه اصفهان بود و بعد به ژنرال آجودانی حضور ظل السّلطان منصوب شد و در امور حكومتى به خدمت پرداخت.<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2656.</ref> | |||
===اساتید=== | |||
وی از [[علیرضا پرتو اصفهانی|میرزا علیرضا پرتو]] در ادبیات کسب فیض نمود. | |||
==آثار و فعالیت ها== | |||
== آثار == | ===آثار=== | ||
[[پرونده:Divan Samar.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|ديوان ثمر اصفهانی]] | |||
کتب زیر از تألیفات اوست: | کتب زیر از تألیفات اوست: | ||
1. | 1. « ترجمه تاریخ شرق اقصی»: ثمر اين كتاب را به دستور ميرزا فضل الله خان لواءالملک، رئيس قشون اصفهان، گويا از روسى به فارسی ترجمه كرد. | ||
2. | 2. « ترجمه جنگ روس و ژاپن» | ||
3. | 3. « ترجمه تاریخ فرانسه» | ||
4. | 4. « عبره النّاظرین» در تاریخ زمان | ||
5. | 5. « رعنا و زیبا»: منظوم که در تهران چاپ سربی شده است. | ||
6. | 6. « دیوان اشعار» <ref>مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص38؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص431؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص99؛ همایی، دیوان طرب، ص245.</ref>: به ضمیمه « قصائد مدایح و مراثی پرتو اصفهانی» که در سال 1304ق چاپ سنگی شده است. بار دیگر « دیوان دوم ثمر» به همت فرزندش رضا ثمر در سال 1347ش چاپ حروفی شد؛ این دیوان مشتمل بر غزليات، ترجيع بند، رباعيات و بوستان راز ثمر و مدح حضرت رسول اكرم ( ص ) است.<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2659.</ref> | ||
وی همچنین منتخبات اشعار اسدی طوسی و فردوسی را در سال 1319ق فراهم آورده و به خط شکسته نستعلیق نوشته است که به شماره 11521 در کتابخانه عمومی اصفهان موجود بوده است.<ref>فهرست عمومی اصفهان، ج1، ص158.</ref> | وی همچنین منتخبات اشعار اسدی طوسی و فردوسی را در سال 1319ق فراهم آورده و به خط شکسته نستعلیق نوشته است که به شماره 11521 در کتابخانه عمومی اصفهان موجود بوده است.<ref>مقصود همدانی، فهرست نسخه های خطی کتابخانه عمومی اصفهان، ج1، ص158.</ref> در اشعار او مضامين عرفانى و عاشقانه فراوان است. | ||
اشعار زیر از اوست: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|وصل شیرین مَطَلَب زانکه غم عشق رُخَش| تیشه اندر سَرِ فرهاد جگر خون زده است}} | |||
{{ب| خنک آن کو ز کف سرو قدِ لاله رخی| پای سرو و لب جو باده گلگون زده است}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
===فعالیت ها=== | |||
او در زمان مشروطه رياست عدليه خوزستان را يافت. بعد از استعفا و بازگشت به اصفهان، به تأليف و نويسندگی پرداخت. وی مدتى معلّم مدرسه معارف بود<ref>روزنامه جهاد اكبر، سال اول، ش 20.</ref> و در نوشتن خطوط مختلف تسلط داشت.<ref>معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2658.</ref> او را فردى كه از روزگارش ناراضى بوده و از اصلاح اجتماع عصرش اظهار نا اميدى مى نموده است، معرفى کرده اند.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 422-421.</ref> | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
او در اواخر عمر انزوا اختیار نمود وسپس در شب 24 جمادی الاولی سال 1344ق وفات یافت و در [[تخت فولاد]] نزدیک [[تکیه ملک]] و مجاور [[تکیه میرمحمدصادقى|تکیه سادات میر محمّد صادقی]] در [[تکیه شهدا]] مدفون شد .<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص 727- 728.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
== | ==منابع== | ||
*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶. | |||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389. | |||
[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]] | [[رده:اعلام اصفهان،ج۲]] | ||
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | |||
[[رده:نویسندگان]] | |||
[[رده:مدرسین]] | |||
[[رده:شعرا]] | |||
[[رده:خطاطان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۱۷
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
| اطلاعات فردی و علمی | |
|---|---|
| نام کامل | حسین ثمر مستوفی انصاری |
| شهرت | معزالدین |
| زادروز | ۱۲۸۴ قمری |
| تاریخ وفات | ۱۳۴۴قمری |
| مدفن | تکیه شهدا در تخت فولاد |
| اساتید | میرزا علیرضا پرتو |
| آثار | ترجمه جنگ روس و ژاپن، ترجمه تاریخ فرانسه، عبره النّاظرین، رعنا و زیبا، و... |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | مدرس، شاعر، نویسنده، خطاط، و.. |
میرزا حسین خان ثمر ( 1284ق- 1344ق ) فرزند میرزا محمّد علی خان مستوفی انصاری اصفهانی، متخلص به « ثمر»، ملّقب به «معزّالدّین»، شاعر ادیب و دانشمند اواخر قاجاریه بود. ثمر در فنون ادب استاد بود و خط را خوش می نوشت و به زبان فرانسه آشنا بود.[۱] شهرت ميرزا حسين خان بيشتر به سبب طبع شعر و معاشرت با ادبا بود.
زندگی‌نامه
ولادت
وی در سال 1284ق در اصفهان متولّد شد.[۲]
خاندان
پدر وی، میرزا محمدعلی مستوفی وزير مؤيدالدوله طهماسب ميرزا، از خانواده ميرزا سلمان جابرى انصارى، وزير سلطان محمد صفوى بود و نياكانش كه مرجع رسيدگى به امور دولتى بودند، در زمان شاه عباس از شيراز به اصفهان مهاجرت كردند و در اين شهر اقامت گزيدند.[۳] ميرزا محمد علی مستوفی فرزند ميرزا حبيب الله مشير الملک، وزير و رئيس ماليه ولايات جنوب غربى در زمان ظل السلطان بود.[۴]
تحصیلات
او در اصفهان به تحصیل علم پرداخت و در سنّ يازده سالگى در مدرسه همايونى[۵] واقع در هشت بهشت چهارباغ كه از تأسيسات ظلّ السلطان و به رياست على خان ناظم العلوم بود؛ زبان فرانسه، رياضيات و تاکتیک نظامى را فرا گرفت. پس از تعطيلى اين مدرسه، وى براى ادامه تحصيل به مدرسه دارالفنون تهران رفت. او بعد از اتمام تحصیلات به اصفهان بازگشت و ابتدا در نظام توپخانه اصفهان بود و بعد به ژنرال آجودانی حضور ظل السّلطان منصوب شد و در امور حكومتى به خدمت پرداخت.[۶]
اساتید
وی از میرزا علیرضا پرتو در ادبیات کسب فیض نمود.
آثار و فعالیت ها
آثار
کتب زیر از تألیفات اوست:
1. « ترجمه تاریخ شرق اقصی»: ثمر اين كتاب را به دستور ميرزا فضل الله خان لواءالملک، رئيس قشون اصفهان، گويا از روسى به فارسی ترجمه كرد.
2. « ترجمه جنگ روس و ژاپن»
3. « ترجمه تاریخ فرانسه»
4. « عبره النّاظرین» در تاریخ زمان
5. « رعنا و زیبا»: منظوم که در تهران چاپ سربی شده است.
6. « دیوان اشعار» [۷]: به ضمیمه « قصائد مدایح و مراثی پرتو اصفهانی» که در سال 1304ق چاپ سنگی شده است. بار دیگر « دیوان دوم ثمر» به همت فرزندش رضا ثمر در سال 1347ش چاپ حروفی شد؛ این دیوان مشتمل بر غزليات، ترجيع بند، رباعيات و بوستان راز ثمر و مدح حضرت رسول اكرم ( ص ) است.[۸]
وی همچنین منتخبات اشعار اسدی طوسی و فردوسی را در سال 1319ق فراهم آورده و به خط شکسته نستعلیق نوشته است که به شماره 11521 در کتابخانه عمومی اصفهان موجود بوده است.[۹] در اشعار او مضامين عرفانى و عاشقانه فراوان است.
اشعار زیر از اوست:
| وصل شیرین مَطَلَب زانکه غم عشق رُخَش | تیشه اندر سَرِ فرهاد جگر خون زده است | |
| خنک آن کو ز کف سرو قدِ لاله رخی | پای سرو و لب جو باده گلگون زده است |
فعالیت ها
او در زمان مشروطه رياست عدليه خوزستان را يافت. بعد از استعفا و بازگشت به اصفهان، به تأليف و نويسندگی پرداخت. وی مدتى معلّم مدرسه معارف بود[۱۰] و در نوشتن خطوط مختلف تسلط داشت.[۱۱] او را فردى كه از روزگارش ناراضى بوده و از اصلاح اجتماع عصرش اظهار نا اميدى مى نموده است، معرفى کرده اند.[۱۲]
وفات
او در اواخر عمر انزوا اختیار نمود وسپس در شب 24 جمادی الاولی سال 1344ق وفات یافت و در تخت فولاد نزدیک تکیه ملک و مجاور تکیه سادات میر محمّد صادقی در تکیه شهدا مدفون شد .[۱۳]
پانویس
- ↑ فقیه میرزایی، تخت فولاد یادگار تاریخ، خطی.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص2656.
- ↑ جناب، رجال و مشاهير اصفهان، ص 171.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2657.
- ↑ معتمدی، اصفهان: مدارس نوين و مفاخر آن، صص 42-33.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2656.
- ↑ مهدوی، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص38؛ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص431؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص99؛ همایی، دیوان طرب، ص245.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، صص 2660-2659.
- ↑ مقصود همدانی، فهرست نسخه های خطی کتابخانه عمومی اصفهان، ج1، ص158.
- ↑ روزنامه جهاد اكبر، سال اول، ش 20.
- ↑ معلم حبیب آبادی، مکارم الآثار، ج7، ص 2658.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد،دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 422-421.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، صص 727- 728.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.