مدرسه علمیه میرزا حسین

ویژگی های ذکر شده اثر توسط مرحوم مهدوی

سال ساخت	در عهد صفوی
آدرس	بازارچه ی بیدآباد
وضعیت:	دایر
علّت نام گذاری:	به نام فرزند بانی
کد مؤلف	AUTHORCODE00453AUTHORCODE

تحقیق مرحوم مصلح الدین مهدوی

مرحوم سید مصلح الدین مهدوی در کتاب اصفهان دارالعلم شرق اینگونه ذکر کرده اند: [مهدوی:] از مدارس عهد صفویّه در بازار بیدآباد قسمت مغرب مسجد سید قرار دارد و از مدارس معمور و طلبه نشین است.

این مدرسه را به نام میرزا حسین نیز نامیده اند و در محله ی بیدآباد واقع و با مسجد سیّد رشتی مجاورت دارد.

مدرسه مزبور طلبه نشین و در دوره شاه سلیمان صفوی احداث گردیده است.

میرزا حسین فرزند میرزا علی رضا فرزند میرزا محمّد مهدی این مدرسه را در عصر سلطنت شاه سلیمان صفوی در (1099 ه. ق.) بنا کرد و مسکن طلبه و اهل علم بوده است.

مساحت فضای مدرسه قریب دو جریب و دو قفیز و نیم می باشد یعنی کلیه محوّطه ی مدرسه این مساحت را دارد.

این مدرسه گرچه از نظر مساحت کوچک است اما از بناهای زیبا و مجلّلی بوده که در عصر شاه سلیمان صفوی (1077- 1105 ه. ق.) در اصفهان ایجاد شده است و در بازار محله ی بیدآباد و در مجاورت مسجد سیّد قرار گرفته است. بانی و واقف زنی بوده به نام «عزت نساء» خانم دختر میرزا خانا، تاجر قمی، که شوهر خود را میرزا مهدی معرفی نموده است. تولیت این مدرسه ابتدا به عهده ی آقا حسین خوانساری (متوفّی 1099) بوده است که پس از درگذشت وی، تولیت مدرسه به پسرش آقا جمال الدین محمّد (متوفّی 1125 ه. ق.) واگذار شده است. میرزا حسین ظاهرا از اولاد یا احفاد میرزا مهدی و عزت نسا خانم بوده است که پس از فتنه ی افغان، متصدی تعمیر مدرسه و ساکن نمودن طلّاب در آن می گردد و کم کم مدرسه به نام او شهرت می یابد.

[مهدوی:] این نهاد آموزشی در کلیّه ی ادوار معمور و طلبه نشین بوده است و از جمله ی طلّاب و ساکنین آن می توان به مرجع عالیقدر شیعه آقا سیّد ابو الحسن موسوی مدیسه ای معروف به اصفهانی نام برد.

مرحوم جناب در «الاصفهان» طول و عرض آن را 45* 50 ذرع و تعداد حجرات آن را 25 و طلّاب و ساکنین آنجا را 40 نفر می نویسد.

این مدرسه در کلّیه ی ادوار معمور و طلبه نشین بوده و موقوفاتش از دکّاکین و کاروان سراهای اطراف به صورت وضعیّت فعلی باقی امّا املاک آن از بین رفته است.

چهر ه های علمی مدرسه:

1. سید محمد باقر (معروف به سید شفتی)
2. شیخ جمال الدین خوانساری
3. حسن وحیدی دستگردی
4. میرزا محمد حسین جعفری بید آبادی
5. ملا حسینعلی صدیقین
6. شیخ حیدر علی صلواتی
7. شیخ عبدالصمد محلاتی
8. ملا محمد علی مظاهری کرونی
9. محمد علی نوری (ملقب به فارسی)
10. میرزا حسین نائینی
11. ملا محمد دهاقانی
12. میرسید علی حسینی برزانی
13. میرزا یحیی مدرس بیدآبادی
14. محمدباقر صدیقین
15. آیت الله العظمی سید ابوالحسن مدیسه ای اصفهانی
16. آیت الله سید محمد حسین نجف ابادی

آثاری از فعالیت های علمی مدرسه:

1: نسخه ای از حاشیه بر شرح اشارات که محشی آن، ملاعبدالرزاق لاهیجی می باشد به وسیله علی اکبر بن محمد کریم طبیب به تاریخ 4 ربیع الثانی 1256 قمری کتاب شده است.

همین کاتب، حکمت عرشیۀ ملاصدرای شیرازی را به خط نستعلیق و شکسته در ذی الحجه 1263ق کتابت نموده است.

موقوفه مدرسه علمیه میرزا حسین

مدرسه علمیه میرزا حسین از موقوفات متصرفی اداره اوقاف و امور خیریه استان اصفهان به شمار می آید .