بهاءالدین فاضل نوری

ميرزا بهاءالدين نوری

ميرزا بهاءالدين نوری معروف به فاضل نوری، فرزند حاج ميرزا محمدجواد بن حاج ملا محمدعلی نـوری اصـفهانی، عالمی فاضل، جـامع معقـول و منقـو ل، اديب و شاعر اواز علمای عالیقدر اواخر دوره قاجاریه بود.وی در شب پنج شنبه 20 جمادی الاولی سال 1343ق وفات یافته و جنب مزار پدر دانشمند خود واقع در تکیه بابا رکن الدّین در تخت فولاد مدفون گردید.

زندگی نامه

ميرزا بهاءالدين نوری در نزد علمای اصفهان و مدتی نیز در عتبات عالیات تحصیل کرد.پس از فراغت، به تدريس و اقامه ی جماعت در مسجد دروازه نو وبه فصل خصومات می پرداخته است. وی كه در فنون شعری ماهر بود به فاضل تخلص می نمود. عارفی سالک و فاضلی کامل بود و به تصفیه باطن و تهذیب نفس اهتمام داشت.

جد او حاج ملا محمدعلی از قصبه ی نور مازندران بوده و به اصفهان مهاجرت كرده است. او متـوفی 1253 می باشد و در تكيه ی باباركن الدين مدفون است.

پدر میرزا بهاءالدین، ميرزا جواد نوری عـالم فاضـل دارای تأليفات و رسائل متعدد است و در سن حـدود يكصـد سـالگی در سال 1323 وفات یافت و در داخل بقعه ی تكيه ی باباركن الدين(در ايوان قرينه ی قبر پدر) مدفون شد و مادر میرزا بهاءالدین، دختر حـاجی كلباسی است.

مرحوم همايی درباره ی فاضل نوری می نويسد: «وی چهارده سال در نزد آخوند كاشـی مـدرس و عالم معروف مدرسه ی صدر و اساتيد ديگر و مدت چهار سـال در عتبـات عاليـات تحصيل كرده و سرمايه علمی و ادبی آموخته، در علم ادبيه دسـت و از طبـع مـوزون شاعری نصيب داشت و در منظومات خود فاضل تخلّص می كرد. وی بعضی رسـائل هـم تأليف كرده بود كه نسخه ی خطی آنها علی المسموع نزد اولادش محفوظ اسـت . وی دارای دو همسر بوده كه اولی خورشيد خانم دختر مرتضی خـان نـوری معـروف بـه شيطان خالوی ظلّ السلطان مسعود ميرزا حاكم اصفهان بوده و در غـرّه شـوال 1329 درگذشته و در تكيه باباركن الدين نزديك قبر حاجی ميرزا تقی معبر دفن گرديد و از وی دارای چهار فرزند پسر به نامهای حاج نجـم الـدين ملقّـب بـه نجـم الشـريعه و دكتـر عمادالدين نوری خواجوی(طبيب) و ضياءالدين نوری خواجوی كه نظامی بوده است و نصيرالدين نوری خواجوی در شغل قضايی، بوده است. مرحوم فاضل نوری پس از وفات همسرش دختر حاج ميرزا عبدالرزاق رشتی را به همسری برمی گزينـد و از او نيز دارای سه پسر و يك دختر می شود كه فرزندانش رحمةاللّه و هبةاللّه و فيض اللّـه نام داشته اند».

مرحوم همايی اشاره ای به اجتهاد نامبرده نـدارد. امـا محمـود هـدايت در گلـزار جاويدان می نويسد:

«... برای تكميل فقه و اصول به عتبات عاليات رفـت و پـس از چندی به مرحله ی اجتهاد نائل آمد».

از اشعار اوست:

جهان اگرچه درختی اسـت سـبز و خـرّم ليـك		نيــاورد بــه جــز از درد و رنــج و غصــه ثمــر
نهـــالی ار بنشـــانی كـــزو ثمـــر چينـــی		بــه غيــر محنــت و انــدوه و غــم نيــارد بــر
****
جهان به چشـم خردمنـد لاشـه مـرداری سـت		نمــی كننــد خردپيشــگان بــه لاشــه نظــر
بــه نيكنــامی بگــذر ازيــن كريــوه ی ديــو		مكــن خيــال توقّــف دريــن ســرای دو در

قسمتی از اشعارش را فرزندش آقا نصیرالدّین نوری معروف به «خواجوی» مدوّن و آماده چاپ ساخته بود که ظاهراً هنوز به طبع نرسیده است.

این بیت را در زیارت بیت اللَّه الحرام و طواف کعبه سروده است:

به طواف کعبه کجایند عاشقان که مگر

چشند لذّت دورِ نگار گردیدن

و این شعر نیز از اوست:

دلبر فرّخ رُخ شیرین لقا		تا به من غم زده شد آشنا
بُرد زِ من دین و دل و عقل و هوش		صبر و سکون نیز نماندی به جا
یار جفا پیشه، وفا پیشه کن		گرچه محال است ز خوبان وفا

منبع

برگرفته از کتاب تذکره شعرای تخت فولاد اصفهان: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص429

برگرفته از: مهدوی،مصلح الدین، اعلام اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386.