این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «احمد صدرى مدرس ابهرى زنجانى»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Kh1.Abedi صفحهٔ احمد زنجانی مدرّس صدری را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به احمد صدرى مدرس ابهرى زنجانى منتقل کرد)
جز
 
(۱۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''آيةاللّه ميرزا احمد صدرى مدرّس ابهـرى زنجانى''' متخلّص به '''«خادم»''' در ابهر زنجان ديده به جهان گشود وی عالم فاضل، فقیه متکلّم و ادیب شاعر.
{{نیازمند تصویر}}{{بررسی رده}}
آیت اللّه ميرزا '''احمد صدرى مدرس ابهـرى زنجانى''' متخلص به «'''خادم'''» در ابهر زنجان ديده به جهان گشود.  


وی عالم فاضل، فقیه متکلم و ادیب شاعر بود و تحصیلات خود را در نجف اشرف به پایان رساند و سپس در کرمان ساکن شده و مدت چهل سال در آن جا به تدریس و افاده و استفاده مشغول گردید و مورد احترام و وثوق علما و مردم قرار گرفت.<ref>مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 434.</ref>


=='''زندگی نامه'''==
== زندگی نامه ==
'''ميرزا احمد صدرى''' در ابهر زنجان متولّد شد. تحصیلات خود را در نجف اشرف به پایان رساند و سپس در کرمان ساکن شده و مدت چهل سال در آن جا به تدریس و افاده و استفاده مشغول گردید و مورد احترام و وثوق علما و مردم قرار گرفت.<ref>تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 434.</ref>
ميرزا احمد صدرى  در نجف اشرف از محضر آیت اللّه العظمی [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانی]] و اساتید دیگر بهره برد و در اواخر عمر خود عازم اصفهان شد.


وی در [[نجف اشرف]] از محضر آیه اللّه العظمی [[سید ابوالحسن اصفهانی|سیّد ابوالحسن اصفهانی]] و اساتید دیگر بهره برد.و در اواخر عمر خود عازم اصفهان شد
او صبح ها در مسجد(شاه) امام اقامه ى جماعت داشت و از فقها و علما و معاريف قـرن چهاردهم هجرى به شمار مى آمد و در [[مدرسه علمیه ناصریه|مدرسه ى ناصريه]] تدريس مى نمود.  


او صبحها در مسجد(شاه) امام اقامه ى جماعت داشت و از فقها و علما و معاريف قـرن چهاردهم هجرى به شمار مى آمد و در [[مدرسه علمیه ناصریه|مدرسه ى ناصريه]] تدريس مى نمود. حدود نود ساله بود كه در روز نهم ربيع الثانى سال 1369 قمرى وفات يافت و در [[تخـت فـولاد]] [[تكيه خواجويى]] مدفون گرديد
علت آمدن ایشان به کرمان به درستی معلوم نیست اما سالیان دراز در این شهر  رحل اقامت افکند و حتی در این دیار ازدواج نمود.  


مرحوم مهدوى شرح حال اين عالم و شاعر گرانقـدر را در ذيل نام مدرس آورده و نوشته است:<blockquote>دو رساله از او در نزد خود دارد كه يكـى وجيزه در فرق بين سحر و معجزه و ديگرى رساله ى هدايت الانام در منظومه ى كـلام است<ref>رونوشتى از كتاب هدايةالانام او در كتابخانه ى تخصصى تخت فولاد موجود است.</ref><br /></blockquote>
مدرس صدری، پس از سال ها اقامت در کرمان به مشهد مقدس عزیمت نموده و سپس به اصفهان مهاجرت کرده و در محله دروازه حسن آباد ساکن گردید.
وى به زبان فارسى و عربى اشعارى دارد. [[سید مصلح الدین مهدوی|مرحوم مهدوى]] پنج بند از يك مسـمط و را در تذكره ى خود آورده كه احتمالاً در مدح حضرت ولى عصر عليه السلام بـودهاست.


{{شعر}}
عالم زاهد مقدس [[مهدی نجفی|آیت اللّه حاج شیخ مهدی نجفی]] ایشان را در مسجد جنب مدرسه عرب ها به امامت جماعت نصب نمود.
{{ب|شــمس و قمــر را رســيد گــاه تقابــل|پر شـده صـحن چمـن ز نغمـه ى بلبـل}}
{{ب|اى كه دو چشمان توسـت فتنـهى بابـل|خيــز نگــارا بيــار يــك قــدح از مــل}}
{{ب|بس كن از اين ناز و غمز و غنج و تَـدلّل |اى بــت ســيمن عــذار مــاه جبيــنم<ref>مهدوى، تذكره شعرى معاصر اصفهان، صص5 ـ 434.</ref> }}


{{پایان شعر}}
به نوشته شاگردش حجت الاسلام حاج شیخ احمد روحانی:


"وی عالمی صالح و قناعت پیشه و منزوی و بسیار وارسته بود. در پشت مسجد امام منزل داشت و در مدرسه ناصریه به تدریس کلام مشغول بود. مردی ساکت و با وقار بود و غیر از درس هیچ حرف و کلام دیگری از او شنیده نمی شد."


=='''اوصاف'''==
وى به زبان فارسى و عربى اشعارى دارد. [[سید مصلح الدین مهدوی|مرحوم مهدوى]] پنج بند از يك مسـمط او را در تذكره ى خود آورده كه احتمالا در مدح حضرت ولى عصر عليه السلام بـوده است.
در کتاب "نام آوران علم و اجتهاد کرمان" چنین آمده:


وی از علمای بزرگوار زنجان بود که مدت زیادی را در شهر کرمان به افاضه و تربیت و پرورش شاگردان این شهر سپری نمود. به شهادت افرادی که محضر وی را درک نموده اند، از نظر علمی عالمی فاضل، و در خصایل و مکارم اخلاقی زاهدی بی بدیل بود. وی همچنین بسیار مورد توجّه و وثوق آیه [[محمّد رضا مجتهد|اللّه حاج میرزا محمّد رضا مجتهد]] بود.<ref>میرزا محمد رضا فرزند آیه اللّه حاج ابوجعفر فرزند آیه اللّه حاج آقا احمد کرمانی از علمای بزرگ زمان و ملجأ و مأمن مردم کرمان در برابر زورگویان و فریاد رس مظلومان بود. وی در سال 1290ق متولد شد. پس از فراگیری مقدّمات نزد پدر و شیخ عبداللّه رائینی، در سال 1308ق به دستور پدر به همراه پسر عمه خود سیّد علی موسوی به اصفهان رفت و نزد بزرگانی چون: ملا محمد باقر فشارکی، سید محمد تقی مدرّس، سید محمد باقر درچه ای و آخوند کاشی تحصیل نمود. پس از هفت سال به نجف اشرف مشرّف شد و مدت هفت سال نیز نزد آخوند خراسانی و سیّد محمّد کاظم یزدی به فراگیری فقه و اصول پرداخت و به اخذ اجازه اجتهاد از آخوند خراسانی، ملا علی نهاوندی، شیخ محمد طه نجف و دیگران نایل گردید. این عالم مجاهد و غیور در سال 1324ش در سنّ 72 سالگی وفات کرده و در کرمانمدفون گردید. مزارش مورد توجه مردم کرمان و کراماتی از او بین آنان معروف است. ر.ک: نام آوران علم و اجتهاد کرمان.</ref> ورع و تقوا و زهد ایشان هنوز در این دیار ضرب المثل و مشهور است.
{{شعر}}
{{ب|شــمس و قمــر را رســيد گــاه تقابــل|پر شـده صـحن چمـن ز نغمـه ى بلبـل}}
{{ب|اى كه دو چشمان توسـت فتنـهى بابـل|خيــز نگــارا بيــار يــك قــدح از مــل<ref>مهدوى، تذكره شعرى معاصر اصفهان، صص5 ـ 434.</ref>}}
{{پایان شعر}}


ساده زیستی و قناعت از مهم ترین و بارزترین صفات ذاتی وی بود و به هیچ وجه وجوهات را از کسی قبول نمی کرد...
===شاگردان===
کسانی هم در نزد این عالم شاگردی کردند ازجمله:


علّت آمدن ایشان به کرمان به درستی معلوم نیست اما سالیان دراز در این شهر رحل اقامت افکند و حتی در این دیار ازدواج نمود.  
1. [[احمد روحانی شیخ الاسلام|استاد حجت الاسلام شیخ احمد روحانی]] (شیخ الاسلام)


حجه الاسلام حجّتی کرمانی می گوید: <blockquote>مرحوم مدرس سالیان دراز در حجره ای در مدرسه معصومیه به تحقیق و مطالعه و ریاضت اشتغال داشت. بسیار آرام و متین و ساکت و از رفتارش آثار تواضع و فروتنی هویدا بود... شب ها در مسجد ملک کرمان به اقامه نماز می پرداخت و اهل زهد و صلاح به او اقتدا می کردند.<ref>نام آوران علم و اجتهاد کرمان، ص 415 -416.</ref> <br /></blockquote>
2. [[محمدجعفر بن محمدحسن اللهی نجف آبادی|حجت الاسلام شیخ جعفر الهی نجف آبادی]]


=='''مهاجرت به اصفهان'''==
3. مرحوم حجت الاسلام [[سیدمحمد احمدی فروشانی|سید محمد احمدی خمینی شهری]]
مدرّس صدری پس از سال ها اقامت در کرمان به مشهد مقدس عزیمت نموده و سپس به اصفهان مهاجرت کرده و در محله دروازه حسن آباد ساکن گردید.


عالم زاهد مقدّس آیه اللّه حاج شیخ مهدی نجفی ایشان را در مسجد جنب مدرسه عرب ها به امامت جماعت نصب نمود.
==آثار==
از این عالم جلیل دو اثر به چاپ رسید که عبارتند از:


به نوشته شاگردش [[شیخ الاسلام احمد روحانی|حجه الاسلام حاج شیخ احمد روحانی]]: <blockquote>وی عالمی صالح و قناعت پیشه و منزوی و بسیار وارسته بود. در پشت مسجد امام منزل داشت و در مدرسه ناصریّه به تدریس کلام مشغول بود. مردی ساکت و با وقار بود و غیر از درس هیچ حرف و کلام دیگری از او شنیده نمی شد.
1. «هدایة الانام فى منظومه الکلام» که در سال 1369ق در مطبعه نو اصفهان به چاپ رسیده است.
<br /></blockquote>


=='''شاگردان'''==
2.«وجیزه در فرق بین سِحر و معجزه».<ref>مهدوی،دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص228؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان، ص116.</ref>
1. استاد حجّه الاسلام شیخ احمد روحانی (شیخ الاسلام)


2. حجّه الاسلام شیخ جعفر الهی نجف آبادی<ref>عالم فاضل، در سال 1309ش متولد شد. در اصفهان از محضر بزرگانی همچون حضرات آیات: شیخ محمّد حسن عالم نجف آبادی، شیخ عباسعلی ادیب، سیّد علی اصغر برزانی و شیخ علی مشکوه بهره برده و فلسفه و حکمت را نزد سیّد صدرالدین کوپایی، شیخ محمود مفید، شیخ احمد زنجانی و سیّد عبدالحسین طیب فراگرفت. خارج فقه و اصول را نیز نزد آیه اللّه خادمی و آیه اللّه العظمی بهبهانی تحصیل نمود. وی سال ها در حوزه و دانشگاه تدریس نموده و به اقامه جماعت و ارشاد مردم اشتغال دارد. در شعر نیز دستی توانا دارد. دیباچه دیار نون، ص 138.</ref>
مرحوم [[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوى]] شرح حال اين عالم و شاعر گرانقـدر را در ذيل نام مدرس آورده و نوشته است:


3. مرحوم حجّه الاسلام سیّد محمّد احمدی خمینی شهری<br />
دو رساله از او در نزد خود دارد كه يكـى وجيزه در فرق بين سحر و معجزه و ديگرى رساله ى هدايت الانام در منظومه ى كـلام است.


=='''تألیفات'''==
====قصیده غدیریه====
از این عالم جلیل دو اثر به چاپ رسید که عبارتند از:
از اشعار او قصیده غدیریه زیر است که در روز عید غدیر در نجف اشرف سروده و در پایان کتاب "هدایه الانام" او چاپ شده است:
 
1. "هدایه الانام فی منظومه الکلام" که در سال 1369ق در مطبعه نو اصفهان به چاپ رسیده است. در آغاز آن گوید:<blockquote>الحمد للّه علی نواله
 
مصلّیا علی النبی وآله
 
وبعد، فالعبد الحقیر الجانی


المستکین احمد الزنجانی
<br />{{شعر}}
 
یقول: یا اخوانی الکرام
 
فهذه منظومه الکلام
 
سمّیتها "هدایه الانام"
 
ارجو بها الخدمه للاسلام
 
ارجو من اللّه العظیم اجراً
 
فی نظم نثر الباب الحادی عشراً
 
انجام:
 
یا من له المرجع والمآب
 
فتب علینا انک التواب
 
وما اردت جمعه فقد کمل
 
نظم علی جل المهمات اشتمل
 
وجمله ابیاتها اتت ماه
 
بضم خمسه وتسعین معه
 
فاحمد اللّه مصلیا علی
 
محمّد وآله ذوی العلی
 
ان شئت تاریخا فقل: "یا قاری!
 
قد تمّ الابیات بعون الباری" 1361
 
<br /></blockquote>
 
=='''قصیده غدیریه'''==
از اشعار او قصیده غدیریه زیر است که در روز عید غدیر در نجف اشرف سروده و در پایان کتاب "هدایه الانام" او چاپ شده است:
{{شعر}}
{{ب|عید است بیا ساقی، ای ساقی قد موزون|درده دو سه جام از می، زان می که بود گلگون}}
{{ب|عید است بیا ساقی، ای ساقی قد موزون|درده دو سه جام از می، زان می که بود گلگون}}
{{ب|گر رهن همی خواهی اندر عوض باده|این دلق ز من بستان هر چند شوی مغبون}}
{{ب|گر رهن همی خواهی اندر عوض باده|این دلق ز من بستان هر چند شوی مغبون}}
{{ب|از بحث دلیل و اصل، وز صحبت استصحاب|جستیم برائت را، چون خسته شده السن}}
{{ب|از بحث دلیل و اصل، وز صحبت استصحاب|جستیم برائت را، چون خسته شده السن}}
{{ب|برده است قرار از دل آن دلبر سنگین دل|جاری ز دو چشمانم، رود ارس و جیحون}}
{{ب|سوز دل پروانه، از شمع بود لکن|بی شمع جمال یار، ماراست دلی پرخون}}
{{ب|از صورت زیبایش، صورت ز هیولایم|ترسم که جدا گردد، یک باره شوم مجنون}}
{{ب|از قامت چون سروش، خم گشته مرا قامت|وز طلعت چون مهرش، طالع سیه وارون}}
{{ب|از زلف پریشانش، پیوسته پریشان حال|پیوسته پریشان حال، از خال لب میگون}}
{{ب|آن لعل لبش یاقوت، یاقوت بود جان را|آن چشم خمارینش دام است و یا افسون}}
{{ب|عکاس که بگرفتی عکس دهن تنگش|شدعرصه براو هم تنگ چون حلقه میم و نون}}
{{ب|مانی اگرش دیدی این حسن و ملاحت را|ارژنگ زدی بر سنگ آن ساحر ذوفن را}}
{{ب|یا رب چه شود آخر آن صورت زیبا را|یک باره دگر بینم وز بخت شوم ممنون}}
{{ب|عید است بیا ساقی لبریز نما ساغر|از خم غدیر خم کان باده بود میمون}}
{{ب|این عید چه عید آمد کافلاک همی رقصند|با قاطبه ى اجرام دردى که بود مشحون}}
{{ب|آن پیر فلک گو را در نام زحل خوانند|بر بام فلک آمد با کوکبه افزون}}
{{ب|اعلان طرب درداد بر قاطبه قارات|از کنگره نهم تا چار یک مسکون}}
{{ب|ناهید زند هم چنگ هم بربط خوش آهنگ|پر کرده ز زیل و بم از عرش الی مادون}}
{{ب|مریخ که همواره جنگ است ورا دیدن|برداشته دست از جنگ با صلح شده مقرون}}
{{ب|بین کف خضیب از شوق با کف خضیب آمد|در رقض بنات النعش اورانوس و هم نبطون}}
{{ب|مه گو ز ازل آمد او ناظم سیارات|بسته به کمر دامن در انجمن گردون}}
{{ب|عید است بده ساقی زان می که برد آسان|در موقع جان کندن روحم ز تنم بیرون}}
{{ب|رانم فرس طبعم با ناطقه الکن|هرچند نیم داخل در رشته شعریون}}
{{ب|رانم سخن از شاهی در مرحلخ ابداع|او بود غرض زامر تکوینی کاف و نون}}
{{ب|شاهی که بود علت بر قاطبه معلول|سرلوح بود نامش در دفتر علیون}}
{{ب|شاهان جهان یک سر در درگه او چاکر|هم قیصر و اسکندر هم لوئی ناپلئون}}
{{ب|آدم نشدی مسجود بر قاطبه املاکگر طینت او نابود از نور ولا معجون|}}
{{ب|گر حب رخش نابود اندر پسر آذر|آذر نشدی بر وی سبز و گل گوناگون}}
{{ب|ادریس که تاسیس تدریس علوم از اوست|در جنب کمالاتش چون قطره ای از جیحون}}
{{ب|شاهی که نبی مامور از مصدر اعلا شد|نصبش کند و اکمال سازد نعم بی چون}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
==سیره اخلاقی==
ساده زیستی و قناعت از مهم ترین و بارزترین صفات ذاتی وی بود و به هیچ وجه وجوهاتی را از کسی قبول نمی کرد.


در کتاب "نام آوران علم و اجتهاد کرمان" چنین آمده:<blockquote>وی از علمای بزرگوار زنجان بود که مدت زیادی را در شهر کرمان به افاضه و تربیت و پرورش شاگردان این شهر سپری نمود. به شهادت افرادی که محضر وی را درک نموده اند، از نظر علمی عالمی فاضل، و در خصایل و مکارم اخلاقی زاهدی بی بدیل بود. وی همچنین بسیار مورد توجه و وثوق آیت اللّه حاج میرزا محمدرضا مجتهد بود.ورع و تقوا و زهد ایشان هنوز در این دیار ضرب المثل و مشهور است.<ref>نیک پور، نام آوران علم و اجتهاد کرمان، صص415-416.</ref></blockquote>حجت الاسلام حجتی کرمانی می گوید: <blockquote>مرحوم مدرس سالیان دراز در حجره ای در مدرسه معصومیه به تحقیق و مطالعه و ریاضت اشتغال داشت. بسیار آرام و متین و ساکت و از رفتارش آثار تواضع و فروتنی هویدا بود... شب ها در مسجد ملک کرمان به اقامه نماز می پرداخت و اهل زهد و صلاح به او اقتدا می کردند. </blockquote>
==وفات==
وی حدود نود ساله بود كه در روز نهم ربیع الثانی سال 1369قمری  وفات یافت و در [[تخت فولاد|تخـت فـولاد]] [[تکیه خواجویی|تكيه خواجويى]] مدفون گرديد.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص123-124.</ref>


جناب حجت الاسلام شیخ جعفر الهی می گوید: <blockquote>ایشان را پس از وفات، در قبری که متعلق به فرزند درویش عباس موذن مسجد امام بود دفن کردند. در شب وفات ایشان در خواب دیده شد که حضرات چهارده معصوم علیهم السلام در زمینی که ایشان در آن دفن شدند حضور داشته و محزون و گریان می باشند. <ref>قاسمی،بزم معرفت، صص 226-218.</ref><br /></blockquote>


 
==پانویس==
گر طالب تفصیلی این مطلب مجمل را
 
توضیح دهم الحال تشریح کنم اکنون
 
چون شاه رسل فارغ زاعمال و مناسک شد
 
زد خرگه کیوان قدر از بیت خدا بیرون
 
آن گاه سفیر وحی جبریل فرود آمد
 
کای آن که طفیل تو هفت اختر و نه گردون
 
ای شاه رسل بلغ ما انزل من ربک
 
تا چند جمال یار در پرده بود مکنون
 
پس طی مراحل کرد تا ارض غدیر خم
 
آن گاه فرود آمد با خیل ز حد افزون
 
آن گه ز جهاز نوق یک منبرکی عالی
 
تشکیل همی دادند اندر وسط هامون
 
از حر هجیر آنروز وز شدت آن رمضاء
 
گویی کره نار است سطح جبل و هامون
 
پس پای فلک پیما بگذاشت روی منبر
 
درج دهنش واکرد بر خطبه خوش مضمون
 
مردم همه صف در صف مادین له الاعناق
 
کز مصدر اجلالش صادر چه شود قانون
 
فرمود ورا برخیزای حافظ شرع من
 
ای آن که تویی از من در منزلت هارون
 
آن گاه بلندش کرد با دست قمر اشکاف
 
چندان که همه دیدند بالحس وبالاعین
 
فرمود: الست اولی من انفسکم کلا؟
 
گفتند: بلی حقا،ای علّت کاف و نون
 
فرمود: فمن مولاه کنت، فعلی مولاه
 
بر بنده و بر آزاد، بر عاقل و بر مجنون
 
ای قوم! علی باشد او قاضی دین من
 
هم قاضی دین من، از امر حق بیچون
 
هر کس که تخلف کرد از امر علی، هالک
 
هر کس که مخالف گشت، در قعر سقر مسجون
 
از منظره افلاک، نظاره کنان املاک
 
تبریک همی گفتند، با نغمه موسیقون
 
آن گاه به زیر آمد، پس امر به بیعت کرد
 
مجموع خلایق را، با شاه خدم گردون
 
پس مردم آن مجمع، از عالی و از دانی
 
تقبیل همی کردند، آن دست به حق مقرون
 
بخٍّ لک می گفتند، بعضی به زبان لکن
 
کفر و حسد اصلی در سینه شان مکمون
 
دردا که پس از احمد، شیران عقب افتادند
 
روبه صفتان گشتند، فعّال لما شاوون
 
این طرفه حکایت بین، بلبل به قفس خون دل
 
زاغ و زغن صحرا با عیش و طرب مقرون
 
اندر لب جوی آب، آزاد ضفادع بین
 
یونس برود در بحر، در قعر شود مسکون
 
گردید بلند آتش از درگه آن شاهی
 
کش خادم درگاهش بودند کروبیّون
 
افسوس که بنهادند پا در حرمی بی اذن
 
بود از حرم کعبه در رتبه هزار افزون
 
با پیر خرد کردم این مساله را مطرح
 
بالاخره جوابم داد بعد از جدل افزون
 
کای خادم درگاهش! دم درکش از این اسرار
 
جفّ قلم التقدیر، فیما حدث فی الکون
 
دارد هوس رویت، این "خادم" زنجانی
 
کایی سر بالینش آن دم که شود مدفون<br />
 
=='''وفات'''==
وی در روز نهم ربیع الثانی سال 1369 وفات یافت و در تخت فولاد مقابل [[تکیه میرزا ابوالمعالی]] مدفون گردید.
 
جناب حجه الاسلام شیخ جعفر الهی می گوید: <blockquote>ایشان را پس از وفات، در قبری که متعلّق به فرزند درویش عباس مؤذّن مسجد امام بود دفن کردند. در شب وفات ایشان در خواب دیده شد که حضرات چهارده معصوم علیهم السلام در زمینی که ایشان در آن دفن شدند حضور داشته و محزون و گریان می باشند.<ref>مصاحبه نگارنده با ایشان.</ref>و <ref>بزم معرفت، صص 226-218.</ref>
<br /></blockquote>
 
=='''پانویس'''==
 
[[رده:بزم معرفت]]
[[رده:تیرماه 1401]]
[[رده:تیرماه 1401]]
<references />
<references />


=='''منابع'''==
==منابع==
برگرفته از کتاب<span> </span>: بزم معرفت، مشاهیر تخت فولاد اصفهان، تکیه محقق خواجویی، رحیم قاسمی، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
 
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
*[[رحیم قاسمی|قاسمی]]، رحیم، بزم معرفت، مشاهیر تخت فولاد اصفهان، تکیه محقق خواجویی، ، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
*لطفی، علیرضا، (حامد اصفهانی)تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390.


برگرفته از [[تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان|کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان]]<span> </span>: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص209
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]]
[[رده:کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان]]
[[رده:شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]]
[[رده:کتاب بزم معرفت]]
[[رده:ائمه جماعت]]
[[رده:مدرسین]]
[[رده:علمای قرن 14]]
[[رده:متکلمین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۵۳

آیت اللّه ميرزا احمد صدرى مدرس ابهـرى زنجانى متخلص به «خادم» در ابهر زنجان ديده به جهان گشود.

وی عالم فاضل، فقیه متکلم و ادیب شاعر بود و تحصیلات خود را در نجف اشرف به پایان رساند و سپس در کرمان ساکن شده و مدت چهل سال در آن جا به تدریس و افاده و استفاده مشغول گردید و مورد احترام و وثوق علما و مردم قرار گرفت.[۱]

زندگی نامه

ميرزا احمد صدرى در نجف اشرف از محضر آیت اللّه العظمی سید ابوالحسن اصفهانی و اساتید دیگر بهره برد و در اواخر عمر خود عازم اصفهان شد.

او صبح ها در مسجد(شاه) امام اقامه ى جماعت داشت و از فقها و علما و معاريف قـرن چهاردهم هجرى به شمار مى آمد و در مدرسه ى ناصريه تدريس مى نمود.

علت آمدن ایشان به کرمان به درستی معلوم نیست اما سالیان دراز در این شهر رحل اقامت افکند و حتی در این دیار ازدواج نمود.

مدرس صدری، پس از سال ها اقامت در کرمان به مشهد مقدس عزیمت نموده و سپس به اصفهان مهاجرت کرده و در محله دروازه حسن آباد ساکن گردید.

عالم زاهد مقدس آیت اللّه حاج شیخ مهدی نجفی ایشان را در مسجد جنب مدرسه عرب ها به امامت جماعت نصب نمود.

به نوشته شاگردش حجت الاسلام حاج شیخ احمد روحانی:

"وی عالمی صالح و قناعت پیشه و منزوی و بسیار وارسته بود. در پشت مسجد امام منزل داشت و در مدرسه ناصریه به تدریس کلام مشغول بود. مردی ساکت و با وقار بود و غیر از درس هیچ حرف و کلام دیگری از او شنیده نمی شد."

وى به زبان فارسى و عربى اشعارى دارد. مرحوم مهدوى پنج بند از يك مسـمط او را در تذكره ى خود آورده كه احتمالا در مدح حضرت ولى عصر عليه السلام بـوده است.

شــمس و قمــر را رســيد گــاه تقابــلپر شـده صـحن چمـن ز نغمـه ى بلبـل
اى كه دو چشمان توسـت فتنـهى بابـلخيــز نگــارا بيــار يــك قــدح از مــل[۲]

شاگردان

کسانی هم در نزد این عالم شاگردی کردند ازجمله:

1. استاد حجت الاسلام شیخ احمد روحانی (شیخ الاسلام)

2. حجت الاسلام شیخ جعفر الهی نجف آبادی

3. مرحوم حجت الاسلام سید محمد احمدی خمینی شهری

آثار

از این عالم جلیل دو اثر به چاپ رسید که عبارتند از:

1. «هدایة الانام فى منظومه الکلام» که در سال 1369ق در مطبعه نو اصفهان به چاپ رسیده است.

2.«وجیزه در فرق بین سِحر و معجزه».[۳]

مرحوم مهدوى شرح حال اين عالم و شاعر گرانقـدر را در ذيل نام مدرس آورده و نوشته است:

دو رساله از او در نزد خود دارد كه يكـى وجيزه در فرق بين سحر و معجزه و ديگرى رساله ى هدايت الانام در منظومه ى كـلام است.

قصیده غدیریه

از اشعار او قصیده غدیریه زیر است که در روز عید غدیر در نجف اشرف سروده و در پایان کتاب "هدایه الانام" او چاپ شده است:


عید است بیا ساقی، ای ساقی قد موزوندرده دو سه جام از می، زان می که بود گلگون
گر رهن همی خواهی اندر عوض بادهاین دلق ز من بستان هر چند شوی مغبون
از بحث دلیل و اصل، وز صحبت استصحابجستیم برائت را، چون خسته شده السن

سیره اخلاقی

ساده زیستی و قناعت از مهم ترین و بارزترین صفات ذاتی وی بود و به هیچ وجه وجوهاتی را از کسی قبول نمی کرد.

در کتاب "نام آوران علم و اجتهاد کرمان" چنین آمده:

وی از علمای بزرگوار زنجان بود که مدت زیادی را در شهر کرمان به افاضه و تربیت و پرورش شاگردان این شهر سپری نمود. به شهادت افرادی که محضر وی را درک نموده اند، از نظر علمی عالمی فاضل، و در خصایل و مکارم اخلاقی زاهدی بی بدیل بود. وی همچنین بسیار مورد توجه و وثوق آیت اللّه حاج میرزا محمدرضا مجتهد بود.ورع و تقوا و زهد ایشان هنوز در این دیار ضرب المثل و مشهور است.[۴]

حجت الاسلام حجتی کرمانی می گوید:

مرحوم مدرس سالیان دراز در حجره ای در مدرسه معصومیه به تحقیق و مطالعه و ریاضت اشتغال داشت. بسیار آرام و متین و ساکت و از رفتارش آثار تواضع و فروتنی هویدا بود... شب ها در مسجد ملک کرمان به اقامه نماز می پرداخت و اهل زهد و صلاح به او اقتدا می کردند.

وفات

وی حدود نود ساله بود كه در روز نهم ربیع الثانی سال 1369قمری وفات یافت و در تخـت فـولاد تكيه خواجويى مدفون گرديد.[۵]

جناب حجت الاسلام شیخ جعفر الهی می گوید:

ایشان را پس از وفات، در قبری که متعلق به فرزند درویش عباس موذن مسجد امام بود دفن کردند. در شب وفات ایشان در خواب دیده شد که حضرات چهارده معصوم علیهم السلام در زمینی که ایشان در آن دفن شدند حضور داشته و محزون و گریان می باشند. [۶]

پانویس

  1. مهدوی، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص 434.
  2. مهدوى، تذكره شعرى معاصر اصفهان، صص5 ـ 434.
  3. مهدوی،دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص228؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان، ص116.
  4. نیک پور، نام آوران علم و اجتهاد کرمان، صص415-416.
  5. مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج4، صص123-124.
  6. قاسمی،بزم معرفت، صص 226-218.

منابع

  • مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج4، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1394.
  • قاسمی، رحیم، بزم معرفت، مشاهیر تخت فولاد اصفهان، تکیه محقق خواجویی، ، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
  • لطفی، علیرضا، (حامد اصفهانی)تذكره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفی شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، 1390.