این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمدرضا امامی خاتون‌آبادی
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
میر محمّد رضا امامی( متوفی 1135ق) عالم فاضل و فقيه، محدث مفسر و متبحّر در علوم بالاخص تواریخ ائمه معصومین( ع) و از سادات امامی در قرن دوازدهم هجری بود.[۱]
زندگی‌نامه
خاندان
او فرزند محمّد مؤمن بن میر عبدالرّفیع بن میر محمّد صالح بن میر محمّد اسماعیل (شاهمراد) بن میر عمادالدّین حسینی افطسی خاتون آبادی بود. نسبشان به على بن جعفر عريضى، فرزند امام صادق(ع) مى رسد. [۲]
سفرها
وی در اصفهان به دنیا آمده و و سپس به شهرها و ممالک گوناگون سفر کرده است. او مسافرتهاى زيادى به شهرهاى مختلف ایران، هرات، مصر، عراق عرب، قسطنطنيه و... داشته كه هدف او گرد آورى آگاهى هاى نجومى، تاريخى و جغرافیایی بوده است. او در اصفهان و عتبات عالیات به تحصیل پرداخته و پس از كسب علوم معقول و منقول در عتبات عاليات به اصفهان بازگشت.[۳]
جایگاه
جایگاه علمی
وی در اصفهان در اواخر عصر شاه سليمان به تدریس و تحقیق و تألیف مشغول شد. او در انواع علوم زمان خود خصوصا فقه، حدیث، تفسیر و ادبیات متبحّر بوده و در سرودن شعر به فارسی و عربی صاحب قریحه است و در اشعارش مطلع تخلّص می کند. مرحوم خاتون آبادى عالمى پرهيزگار و صاحب مقامات عاليّه بود كه از ملا محمد تقى مجلسى اخذ حديث كرده و از سيد عبدالوهاب طباطبايى تبريزى اجازه روايى داشته و به واسطه او از علامه مجلسى نقل حديث مى كند.[۴]
آثار
وى به منظور فهم متون دينى كوشيد آثار خود را به زبان فارسى بنگارد تا دسترسى به مطالب آنها برای همگان آسان باشد و آثارش بيشتر مطالعه شود.[۵]
- مهمترين اثر اين عالم «خزائن الانوار و معادن الاخبار» در تفسیر است. اين كتاب از آخرين تفسيرهاى ادبى وعرفانى به زبان فارسى است كه با نثرى بليغ، آيات الهى را توضيح داده است. كتاب در ابتدا از جايگاه قرآن سخن گفته، سپس ضمن ابياتى به نقش پيامبر( ص) و خاندان در بيدارى انسان و توضيح مسائل دينى مى پردازد.[۶]
- «جنّات الخلود»: خاتون‌آبادی در سال 1127 ق به درخواست علماى تبريز، به تأليف كتاب جنّات الخلود پرداخت و از همين زمان به مدرّس مشهور گشت[۷]. «جنّات الخلود» به فارسی و در باب شرح اسماء الحسنی و زندگی چهارده معصوم( ع) و تواریخ سلاطین و خلفاء و برخی اطلاعات متفرقه دیگر تألیف شده است .[۸] این کتاب بارها چاپ سنگی شده و نسخه خطی آن در کتابخانه مؤسسه امام صادق علیه السلام قم و چند کتابخانه دیگر موجود است.
- « ابواب الهدايه» كه آقا بزرگ تهرانى مى نويسد: « مختصر ابواب الهدایه ، جنّات الخلود ا ست » ، اما اين مطلب در آغاز جنّات الخلود ذكر نشده است.[۹]
وفات
وی تا سال 1128ق زنده بوده و به نوشته مرحوم سیّد حسین خاتون آبادی در کتاب «اغصان طیّبه» او در سال 1135ق وفات یافته است. وی پس از وفات در تخت فولاد بالای سر مزار میرمعصوم خاتون آبادی در تكيه آقا محمد بيد آبادى[۱۰] مدفون گردید.[۱۱][۱۲]
پانويس
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج3، صص 158-157.
- ↑ تهرانى، طبقات اعلام‌الشیعه، ص 265.
- ↑ خاتون آبادى، خزائن‌الانوار و معادن‌الاخبار، ص 20.
- ↑ مهدوى ، دانشمندان و بزرگان اصفهان ، ج 1، ص 188.
- ↑ خاتون آبادى، خزائن‌الانوار و معادن‌الاخبار، ص 22.
- ↑ خاتون آبادى، خزائن‌الانوار و معادن‌الاخبار، ص 51.
- ↑ تهرانى، الذریعه، ج 5، ص 151.
- ↑ تهرانى، الذریعه، ج 4، ص 237.
- ↑ تهراني، الذریعه، ج 1، ص 79.
- ↑ مهدوى، سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان ، ص 195.
- ↑ خاتون آبادی، خزائن الانوار، مقدمه مصحح، نسخه های خطی، دفتر یازدهم و دوازدهم، ص24؛ سبحانی، فهرست مؤسسه امام صادق (ع) ، صص 7- 8؛ تهرانی، الذریعه، ج5، ص150، تهرانی، الذریعه، ج7، ص153؛ قمی، فوائد الرضویه، ج2، ص535؛ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج5، ص268.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص 216-214.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.