این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

بانو مریم بیگم

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو

بانو مریم بیگم، دختر شاه صفی (۱۰۳۸ - ۱۰۵۲ق) جانشین شاه عباس اول از زنان نیکوکار و دانش دوست زمان خود بود.

آثار و فعالیت ها

از اقدامات وی در اصفهان میتوان از تاسیس مسجد مريم بیگم واقع در محله حسن آباد نام برد. برخی نیز وی را بانی مسجد بیگم واقع در محله باب القصر درب کوشک دانسته اند. [۱]مدرسه مریم بیگم در حدود ر هشتاد سال پیش بر اثر خرابیهایی که در آن راه یافته بود بطورکلی دگرگون شده و به صورت دبستان در اختیار اداره فرهنگ اصفهان قرارگرفت و بعدها نیز آن مدرسه مهم عصر صفوی به مدرسه راهنمایی حاتم بیک مبدل شد و مدت ها نیز در اختیار مرکز تحقیقات معلمان اداره آموزش و پرورش اصفهان قرار داشت.

البته مکان مدرسه مریم بیگم هنوز باقی است. این بانو به علماء، دانشمندان و آثار آنان ارج می نهاد. چنانکه شیخ رضی الدین محمد بن بهاء الدين محمد بن حسنعلی بن ملاعبدالله تستری (شوشتری) اصفهانی کتاب شرح ادعیه «السر» را به جهت او تألیف کرده است.[۲] در بین همه آثار و اقدامات مریم بیگم شهرت مدرسه ای که او بانی آن بوده است از همه بیشتر است و اگر در حال حاضر آن نهاد آموزشی برپا بود در زمره بزرگترین مدارس صفوی اصفهان به شمار می آمد.

این مدرسه در بازار چهارسو نقاشی که در گذشته بازار بزرگی بوده و فعلاً قسمتی از آن به عنوان مقصود بیک باقی مانده واقع شده بود. وی موقوفات بسیاری برای آبادانی و رفاه طلاب معین کرد. گفته اند که این مدرسه در شهرهایی چون تبریز بسطام و قزوین موقوفاتی داشته است. [۳]البته مریم بیگم این مدرسه را با شرایط خاصی وقف بر طلاب علوم نموده است.[۴]عمده ترین علت متروک ماندن این نهاد آموزشی و ویرانی حجره های آن، خرابی محلاتی چون خواجو و حسن آباد در عصر قاجار و به دلیل وجود قحطی و امراضی چون و با دانسته اند.[۵]

پانویس

  1. دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص36؛ مشاهیر زنان اصفهان، صص252 و 253
  2. الذریعه، ج13، صص67 و 68
  3. تاریخ مدارس ایران، ص283
  4. تاریخچه اوقاف اصفهان، صص300 و301
  5. مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان اصفهان، طلایه داران پارسایی، صص82و 83

منبع

  • مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان اصفهان، طلایه‌داران پارسایی(بانوان عالمه اصفهان از قرن اول هجری تا عصر حاضر)، قم: مرکز نشر هاجر، ۱۳۹۶.
  • ریاحی، محمدحسین، مشاهیر زنان اصفهان، اصفهان: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵ش.