این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «بدیع الزمان عباسی»
(اصلاح منبع) |
Kh1.moghadas (بحث | مشارکتها) (ویرایش از کتاب دانشنامه ، تیتر بندی، الگو، رده، درج شعر) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{ | {{نیازمند جعبه اطلاعات}}{{نیازمند تصویر}} | ||
'''بديع الزمان بن علیرضا عباسی''' ، خطاط و شاعر ادیب عصر شاه عباس اول صفوی، ملقب به« '''نیک نگار'''» بود<ref>سنگلاخ خراسانی، تذکره خطاطین، ج1، ص 263.</ref> و در شعر «'''بديعا'''» تخلص می نموده است.<ref>مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص383-384؛ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص129؛ ایرانی، پیدایش خط و خطاطان، صص 141-142؛ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، صص 99-97؛ رفیعی مهرآبادی، تاریخ خط و خطاطان، ص66؛ رفیعی مهرآبادی، دایرةالمعارف تشیع، ج3، ص150.</ref> وی خط را نزد پدر مشق کرد و در دربار شاه عباس مانند پدر، معزز می‌زیست.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص 97.</ref> | |||
==معرفی== | |||
پدر وی، علیرضا عباسی تبریزی ملقب به « شاه نواز»، از مفاخر عهدشاه عباس صفوی است که در انواع خط و نقاشی و تذهیب و طراحی استادی بی نظیر بود<ref>رفیعی مهرآبادی، خط و خطاطان، ص 128.</ref> و برخی از کتیبه های مساجد اصفهان که در عصر شاه عباس بنا شده، به خط اوست. سال وفاتش معلوم نیست.<ref>مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص 384.</ref> | |||
از آن جا که مآخذ موجود ذکری از استاد بدیع الزمان نکرده است؛ می توان او را تربیت یافته مکتب پدرش که از بزرگترین خوشنویسان دوره صفوی بود، به شمار آورد. بدیع الزمان از حکمت و فلسفه بهره مند و به ادبیات، زبان عربی، ترکی و فارسی آشنا بود.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص 97؛ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج2، صص 461-456؛ رفیعی مهرآبادی، خط و خطاطان، ص 66.</ref> | |||
==آثار== | |||
دیوان او در کتابخانه سلطنتی سابق در تهران موجود است.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص 168.</ref> قطعه ها و مرقع های متعدد به قلم نستعلیق و نسخ بر روی کاغذهای مختلف با رنگهای گوناگون به او نسبت داده اند، اما اثری از آنها تاکنون به دست نیامده است. آن چه امروز در دست است، تعدادی به این شرح است<span> </span>: | |||
*قطعه ای به قلم نستعلیق سه دانگ و دو دانگ و نیم دودانگ خوش، با رقم: « در شهر تبریز نوشته شده، نقطه العبد بديع الزمان غفر الله ذنوبه و ستر الله عیوبـه» کـه در کتابخانه ملی موجود است. | |||
*بیانی از قطعه های خطی حاوی ۵ بیت شعر از سروده های او با تخلص« بدیعا»، در مدح پادشاهی به نام عبدالله است: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|چون به عون اله کرد جلوس|پادشاه زمانه عبد الله}} | |||
{{ب|شد به تخت شهی به جای پدر|خلق عالم شدند از این آگاه}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی به جوانی وفات | او تا سال ۱۰۳۵ق حیات داشته است. وی به جوانی وفات یافت؛ اما تاريخ وفاتش مشخص نیست. او در [[تخت فولاد]] مدفون شد و امروزه اثری از مزارش نیست.<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، ص۱۶۸.</ref><ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص 210-209.</ref> | ||
مهدی بیانی درباره او می نویسد:<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ص 98.</ref><blockquote>این که گویند در جوانی و به قول سپهر به سال ۱۰۳۵ در گذشته است روانیست و من قطعه ایی به خط وی دارم که یک رباعی است و شاید از خود او باشد که در مدح شاه صفی سروده و کتابت کرده است؛ پس به این قرار تا سال ۱۰۳۸ ق، تاریخ جلوس شاه صفی(۱۰۳۸ق - ۱۰۵۲ق) در قد حیات بوده است؛ شعر به این مضمون است<span> </span>:</blockquote>{{شعر}} | |||
{{ب|بر تاجوران، شاه صفی سر بادا| بر فرق زمانه، سایه گستر بادا}} | |||
{{ب|آوازه بندگی و شاهی، تا هست|ما بنده و شاه بنده پرور بادا </blockquote><br />}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
== | ==منابع== | ||
* [[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶. | *[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶. | ||
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392. | |||
[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]] | [[رده:اعلام اصفهان،ج۲]] | ||
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | [[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | ||
[[رده:خطاطان]] | |||
[[رده:شعرا]] | |||
نسخهٔ ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۰:۴۹
این نوشتار نیازمند جعبهٔ اطلاعات است. ممکن است بخواهید با افزودن یک جعبهٔ اطلاعات، به استانداردسازی نمایش موضوع کمک کنید. |
این نوشتا برای بهبود کیفیت نیازمند یک تصویر یا عکس است. |
بديع الزمان بن علیرضا عباسی ، خطاط و شاعر ادیب عصر شاه عباس اول صفوی، ملقب به« نیک نگار» بود[۱] و در شعر «بديعا» تخلص می نموده است.[۲] وی خط را نزد پدر مشق کرد و در دربار شاه عباس مانند پدر، معزز می‌زیست.[۳]
معرفی
پدر وی، علیرضا عباسی تبریزی ملقب به « شاه نواز»، از مفاخر عهدشاه عباس صفوی است که در انواع خط و نقاشی و تذهیب و طراحی استادی بی نظیر بود[۴] و برخی از کتیبه های مساجد اصفهان که در عصر شاه عباس بنا شده، به خط اوست. سال وفاتش معلوم نیست.[۵]
از آن جا که مآخذ موجود ذکری از استاد بدیع الزمان نکرده است؛ می توان او را تربیت یافته مکتب پدرش که از بزرگترین خوشنویسان دوره صفوی بود، به شمار آورد. بدیع الزمان از حکمت و فلسفه بهره مند و به ادبیات، زبان عربی، ترکی و فارسی آشنا بود.[۶]
آثار
دیوان او در کتابخانه سلطنتی سابق در تهران موجود است.[۷] قطعه ها و مرقع های متعدد به قلم نستعلیق و نسخ بر روی کاغذهای مختلف با رنگهای گوناگون به او نسبت داده اند، اما اثری از آنها تاکنون به دست نیامده است. آن چه امروز در دست است، تعدادی به این شرح است :
- قطعه ای به قلم نستعلیق سه دانگ و دو دانگ و نیم دودانگ خوش، با رقم: « در شهر تبریز نوشته شده، نقطه العبد بديع الزمان غفر الله ذنوبه و ستر الله عیوبـه» کـه در کتابخانه ملی موجود است.
- بیانی از قطعه های خطی حاوی ۵ بیت شعر از سروده های او با تخلص« بدیعا»، در مدح پادشاهی به نام عبدالله است:
| چون به عون اله کرد جلوس | پادشاه زمانه عبد الله | |
| شد به تخت شهی به جای پدر | خلق عالم شدند از این آگاه |
وفات
او تا سال ۱۰۳۵ق حیات داشته است. وی به جوانی وفات یافت؛ اما تاريخ وفاتش مشخص نیست. او در تخت فولاد مدفون شد و امروزه اثری از مزارش نیست.[۸][۹]
مهدی بیانی درباره او می نویسد:[۱۰]
این که گویند در جوانی و به قول سپهر به سال ۱۰۳۵ در گذشته است روانیست و من قطعه ایی به خط وی دارم که یک رباعی است و شاید از خود او باشد که در مدح شاه صفی سروده و کتابت کرده است؛ پس به این قرار تا سال ۱۰۳۸ ق، تاریخ جلوس شاه صفی(۱۰۳۸ق - ۱۰۵۲ق) در قد حیات بوده است؛ شعر به این مضمون است :
| بر تاجوران، شاه صفی سر بادا | بر فرق زمانه، سایه گستر بادا | |
| آوازه بندگی و شاهی، تا هست | ما بنده و شاه بنده پرور بادا |
پانویس
- ↑ سنگلاخ خراسانی، تذکره خطاطین، ج1، ص 263.
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص383-384؛ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج9، ص129؛ ایرانی، پیدایش خط و خطاطان، صص 141-142؛ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، صص 99-97؛ رفیعی مهرآبادی، تاریخ خط و خطاطان، ص66؛ رفیعی مهرآبادی، دایرةالمعارف تشیع، ج3، ص150.
- ↑ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص 97.
- ↑ رفیعی مهرآبادی، خط و خطاطان، ص 128.
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص 384.
- ↑ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج1، ص 97؛ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج2، صص 461-456؛ رفیعی مهرآبادی، خط و خطاطان، ص 66.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص 168.
- ↑ مهدوی، اعلام اصفهان، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج3، صص 210-209.
- ↑ بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ص 98.
منابع
- مهدوی، سید مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.
- مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج3، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1392.