این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
آقا حسین خوانساری
حسین بن جمال الدین محمد خوانساری، معروف به محقق خوانساری (۱۰۱۶-۱۰۹۸ق/۱۶۰۷-۱۶۸۷م) از فقهای مکتب فقهی اصفهان و حکیم شیعی در دوره صفوی که در دانش فلسفه و حکمت تبحّر داشت. او در آغاز به کلام و فلسفه گرایش داشت، ولی بعدها به فقه و اصول علاقمند و در این رشته معروف شد و ریاست علمی و مذهبی زمان بر او مسلّم گردید.
زندگینامه
آقاحسین خوانساری در خوانسار به دنیا آمد.[۱] پیش از رسیدن به سن بلوغ، به قصد کسب معارف و علوم اسلامی به اصفهان رفت و در مدرسه خواجه الملک به تحصیل پرداخت. در اصفهان از محضر استادان بسیاری همچون ميرفندرسكی، ملّا محمد تقی مجلسی و غيره استفاده نمود و استفاده کرد و به همین جهت خود را «تلمیذ البشر» نامید که اشاره به کثرت استادهایش داشته باشد.
فقر و تنگدستی که در دوران تحصیل گریبان گیرش بود، مانع پیشرفت وی نشد تا جایی که به «استاد الکل فی الکل» مشهور گردید.[۲] شاه سلیمان صفوی جبّه گران بهای خود را برای او فرستاد و در یکی از سفرها نیابت سلطنت و رسیدگی به کارهای کشوری را به وی واگذار کرد. آقاحسین با وجود مقام و رفاهی که داشت، همواره پناه بینوایان و تهیدستان بود. او در دانش های معقول و منقول تبحّر داشت و به گفته افندی اصفهانی «پشتوانه اهل علم» بود.[۳] وی تولیت مدرسه «جده صاحب قرانی» اصفهان را بر عهده داشت.[۴]
از ديوان اشعار اوست:
| حباب آسا به بحر حسن او تا ديـده وا كـردم | به انداز نگاهی هسـتی خـود را فـدا كـردم | |
| چيزی نماند در ره ديـن شـيخ سـاده را | جز دامن ردا كـه كنـد صـاف بـاده ر |
آثار
تصنيفات و تأليفات بی شماری از او به يادگار مانده است كه از آن جمله می توان به مشارق الشموس، ترجمه قرآن، ترجمه صحيفه ی سجاديه، تفسير سـوره ی فاتحـه، الجبر و الاختيار، الجزء لا يتجزّی، حاشيه بر الهيات شفا، حاشيه بـر طبيعيـات شـفا، حاشيه بر شرح اشارات خواجه نصيرالدين طوسی، رساله در شبهات و... و مجموعـه اشعار و تعليقات و منشات و آثار فراوان ديگر اشاره نمود.[۵]
درگذشت
وفاتش در ۱ رجب سال ۱۰۹۸ق یا ۱۱۰۰ق در اصفهان بوده‌است و در قبرستان تخت فولاد اصفهان، نزدیک قبر بابا رکن الدین مدفون گردید. شاه سليمان برای او بقعه عالی بنا كرد[۶]آقا جمال‌الدین خوانساری وآقا رضی‌الدین خوانساری، پسران وی نیز در همانجا مدفون هستند، که به تکیه آقا حسین خوانساری (تکیه خوانساری) معروف شده‌است؛ آقا كمال الدين نيز فرزند دیگر اوست که از او اسمی باقی مانده است.[۷]
پانویس
- ↑ خوانساری٬ روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۵۰
- ↑ خوانساری٬ روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۵۰
- ↑ افندی اصفهانی، ریاض‌العلماء، ص ۵۷.
- ↑ آزاد کشمیری، نجوم السماء فی تراجم العلماء٬ ۱۳۸۷، ج۱، ص۱۱۳
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1 ،صص558 ـ 55
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، ج۲، ص۳۵۲.
- ↑ بخشی، يوسف، شعرای خوانسار، صص 24 و 25.
منبع
برگرفته از کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص۵۳