این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
محمد کاشی
آخوند ملا محمد کاشانی، معروف به آخوند کاشی (۱۲۴۹-۱۳۳۳ق) از مدرّسان و مروّجان فلسفۀ ملاصدرا در قرن سیزدهم قمری در اصفهان.
آخوند کاشی نزد عالمانی چون آقامحمدرضا قمشه‌ای، ملاحسن نوری و ملا عبدالجواد خراسانی شاگردی کرد و خود نیز شاگردانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، سید حسن مدرس و حاج آقا رحیم ارباب تربیت نمود. وی علاوه بر فلسفه در ریاضیات، نجوم، هیئت، فقه و عرفان نیز تبحر داشت. او فلسفه را با عرفان در می‌آمیخت و از وی کراماتی نیز گزارش شده است.
زندگی‌نامه
از زندگی آخوند کاشی اطلاع چندانی در دست نیست. او همواره از دنیا گریزان بود و تا آخر عمر ازدواج نکرد و مجرد ماند.[۱] در منابع به تاریخ ولادت او اشاره‌ای نشده، اما چون وی در شعبان ۱۳۳۳ در ۸۴ سالگی درگذشته[۲] احتمالا در حدود ۱۲۴۹ق به دنیا آمده باشد.
در احوالات آخوند کاشی نقل شده است که او عارفی بود که نحوه عبادات، ریاضت‌ها و مجاهداتش بی‌نظیر بود به نحوی که گاهی در حال نماز لرزه بر اندامش می‌افتاد و غش می‌کرد و گاهی نیز در نماز آنقدر از خود بی‌خود می‌شد که نمازش چهار ساعت طول می‌کشید. همچنین در مورد ایشان نقل شده است که متصف به عفت نفس، صبر و توکل کامل به حق بود. برخی نیز نقل کرده‌اند که او چشم برزخی داشت و فوتش را خودش پیش بینی کرده بود.[۳]
نجفی قوچانی، حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی و برخی دیگر از علما در شرح احوال آخوند کاشی نقل کرده‌اند که:
«هر نیمه‌شب نمازی چنان با سوز و گداز می‌خواند و بدنش به لرزه می‌افتاد که از بیرون حجره صدای حرکت استخوان‌هایش احساس می‌شد.»[۴]
آخوند کاشی در ۱۲۸۶ق از کاشان به اصفهان رفت و در مدرسه جده کوچک به‌صورت مجردی اقامت گزید. [۵]وی در اواخر عمر به مدرسه صدر رفت و در آنجا به تعلیم پرداخت.[۶]
کاشانی علاوه بر فلسفه در ریاضیات و نجوم و هیئت و فقه نیز تبحر داشت.[۷]
او معاصر جهانگیرخان قشقایی بود و هر دو در مدرسۀ صدر به تدریس فلسفه اشتغال داشتند و حضورشان موجب رونق فلسفه در حوزه فلسفی اصفهان و رواج فلسفه ملاصدرا گردید، به نحوی که طلاب از شهرها ایران و دیگر کشورها در حلقۀ درس آن دو حاضر می‌شدند.[۸]
کاشانی اهل عرفان بود و فلسفه را با عرفان در می‌آمیخت. کراماتی از او نیز گزارش شده است.[۹]
استادان
- آقامحمدرضا قمشه‌ای
- ملاحسن نوری پسر ملا علی نوری
- ملا عبدالجواد خراسانی
شاگردان
- سید ابوالحسن اصفهانی
- اسداللّه ایزد گشسب گلپایگانی
- سید جمال‌الدین گلپایگانی
- آقا نجفی قوچانی
- میرزا حسن‌خان جابری انصاری
- سید حسن قوچانی
- سید حسن مشکان طبسی
- سیدحسن مدرس
- میرزا علی آقا شیرازی
- محمد حکیم گنابادی
- محمد حسن بیچاره بیدختی
- حسنعلی نخودکی اصفهانی
- میرزا محمدعلی لاریجانی
- محمدهادی فرزانه قمشه‌ای
- شیخ محمد حکیم خراسانی
- میرزا ابوالقاسم محمد نصیر شیرازی
- سید محمد رضا خراسانی
- سید محمد کاظم عصار
- حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی که شاگرد خاص وی بود.
آرامگاه و بزرگداشت
آخوند کاشی در شنبه ۲۰ شعبان ۱۳۳۳ق در ۸۴ سالگی در اصفهان درگذشت.[۱۰] و در تخت فولاد به خاک سپرده شد و يكی از مريدانش به نام حاج محمد ابراهيم ملك التجار بر سر مزارش تكيه اي ساخت كه به نام تكيه ملک معروف است.[۱۱] در سال ۱۳۹۱ش در مشهد اردهال کاشان کنگره‌ای در بزرگداشت او برگزار گردید و از کتاب‌های «طایر قدسی» شرحی بر احوال علامه آخوند ملامحمد کاشانی اثر حسین جمشیدی و «همنوا با قدسیان» مجموعه مقالات درباره شخصیت او نوشته افشین عاطفی رونمایی شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ سعادت پرور، پاسداران حریم عشق، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۷۳.
- ↑ نک: مهدوی، تذکره القبور، ص۷.
- ↑ سعادت پرور، پاسداران حریم عشق، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۷۳-۲۷۵
- ↑ مختاری، سیمای فرزانگان، ۱۳۷۱ش، ص۲۲۵-۲۲۶.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم۵، ص۱۴۶
- ↑ صدوقی سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۲
- ↑ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۱-۴۰۲.
- ↑ همایی، دو رساله در فلسفه اسلامی، ص۱۵،۱۸؛ قرقانی، جهانگیرخان قشقایی، ص۵۴۱؛ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۱.
- ↑ صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۴۱۲-۴۱۴؛ کتابی، رجال اصفهان، ج۱، ص۴۰۰.
- ↑ نک: مهدوی، تذکره القبور، ص۷.
- ↑ عقیلی، تخت فولاد اصفهان، صص300.
- ↑ کنگره ملامحمد آخوند کاشی در مشهد اردهال برگزار شد.، آستان مقدس حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر علیه السلام.