مدرسه آقا کافور

مدرسه آقا كافور یكی دیكراز آثار دوران شاه عباس دوم می باشد كه بوسیله آقا كافور یكی از خواجه های حرم شاه عباس در مجاورت بازار توپچی باشی و محمد امین ساخته شد . ‏به نوشته مؤلف كتاب « گنجینه آثار تاریخی » از این مدرسه جز كتیبه سردر آن كه بر یك لوح سنگ مرمری نوشته شده و در یكی از غرفه های مسجد خان نگاهداری می شود اثری بر جای نمانده است . ‏در این كتیبه نفیس كه به خط بسیار زیبای نستعلیق برجسته بر سنگ مرمر حجاری شده به نام شاه عباس دوم صفوی اشاره شده، اما آقا كافور ، را حاجی كافور نوشته شده است. ‏نویسنده این كتیبه محمدرضا امامی و تاریخ آن 1069 هجری قمری است.

ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی

سال ساخت	1069 ه. ق
آدرس	احمدآباد
وضعیت:	تخریب شده است.
علّت نام گذاری:	به نام یکی از خواجه های حرم شاه عباس دوم
کد مؤلف	AUTHORCODE00453AUTHORCODE

معرفی

آقا کافور یکی از خواجه های حرم شاه عباس دوم بود که در سال 1069 مدرسه ای در مجاورت بازار توپچی باشی و بازار محمّد امین احداث می نماید (در حوالی مسجد خان احمدآباد).

شاردن وی را چنین معرفی می نماید: این شخص یکی از خواجگان دربار و محافظ خزائن و جواهرات سلطنتی بوده، چهره زشت و صدایی گوش خراش داشت و همواره دشنام و ناسزا می داده است. پیوسته با فحش شروع به صحبت می کرد مخصوصا با مسیحیان، دفعه ی اوّلی که با او ملاقات کردم در سفر دوم من به اصفهان بود که برای کاری به او مراجعه کردم، به تصور اینکه فارسی نمی دانم بنابر عادت خود شروع به دشنام کرد ولی چون من عادت به چنین شیوه نداشتم به زبان فارسی فصیحی به او گفتم: آقا اگر به من باز دشنام دهید از شاه استدعا خواهم کرد که مرا دیگر نزد شما نفرستد. در پاسخ به من گفت: شما فارسی خوب صحبت می کنید، خوش آمدید از آن پس با من بسیار خوب رفتار می کرد ولی اغلب مشاهده می شد که با کمترین پیش آمدی با اعیان و بزرگان به بدترین وضعی رفتار می کرد.

و از این مدرسه غیر از کتیبه سر در آن که بر لوح سنگی مرمری حجّاری شده ودرحال حاضر در یکی از غرفه های مسجد خان در گوشه ای نهاده است اثری بر جای نمانده.

شاردن در سفرنامه خود ذکر می کند، هنگامی که برای کاری به دیدن آقا کافور می رود وی مرا به مدرسه خود هدایت کرد و در کنار مدرسه کاروانسرا و باغ و بازارچه ای می باشد و چنین معلوم می شود که مدرسه کنار نهر و یا پیوسته به مسجد خان بوده است و تا این اواخر چنانکه دیده اند و بیان می کنند در باغی در آن نزدیکی ها معروف به «باغ پینه دوزها» طاق نماهائی از این مدرسه وجود داشته که اکنون تبدیل به خانه های مسکونی شده است و این مدرسه حتما همان جا قرار داشته و نهری که اکنون از آنجا می گذرد از وسط مدرسه عبور می کرده است، چنانکه از کتیبه به جای مانده این مدرسه که به خط :

1. محمّد رضا امامی
2. خطاط شهیر

مستفاد می شود، این مدرسه در سال 1069 ساخته شده است.

این مدرسه به تدریج رو به ویرانی گذارده و از بین رفته است گویا مصالح ساختمانی این مدرسه هم در ساختمان مساجد جدید به کار رفته است.

طبق کتیبه ای از مدرسه مزبور که در مسجد خان در محله دار البطیخ احمدآباد نگهداری می شود معلوم می گردد که از آن مدرسه جز همان کتیبه چیزی باقی نمانده است.