این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
مدرسه علمیه شفیعیه
معرفی مدرسه
مدرسه ای است که در محلّه دردشت ( جنب خیابان ابن سینا ) واقع گردیده ، و متعلّق به دوره شاه عبّاس ثانی است ، و تاریخ بنای آن ۱۰۶۷ می باشد .
نمای مدرسه ساده است ، و در داخل ایوان های چهارگانه مدرسه ( که مسجد می باشد و ایوان جنوب غربی و پشت آن، حالت شبستان دارد قطار بندی های گچی و نقّاشی شده ، وجود دارد .
کتیبه سر درب مدرسه
کتیبه سردر مدرسه شفیعیّه ، به خطّ ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی ، به خطّ محمّد رضا إمامی چنین است :
قَد اتَّفَقَت عَمارَهُ هذِهِ المَدرَسَهِ الحَقیرَهِ وَ المَساجِدِ المَبنِیَّهِ فیها [۱]، فی أیّامِ خِلافَهِ السُّلطانِ الأعظَمِ وَ الخاقانِ الأکرَمِ، مُرَوَّجِ مَذهَبِ آبائِهِ ، أئِمَّهِ الطّاهِرینَ، السُلطانِ بنِ السُطانِ ، شاه عَبّاسِ الثّانِیَّ المُوسَوِیَّ الصَّفَوِیَّ الحُسَینیَّ ، بَهادُر خان ، خَلَّدَ اللهُ مُلکَهُ وَ وُفَّقَ یِإخذاثِه و إتمامِه ، أحقَرُ عِبادِ اللهِ وَأحوَجُهُم إلی عَفوِ رَبَّهِ الغَفُورِ، ابنُ جَمالِ الدّینِ ، مُحَمَّدِ الخُوزانی ، مُحَمَّد شَفیعُ الإصفَهانی ، عُفِیَ عَنهُما ، فی ۱۰۶۷ ، کَتَبَهُ مُحَمَّد رِضَا الإمامی.[۲]
در مدخل ایوان بزرگ جنوب غربی مدرسه ، دو لوح بزرگ سنگی بر دیوارهای دو جانب ایوان نصب شده ، که در یکی از آنها ( که به طول ۹۰/ ۱ و عرض یک متر است ) مطالبی نقش بسته ، که بخشی از آن چنین است:
... وقف نموده أحوج المحتاجین الی عفو ربّه الغفور ، محمّد شفیع ابن جمال الدین محمّد خوزانی اصفاهانی ، کلّ این مدرسه حقیره؛ مُحدَثه خود را ، با بیوتات معیّنه معلومه مربوطه به آن ، که بیوتات مسفوره ، مشتمل است بر سه شاخه و حجرات تحتانی و فوقانی أطراف آنها ، و غسّالخانه مربوطه به مدرسه و ... ، ممّر بیوتات مذکوره ، از میان مدرسه مسطوره است ، واین چهار صفه و شبستان متصّله به کریاس دَرِ مدرسه که مسجد است ، بر طلبه علوم دینیّه اثنی عشری ، که ادای صلوات در مسجد و شبستان ، و تغسیل و تکفین أموات مؤمنین در غسّالخانه مزبوره ، و طلب علوم دینیّه در مساجد و مدرسه و بیوتات مذکوره نمایند ... .[۳] و در کتیبه دوّم، در لوح سنگی واقع در ایوان جنوب غربی مدرسه ، که به خطّ نستعلیق محمّد رضا امامی و مورّخ به سال ۱۰۶۹ می باشد ، عباراتی است در دنباله وقفنامه مدرسه ، در لوح أوّل ، که بخشی از آن چنین است : ... ماه مبارک رمضان ، که همه ساله در مدرسه مزبوره روضه الشّهدا خوانده شود ، از رعایت قاری و اسراب مجمع و لوازم آن ... [۴]
از عبارات یاد شده در وقفنامه ، استفاده می شود ، که مدرسه شفیعیّه ، مجموعه ای بوده برای نماز ( برای عموم مردم ) و درس و بحث ( برای طلاّب ) و اقامه عزای حسینی ، و نیز تغسیل و تکفین أموات مؤمنین .
مرحوم جناب در کتاب «الإصفهان» صفحه ۱۱۰، سکنه مدرسه را ده نفر ، و حجرات آن را ۱۵ عدد[۵] و مساحت آن را ۴۵×۲۵ ذکر کرده است .
در حال حاضر، عدهّ ای از طلاّب ( مخصوصاً طلاّب شیعه مهاجر أفغانستان) در این مدرسه سکونت دارند، و تحصیل علم می نمایند ، ولی عمدتاً از درس های مدارس علمیّه ذو الفقار و صدر بازار استفاده می نمایند .
داستانی عجیب و معجزه ای بزرگ
مرحوم محمّد مهدی بن محمّد رضا اصفهانی ، در کتاب «نصف جهان فی تعریف الإصفهان » ، از صفحه ۲۸۲ تا ۲۹۵ ، داستان بسیار مفصّلی را نقل نموده ، راجع به شفای دختری که کور شده بوده ، واز علاج او به طور قطع مأیوس گردیده بودند ، و همه مردم خبر داشتند و در اثر توسّل به حضرت أبی عبد الله الحسین علیه السلام و عنایت خاصّه آن إمام معصوم، آن دختر به طور کلّی و به نحو عجیبی شفا یافته ، و مردم ، أعم از عالم و جاهل ، زود باور و دیر باور را ، به إعجاب واداشته ، و خود مؤلّف ، تحقیق کاملی بر روی قضیّه انجام داده ، و صحت مطلب را به نحو یقین به دست آورده است . وی در ضمن نقل داستان بیان میکند که ، در زمان وقوع قضیّه ( ۱۲۹۹ قمری ) مدرسه شفیعیّه ( محلّ سکونت دختر یاد شده ، و پدر و مادر و بستگان او ) مخروبه بوده ، و طلبه نداشته[۶] و شخص عالم فقیری ، به نام ملاّ محسن و برادر او و أهل و عیالش ، در آن مدرسه ، سکونت داشته اند ، و او شغل معلّمی أطفال ( اداره مکتب خانه ) را بر عهده داشته ، و آن دختر شفا یافته ، فرزند ملاّ محسن بوده است .[۷]
چهره های علمی مدرسه
سید محمد باقر (معروف به سید شفتی)
آقا سید ابراهیم میر شفیعی
آقا سید محمد علی میر شفیعی
سیدمحمد ابراهیم میر شفیعیان موسوی سدهی
حاج میرسید علی ابطحی
آثاری از فعالیت علمی در مدرسه
1)- نجم الدین بن هاشم ، نسخه ای از کتاب شریف «من لا یحضر الفقیه» را در مدسه شفیعیه اصفهان در سال 1094 به خط نسخ نوشته است.
2)- میر نصیر مازندرانی از فضلای اصفهان دفتری را به قلم نستعلیق در این مدرسه نوشته است که مشتمل است بر:
1 : «شرح تذکرۀ نصیریه در هیئت» ، از شمس الدین محمد خضری.
2: «شرح تذکره»، از مولی فتح الله شابرانی شیروانی.
3: «الالفاظ السقراطیه»،از یعقوب بن اسخاق کندی و کاتب نیز خودش حاشیه هایی بر این نسخه دارد. و این دفتر در کتابخانه مجلس شورای ملی به شماره ۳۸۸۷ موجود می باشد.[۸]
پانویس
- ↑ منظور از مساجد ساخته شدۀ در مدرسه، ایوان های مدرسه است ، که به عنوان مسجد می باشد..
- ↑ گنجینه آثار تاریخی اصفهان ، ص ۵۸۹.
- ↑ گنجینه آثار تاریخی اصفهان ، صفحه ۵۹۰.
- ↑ گنجینه آثار تاریخی اصفهان ، ص ۵۹۲.
- ↑ در حال حاضر حجرات مدرسه ۱۲ عدد می باشد ، که هشت عدد آن ها در طبقه همکف و چهار حجره فوقانی می باشد.
- ↑ مرحوم محمد مهدی اصفهانی ، احتمال داده است که ، این خرابی در زمان فتنه افغان حاصل شده و ادامه داشته است. ( نصف جهان ، ص ۲۸۳).
- ↑ ریشه ها و جلوه های تشیّع و حوزۀ علمیّۀ اصفهان، ص ۱۷۱-۱۷۲.
- ↑ ریشه ها و جلوه های تشیع و حوزه علمیه اصفهان، ج۲، ص ۱۷۳ به نقل از فهرست نسخه های خطّی کتابخانه مجلس شورای ملّی ، ج ۱۰، بخش چهارم ، ص ۱۹۱۴.