رسالة فی الخمس بروجردی (کتاب)

رسالة في الخمس (للبروجردی)

رسالة فی الخمس (للبروجردی)، تقرير درس خارج فقه حضرت آيت‌الله بروجردى درباره خمس است كه با قلم شيخ محمد فاضل لنكرانى و تصحيح و تحقيق آقايان حسين واثقى، عبادالله سرشار، زين‌العباد احمدى، مرتضى واعظى، محمدمهدى مقدادى و سيد محمد حكيم فراهم آمده است.

ساختار

كتاب، با مقدمه‌اى از آقاى فاضل لنكرانى آغاز شده و سپس متن رساله در هفت فصل به تعداد امورى كه خمس در آنها واجب است، ذكر گرديده است.

گزارش محتوا

رساله حاضر گرچه مختصر است، اما چون از افاضات شخصيتى مثل آيت‌الله بروجردى است كه در فقه و علوم مربوط به آن استادى زبردست بوده‌اند، لذا حائز اهميتى ويژه است و فوايدى بزرگ را در بر دارد كه پاره‌اى از آنها را جز در اين كتاب نمى‌توان يافت. به درخواست مؤلف، پژوهشگران مركز فقه ائمه اطهار به تخريج مصادر كتاب همت گمارده‌اند.

مؤلف، نخست از اصل وجوب خمس و ضرورى بودن اين حكم در شريعت مقدس اسلام سخن گفته است، سپس آيه خمس را از پاره‌ى جهات بررسى كرده است و خاطرنشان نموده كه اهل سنت، بر اين فتوا كه خمس تنها در غنايم جنگى واجب است، دليلى جز آيه شريفه خمس ندارند و روايات آنها در اين باب، موقوفه است و به پيامبر(ص) منتهى نمى‌شود، بلكه به صحابه و تابعين منتهى مى‌گردد؛ درحالى‌كه روايات شيعه از عترت طاهره كه البته اهل سنت آنها را حجت نمى‌دانند، به فرمايش خود عترت، مستند به پيامبر(ص) و منقول از وى است.

ايشان در ادامه به بررسى تفصيلى امورى كه خمس در آنها واجب است پرداخته‌اند؛ امورى از قبيل غنايم جنگى، معادن، گنج، غوص، زمينى كه شخص ذمى از مسلمان خريده است، حلال مخلوط به حرام و مازاد بر مئونه سال.

وضعيت كتاب

در پايان كتاب، مصادر تحقيق ذكر شده است. پاورقى‌ها غالباً به ذكر آدرس آيات و منابع روايات و اقوال مربوط است.

منابع

• مقدمه و متن كتاب.
• پایگاه اطلاع رسانی ویکی نور، تاریخ دسترسی ۲ اسفند ۱۴۰۱.