این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدعلی هزارجریبی مازندرانی
آقا محمّدعلی هزارجریبی فرزند آقا محمّدباقر هزارجریبی مازندرانی، عالم فاضل، محقّق مدقّق معروف به «فقیه مطلق» از علمای قرن سیزدهم هجری است.
این نوشتار نیازمند ویرایش فنی یا ادبی می باشد. |
این مقاله در هیچ ردهٔ محتوایی قرار نگرفته است. لطفاً با افزودن چند رده کمک کنید تا این مقاله
در کنار سایر مقالههای مشابه فهرست شود. |
معرفی
در روز 12 رجب 1188ق در نجف اشرف متولّد شده و نزد علمای عالیقدر در عتبات عالیات: آقا سیّد جواد عاملی، سیّد مهدی بحرالعلوم، آقا شیخ جعفر نجفی (کاشف الغطاء) و احتمالاً پدر بزرگوار خویش به تحصیل پرداخته و دختر استاد خود شیخ جعفر را به زوجیت اختیار کرد و پس از وفات پدر در سال 1205ق به ایران آمده و چندی در ارومیه و تبریز بود و در آنجا تدریس می فرمود.
پس از آن به قم رفته و نزد میرزا ابوالقاسم قمی (صاحب قوانین) و سپس در کاشان نزد ملاّ احمد نراقی کسب فیض نمود. عاقبت به اصفهان آمده و پس از فوت زوجه اش داماد میرزا محمّدباقر نواب لاهیجی شد. او سال ها در اصفهان تدریس و در مسجد ذوالفقار اقامه جماعت می نمود.
دو فرزندش آقا محمّدحسن نجفی و شیخ محمّدحسین نجفی از علماء و فقهای معروف اصفهان بوده اند. و چون پدر آنها آقا محمّدعلی در اواخر عمر نابینا و مبتلا به بیماری سل بود تألیفات او را شیخ محمّدحسن گردآوری و پاکنویس نمود.[۱]
آثار
این کتاب های و رساله ها از تألیفات اوست:
1. «اجازه» به تاریخ چهارشنبه 11 شوال 1228ق[۲]
2. «احکام المرتد»
3. «انیس المشتغلین» در حکایات لطیف و ظریف و در اواخر رساله مطالب فقهی و کلامی
4. «البحر الزّاخر» به عربی، در ابواب فقه استدلالی، که نسخه های متعددی از آن در کتابخانه های وزیری یزد، مجلس شورای اسلامی، آیت الله مرعشی موجود است.[۳]
5. «البدر الباهر» در تفسیر بعضی از آیات قرآن، که نسخه ای از آن در کتابخانه آل شیخ السلام زنجانی در زنجان موجود است.[۴]
6. «تبصرة المستبصرین» در اثبات امامت علی علیه السلام که نسخه ای از آن در کتابخانه شیخ مهدی بن شیخ محمّدتقی خراسانی کتبی موجود است.[۵]
7. «تکملة القواعد الدّینیه» در شرح «قواعد» علاّمه که نسخه ای از آن در کتابخانه آستان قدس رضوی و نسخه ای در کتابخانه شیخ الاسلام زنجانی در زنجان موجود است.[۶]
8. «جوابات المسائل»
9. «حاشیه بر طهارة»
10. «حاشیه بر باب همزه کتاب مغنی»
11. «حلاّل الغوامض المعضله» که حاشیه بر «قوانین» میرزا ابوالقاسم قمی است.
12. «الخیارات»
13. «رساله در صلاة»
14. «رسالة فی اجتماع الجُنُب و المیّت و المحدّث للاصغر علی ماء لا یکفی الاّ احدهم» که مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی آن را در کتابخانه صدرالاسلام خوئی دیده است.[۷]
15. «رساله در امامت»
16. «رساله در رجال»
17. «رساله در نکاح عدّه ذِمیّه» که نسخه ای از آن در کتابخانه علاّمه محقّق آیت الله سیّد محمّدعلی روضاتی در اصفهان موجود است.[۸]
18. «رمز الرّموز» حاشیه بر نکاح کتاب «شرایع»
19. «سراج المنیر» در فوائد رجالیّه
20. «شرح احادیث مشکله» مرتب شده بر چندین صدیقه، موجود در کتابخانه شیخ محمّدامین صدرالاسلام خوئی[۹]
21. «رسالة فی ظنّ ضیق الوقت» موجود در کتابخانه شیخ محمّدامین صدرالاسلام[۱۰]
22. «قاطع النّزاع فی تحقیق مسائل الرضاع» که در یک مقدمه، 4 فصل و یک خاتمه در نجف اشرف تألیف شده و نسخه هایی از آن در کتابخانه های مسجد اعظم قم، مجلس شورای اسلامی، آستان قدس رضوی، آیت الله مرعشی و ملک تهران موجود است.[۱۱]
23. «کتاب القضاء» که تقریرات درس استادش سیّد بحرالعلوم است.
24. «کنز الکنوز» که تعلیقات بر طهارت کتاب «مدارک» است.
25. «الکواکب الباهر» در حواشی بر «قواعد» شهید
26. «لآلی المتلألاة» در اصول فقه، به عربی، در یک مقدمه و 13 فصل که نسخه ای از آن در کتابخانه آیت الله مرعشی در قم موجود است.[۱۲]
27. «مجمع العرایس الوجیهه» که حاشیه ای است بر «معالم» در اصول فقه، به عربی و آن را در 1224ق تألیف کرده و فرزندش محمّدحسین آن را از مبیضه مسوّده نموده و در آخر نسخه شرح حال مؤلف و خاندان او را نوشته است. نسخه هایی از این کتاب در کتابخانه مسجد اعظم قم، آیت الله مرعشی و کتابخانه ملّی ایران موجود است.[۱۳]
28. «محی الوفاة» در شرح بعضی قصاید عربی
29. «متفرعات مسائل کتاب الصلاة»
30. «مخزن الاسرار الفقهیه» یا «تکملة الرّوضة» در حاشیه شرح لمعه، به عربی در 3 جلد که نسخه هایی از آن در کتابخانه های وزیری یزد، آستان قدس رضوی، مرکزی دانشگاه اصفهان، آیت الله گلپایگانی قم، شیخ محمّدعلی دیانی، مدرسه جعفریه قائن، آیت الله مرعشی قم وجود دارد.[۱۴]
31. «مفتاح الکنوز» در تعلیقه بر شوارق و تجرید است که فرزندش شیخ محمّدحسین آن را مرتب کرده است و در آخر آن شرح حال مؤلف را آورده است. نسخه ای از این کتاب در کتابخانه آیت الله مرعشی در قم موجود است.[۱۵]
وفات
آقا محمّدعلی در اواخر عمر به استدعای اهالی قمشه شهرضای کنونی از اصفهان به قمشه رفته و پس از شیوع وبا در آن شهر به قریه «شاه سیّد علی اکبر» در نزدیکی قمشه مهاجرت نموده و در شب شنبه 18 ربیع الثّانی 1245ق وفات یافته و در بقعه شاه سیّد علی اکبر مدفون شد. [۱۶]
پانویس
- ↑ رجال اصفهان یا تذکرة القبور، صص 163-165؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص 503 و 504؛ بیان المفاخر، ج1، ص228؛ تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان، ج1، ص113 و ج3، صص 244 و 245؛ دانشمندان و رجال مازندران، صص 18 و 19؛ وحید بهبهانی، ص160.
- ↑ الذریعه، ج1، صص 139 و 145.
- ↑ فهرست وزیری، ج2، ص476؛ فهرست مجلس، ج24، ص203؛ فهرست مرعشی، ج8، صص 151 و 152 و ج12، صص 95 و 331 و 332 و ج22، صص 203 و 204 و ج29، ص45.
- ↑ الذریعه، ج3، ص67.
- ↑ الذریعه، ج3، ص323.
- ↑ فهرست الفبائی رضوی، ص145؛ الذریعه، ج4، ص415.
- ↑ الذریعه، ج11، ص30.
- ↑ فهرست کتب خطی اصفهان، ج1، ص413.
- ↑ الذریعه، ج13، صص 65 و 66.
- ↑ الذریعه، ج15، ص202.
- ↑ فهرست مسجد اعظم، ص472؛ فهرست مختصر مجلس، ص447؛ فهرست الفبائی رضوی، ص438؛ فهرست مرعشی، ج12، ص8 و ج22، ص119؛ الذریعه، ج17، ص8.
- ↑ فهرست مرعشی، ج34، ص736.
- ↑ فهرست مسجد اعظم، ص350؛ فهرست مرعشی، ج6، ص361 و ج9، ص442؛ الذریعه، ج20، ص33.
- ↑ فهرست وزیری، ج2، ص544؛ فهرست الفبائی رضوی، ص506؛ فهرست مرکزی دانشگاه اصفهان، ج2، ص439؛ فهرست گلپایگانی، ج2، ص164؛ فهرست دیّانی، ص27؛ فهرست جعفریه قائن، ص153؛ فهرست مرعشی، ج7، ص61؛ ج12، ص84؛ ج14، ص62 و ج22، ص11.
- ↑ فهرست مرعشی، ج6، ص282؛ الذریعه، ج21، ص343.
- ↑ مصلح الدین مهدوی، اعلام اصفهان، ج 4 ، ص 747- 750.
منبع
- مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان، ۱۳۸۶.