محمد گل کار

میرزا محمد گل کار، ملقب بـه نـاصـر علـى شـاه اصفهانی از بزرگان اهل تصوف در قرن سیزدهم هجری است که در دوران زندیه و در عصر کریم خان زند(۱۱٦٣-۱۱۹۳ق) زندگی کرده است.

معرفی

مؤلف «طرائق الحقائق» در باب حالات و سلوک وی آورده است:

«عمدة المجذوبين، میرزا محمد اصفهانی در ابتدای حال از ملازمین کریم خان زند بود. ناگاه جذبة الحق او را رسید و خدمت نورعلی شاه به فقر مشرف گردید و بر حال جذبـه بـود، بیشتر از سلوک و سخنان عجیب و امورات غریب بسیار از او نقل شده»

و از مناجات اوست: «الهی به هر بلایی که درویشان را مبتلا خواهی کرد به من عطا کن تا ایشان تو را آسوده خاطر یاد کنند».

صاحب «بستان السیاحه» در توصیف مقامات او می نویسد:

«اسم شريفش ميرزا محمد و از معارف آن دیار بود در بدو حال در خدمت کریمخان زند بود. ناگاه جذبهای من جذبات الحق وی را ربوده، در خطه شیراز به خدمت نورعلی شاه رسید و از مریدان خاص آن جناب گردید آن بزرگوار اکثر اوقات در حال جذبه بود و هم در حالت جذب از جهان فانی به عالم جاوید انتقال نمود جناب حسینعلی شاه بر جنازه رحمت اندازه آن نماز گذارد و در مقبره تخت فولاد در جوار مزار فیض علیشاه مدفون ساخت آن عزیز را حالات غریبه و مقامات عجیبه بود در برخی اوقات حقایق بلند و لطیف ارجمند از وی ظهور می نمود. صاحب کرامات ظاهره و آیات باهره بود، بجز ستر عورت او را لباسی و پلاسی و مقامی و جایی هرگز نبود و اگر کسی آن بزرگوار را خدمت مالی و غیره می کرد، او را بذل می نمود. اگر چه فقیر ظاهراً به خدمتش نرسیدم اما اشخاصی که آن عزیز را دیده بودند، بسیار دیدم و جمعی از اکابر بر فقرا که به خدمت او اخلاص داشتند ملاقات نمودم چندگاه در خدمت ثقـات مخلصان وی بودم.»

در سلوک و حالات وی آمده است.: «[ ناصــر علـــى شـــاه اصفهانی] در تمام عمر بعد از آن حال جز شلواری قبول ننمود و اغلب اوقات در بیرون شهرستان به سر می برد و این دو بیت از اوست:

خراباتی که رندان را مقام است

برو صوفی که خامان را حرام است»

شیروانی (ص۱۲۲) به نقل از یکی از مریدان او به نام درویش صفا على محمد آبادی حکایت غریبه ای را از ناصر علی شاه آورده که جای تأمل است.

مؤلف «فرهنگ سخنوران» درویش ناصر علی را در زمرهٔ شاعران ذکر کرده است. از جمله مطالبی که از ناصر علی شاه نقل شده، ایــن که با سید افضل هندی مباهله کرد و این مباهله وفات سید افضل را در پی داشت.

وفات

وفات وی مشخص نیست؛ لکن فوت وی در حال جذبه رخ داده است. پس از فوت او را در تخت فولاد نزدیک آب انبار تکیه کازرونی به خاک سپردند.

منبع

• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۳، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.