زبدة المقال فی خمس الرسول و الآل(ع) (کتاب)

زبدة المقال فی خمس الرسول و الآل(ع)، تقريرات درس آيت‌الله سيد حسين طباطبايى بروجردى است كه به قلم سيد عباس قزوينى به زبان عربى نگارش شده است. عبدالسلام كاظم جعفرى تحقيق و تصحيح كتاب را به عهده داشته است.

كتاب‌شناسى اين اثر درباره نسخه قديم انجام گرفته و در اين نوشتار مطالبى درباره طبع جديد عرضه مى‌شود.

اين طبع از كتاب با مقدمه محقق اثر شروع شده است. وى معتقد است كه اصل وجوب خمس در مجموع نزد همه مذاهب اسلامى مورد پذيرش است؛ چراكه اين فريضه از اصول مسلّم قرآنى است. آنچه مورد اختلاف است، محل‌هاى تطبيق و موارد آن است.

محقق همچنين مبحث خمس آيت‌الله بروجردى را از مباحث استدلالى عالى فقه شيعه دانسته و عمق تفكرات و فراگيرى ادله را از امتيازات مباحث ايشان برشمرده است.

سپس سيد عباس حسينى قزوينى را از جمله شاگردان پرتلاش در طلب علم و معرفت دانسته كه دروس استادش را در اين موضوع نوشته و تدوين كرده و در جاهاى مختلفى از بحث تعليقات مفيد فقهى، اصولى، رجالى و... را به متن استادش افزوده است.

جعفرى تلاش كرده كه تحقيق كتاب را با استفاده از نسخه خطى انجام دهد، اما نسخه خطى اين كتاب را نيافته است؛ لذا از نسخه چاپى استفاده كرده و به مصادر اصلى كه مؤلف از آن نقل كرده مراجعه كرده است.

كارهايى كه محقق در اين طبع از كتاب انجام داده و مزيت آن نسبت به طبع قديم است، عبارتند از:

1. استخراج آيات قرآن كريم پس از عرضه نمودن بر قرآن؛

2. استخراج احاديث و روايات وارده از مصادر اصلى كه مؤلف از آنها نقل كرده است. در برخى موارد نيز از مصادر مشهور ديگرى با رعايت حفظ نص از جهتى و لفظ حديث منقول از پيامبر(ص) و اهل‌بيت(ع) از جهت ديگر، استخراج شده است؛

3. تصحيح بعضى خطاهاى چاپى و مانند آن. توضيح برخى الفاظ لغوى و اشاره به مؤيدات بعضى قضاياى تاريخى متن؛

4. گذاشتن علامت «*» براى جميع تعليقاتى كه از سوى مؤلف در حاشيه كتاب آمده و اشاره به جايگاه آن در متن. اين كار براى تشخيص حاشيه‌هاى تأليف، از حاشيه‌هاى تحقيق است.

ديگر مطلبى كه در اين طبع از كتاب آمده، شرح حال مختصر نویسنده به‌همراه ذكر اساتيد، شاگردان و تأليفات وى و سپس شرح حال سيد عباس قزوينى و ذكر اساتيد و آثار اوست.

فهرست مصادر به ترتيب حروف الفبا و فهرست مطالب در انتهاى اثر آمده است.

منابع

• مقدمه و متن كتاب.
• پایگاه اطلاع رسانی ویکی نور، تاریخ دسترسی ۳ اسفند ۱۴۰۱.