این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «محسن فیض کاشانی»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
ملا محسن، داماد ملاصدرا بود، وی او را فیض، و داماد دیگرش لاهیجی را فیاض لقب داد. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۴،۱۰۰؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱.</ref>
ملا محسن، داماد ملاصدرا بود، وی او را فیض، و داماد دیگرش لاهیجی را فیاض لقب داد. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۴،۱۰۰؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱.</ref>


=== همسر و فرزندان ===
===همسر و فرزندان===
حاصل ازدواج محمدمحسن با زبیده دختر ملاصدرا پنج فرزند به نام‌های زیر بود:
حاصل ازدواج محمدمحسن با زبیده دختر ملاصدرا پنج فرزند به نام‌های زیر بود:


* محمد علم الهدی، نویسنده معادن الحکمة
*محمد علم الهدی، نویسنده معادن الحکمة
* معین الدین احمد
*معین الدین احمد
* علیه بانو (کنیه او «ام الخیر» بوده است)
*علیه بانو (کنیه او «ام الخیر» بوده است)
* سکینه (کنیه‌اش «ام البِر» بوده است)
*سکینه (کنیه‌اش «ام البِر» بوده است)
* سکینه (کنیه‌اش «ام سلمه» بوده است)
*سکینه (کنیه‌اش «ام سلمه» بوده است)


=== تحصیلات ===
===تحصیلات===
فیض، تحصیلاتش را در کاشان آغاز کرد، او در ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت. پس از آن دو سال در شیراز نزد سید ماجد بحرانی شاگردی کرد. فیض بار دیگر به اصفهان بازگشت و در حلقه درس شیخ بهایی حاضر شد. وی در سفر حج از شیخ محمد نوادۀ شهید ثانی اجازه روایت دریافت کرد. و پس از آن در قم نزد ملاصدرا شاگردی کرد و در مراجعت ملاصدار به شیراز او را همراهی نمود و نزدیک به دو سال در آنجا ماند. صاحب روضات و دیگران بر این باورند که فیض در سفر نخست به شیراز نزد ملاصدرا شاگردی کرده است اما این گفته، با نوشته‌های خود فیض سازگار نیست.<ref>فیض، دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.</ref> فیض سرانجام به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم و تالیف پرداخت.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۳؛ فیض،دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.</ref> درباره دلیل نامگذاری مدرسه فیضیه، به سکونت فیض در آن اشاره شده است.
فیض، تحصیلاتش را در کاشان آغاز کرد، او در ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت. پس از آن دو سال در شیراز نزد سید ماجد بحرانی شاگردی کرد. فیض بار دیگر به اصفهان بازگشت و در حلقه درس شیخ بهایی حاضر شد. وی در سفر حج از شیخ محمد نوادۀ شهید ثانی اجازه روایت دریافت کرد. و پس از آن در قم نزد ملاصدرا شاگردی کرد و در مراجعت ملاصدار به شیراز او را همراهی نمود و نزدیک به دو سال در آنجا ماند. صاحب روضات و دیگران بر این باورند که فیض در سفر نخست به شیراز نزد ملاصدرا شاگردی کرده است اما این گفته، با نوشته‌های خود فیض سازگار نیست.<ref>فیض، دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.</ref> فیض سرانجام به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم و تالیف پرداخت.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۳؛ فیض،دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.</ref> درباره دلیل نامگذاری مدرسه فیضیه، به سکونت فیض در آن اشاره شده است.


اندیشمندان بسیاری همچون افندی، حر عاملی، محدث نوری، شیخ عباس قمی، علامه امینی و... او را با کلماتی همچون فیلسوف، حکیم، متلکم، محدث، فقیه، شاعر، ادیب، عالم، فاضل ستوده‌اند. <ref>حر عاملی، ج۲، ص۳۰۵؛ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰.</ref> <ref>نک: فیض، المحجة البیضاء، ج۱، مقدمه، ص۲۲-۲۴.</ref>
اندیشمندان بسیاری همچون افندی، حر عاملی، محدث نوری، شیخ عباس قمی، علامه امینی و... او را با کلماتی همچون فیلسوف، حکیم، متلکم، محدث، فقیه، شاعر، ادیب، عالم، فاضل ستوده‌اند. <ref>حر عاملی، ج۲، ص۳۰۵؛ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰.</ref> <ref>نک: فیض، المحجة البیضاء، ج۱، مقدمه، ص۲۲-۲۴.</ref>


=== استادان ===
===استادان===
از اساتید وی می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
از اساتید وی می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:


* [[محمد تقی مجلسی]]
*[[محمد تقی مجلسی]]
* [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]]
*[[شیخ بهائی|شیخ بهایی]]
* میرداماد
*میرداماد
* [[میر فندرسکی|میرفندرسکی]]
*[[میر فندرسکی|میرفندرسکی]]
* ملاصدرا
*ملاصدرا
* سید ماجد بحرانی  
*سید ماجد بحرانی
* محمد بن حسن بن زین الدین عاملی، نوادۀ شهید ثانی (در سفری که به مکه داشت از او اجازه روایت دریافت کرد.<ref>فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.</ref>)
*محمد بن حسن بن زین الدین عاملی، نوادۀ شهید ثانی (در سفری که به مکه داشت از او اجازه روایت دریافت کرد.<ref>فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.</ref>)


در برخی منابع از ملا خلیل قزوینی، محمدطاهر قمی، ملا محمدصالح مازندرانی و پدرش نیز به عنوان استادان وی نام برده شده است.<ref>فیض، الوافی، ج۱، مقدمه، ص۳۲.</ref>
در برخی منابع از ملا خلیل قزوینی، محمدطاهر قمی، ملا محمدصالح مازندرانی و پدرش نیز به عنوان استادان وی نام برده شده است.<ref>فیض، الوافی، ج۱، مقدمه، ص۳۲.</ref>


=== شاگردان ===
===شاگردان===
برخی شاگردان وی عبارتند از:
برخی شاگردان وی عبارتند از:


* فرزندانش محمد (علم‌الهدی) و احمد (معین‌الدین)
*فرزندانش محمد (علم‌الهدی) و احمد (معین‌الدین)
* محمدمؤمن فرزند عبدالغفور، برادر فیض
*محمدمؤمن فرزند عبدالغفور، برادر فیض
* شاه مرتضی دوم: پسر برادر فیض
*شاه مرتضی دوم: پسر برادر فیض
* ضیاء الدین محمد، فرزند حکیم نورالدین، دایی فیض.
*ضیاء الدین محمد، فرزند حکیم نورالدین، دایی فیض.
* ملا شاه فضل الله و ملا علامی: خواهر زادگان فیض.
*ملا شاه فضل الله و ملا علامی: خواهر زادگان فیض.
* علامه مجلسی
*علامه مجلسی
* سید نعمت الله جزایری
*سید نعمت الله جزایری
* قاضی سعید قمی
*قاضی سعید قمی
* ملا محمدصادق خضری
*ملا محمدصادق خضری
* شمس الدین محمد قمی
*شمس الدین محمد قمی
* محمدمحسن عرفان شیرازی
*محمدمحسن عرفان شیرازی
* و ... . <ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.</ref>
*و ... . <ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.</ref>


=== دعوت شاهان صفوی ===
فیض در کاشان و قمصر، نماز جمعه اقامه می‌کرد.<ref>فیض، رسالۀ شرح صدر، ص۶۱،۶۲؛ گلشن ابرار، ج۱، ص۲۲۶.</ref> او دعوت شاه صفی را برای اقامت در اصفهان نپذیرفت، اما به دعوت شاه عباس دوم برای اقامه نماز جمعه در مسجد جامع عتیق به اصفهان رفت.<ref>فیض، مفاتیح الشرایع، ج۱، مقدمه، ص۱۸؛ فیض کاشانی، شرح صدر، در مجموعه رسایل فیض کاشانی، صص ۳۶-۴۴؛ فیض کاشانی، الاعتذار، ص۲۸۱.</ref>
<br />


== آثار ==
فیض آثار بسیاری از خود به جای گذاشت. او در کتاب فهرست تصانیف از ۱۰۰ اثر نام برده است.<ref>فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۵۱.</ref>  [[سید نعمت‌الله جزایری|سید نعمت الله جزایری]] آثار او را، حدود ۲۰۰ اثر می‌داند. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۹۳.</ref>در دیگر منابع تا ۱۴۰ اثر ثبت شده است. <ref>فیض، دیوان، ج۱، مقدمه مصحح، ص۸۲-۸۸؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳-۵۹.</ref>
برخی از آثار او عبارتند از:
* تفسیر صافی
* تفسیر اصفی
* الوافی
* الشافی
* نوادر الاخبار
* المعارف تلخیص علم الیقین
* معتصم الشیعه فی احکام الشریعه
* المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء
* مفاتیح الشرایع
* اصول المعارف
* الحقائق
* قرة العیون
* الکلمات المکنونة
* الکلمات المخزونة
* اللائی
* جلاء العیون
* تشریح العالم
* بشارة الشیعة
* الاربعین فی مناقب امیرالمومنین
* الاصول الاصلیه
* تسهیل السبیل
* نقد الاصول الفقهیه
* النخبه
* الشهاب الثاقب
* اصول العقائد
* منهاج النجاة
* خلاصة الاذکار
* دیوان
* رساله شرح صدر و ... <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۱-۹۳؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۰.</ref> <ref>افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۱-۱۸۲؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳-۵۹؛ نک، حر عاملی، ج۲، ۳۰-۳۰۶.</ref>
* رسالة فی الغناء و تحلیله. <ref>مختاری، صادقی، غناء و موسیقی، ۱۳۷۷ش، ج۳، ۲۰۳۹- ۲۰۴۱. .</ref>
مرکز کامپیوتری علوم اسلامی نور نسخه الکترونیکی آثار فیض را، با عنوان مجموعه آثار علامه فیض کاشانی منتشر کرده است.  <ref>مرکز کامپیوتری نور.</ref> <ref>کتابخانه دیجیتالی مجموعه آثار ملا محسن فیض کاشانی، دانشگاه عالی شهید مطهری.</ref>
[[پرونده:آثار فیض.jpg|بندانگشتی|90x90پیکسل]]




== وفات ==
فیض کاشانی در ۲۲ ربیع‌الثانی در ۱۰۹۱ق (مصادف با ۱۰۵۸ش) در کاشان درگذشت و در قبرستانی که در زمان حیاتش، زمین آن را وقف نموده بود، به خاک سپرده شد. <ref>نک:افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۲؛ الکنی و الالقاب، ج۳، ص۴۰.</ref>
[[پرونده:مقبره ملا محسن فیض کاشانی.jpg|بندانگشتی]]
در آبان ۱۳۸۷ش کنگره‌ای در بزرگداشت او برگزار گردید.  <ref>کنگره بین المللی ملا محسن فیض کاشانی، دانشگاه عالی شهید مطهری.</ref> <ref>گزارشی از همایش بزرگداشت فیض، پرتال جامع علوم انسانی.</ref>


=== اشعار ===
افزون بر دیوان شعر مستقل مجموعه ای نیزباعنوان (شوق مهدی) دربردارنده اشعاری درباره امام زمان (ع) از آثار منسوب به فیض است.


گفتم که روی خوبت از من چرا نهان است /گفتا تو خود حجابی ور نه رخم عیان است
{| class="wikitable"
|یارب تو فیض را بحسین شهید بخش
|
|هر چند غرق لجّه عصیان فتاده است
|-
|در ماتم حسین دُری کن گران بها
|
|هر دانه اشک را که ز مژگان فتاده است
|}
{| class="wikitable"
|چشم بر درگه تو دوخته‌ام
|
|بامید لقا جعلت فداک
|-
|فیض خود را زغم نجات دهید
|
|کوست خاک شما جعلت فداک
|}




از اشعار ایشان است<span> </span>:
از اشعار ایشان است<span> </span>:
{{شعر| برگرفته از کتاب شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، محمد علی بهشتی نژاد، اصفهان، پویان مهر، 1391.}}
{{شعر| برگرفته از کتاب شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، محمد علی بهشتی نژاد، اصفهان، پویان مهر، 1391.}}
{{ب|بیا تا مونس هم یار هم غمخوار هم باشیم|انیس جان غم فرسوده ، بیمار هم باشیم}}
{{ب|بیا تا مونس هم یار هم غمخوار هم باشیم|انیس جان غم فرسوده ، بیمار هم باشیم}}
سطر ۷۳: سطر ۱۳۰:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


<ref>[https://wiki.esfhozeh.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 شعرای حوزه علمیه اصفهان] (از صدر اسلام تا کنون)، محمد علی بهشتی نژاد، اصفهان، پویان مهر، 1391.</ref><br />
<ref>[https://wiki.esfhozeh.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86 شعرای حوزه علمیه اصفهان] (از صدر اسلام تا کنون)، محمد علی بهشتی نژاد، اصفهان، پویان مهر، 1391.</ref>
==وفات==
فیض کاشانی در ۲۲ ربیع‌الثانی در ۱۰۹۱ق (مصادف با ۱۰۵۸ش) در کاشان درگذشت و در قبرستانی که در زمان حیاتش، زمین آن را وقف نموده بود، به خاک سپرده شد. <ref>نک:افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۲؛ الکنی و الالقاب، ج۳، ص۴۰.</ref>
[[پرونده:مقبره ملا محسن فیض کاشانی.jpg|بندانگشتی]]
در آبان ۱۳۸۷ش کنگره‌ای در بزرگداشت او برگزار گردید.  <ref>کنگره بین المللی ملا محسن فیض کاشانی، دانشگاه عالی شهید مطهری.</ref> <ref>گزارشی از همایش بزرگداشت فیض، پرتال جامع علوم انسانی.</ref>
 
 
 
 
<br />


==پانویس==
==پانویس==

نسخهٔ ‏۲۴ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۲۱

ملا محمد بن مرتضی بن محمود کاشانی (۱۰۰۷-۱۰۹۱ق) معروف به ملا محسن و ملقب به فیض کاشانی، حکیم، محدث، مفسر قرآن و فقیه شیعه در قرن یازدهم قمری است.

زندگی نامه

ولادت

ایشان متولد ۱۴ صفر سال ۱۰۰۷ق (مصادف با ۹۷۷ش) در شهر کاشان است. [۱]

خاندان

خاندان فیض از خانواده‌های علمی و مشهور شیعه بوده است.[۲] پدرش رضی الدین شاه مرتضی (۹۵۰-۱۰۰۹ ق) [۳]و مادرش زهرا خاتون (درگذشته ۱۰۷۱ق)، دختر ضیاء العرفا رازی بود.[۴] جدّ فیض، تاج الدین شاه محمود فرزند ملا علی کاشانی، در کاشان مدفون است.

ملا محسن، داماد ملاصدرا بود، وی او را فیض، و داماد دیگرش لاهیجی را فیاض لقب داد. [۵]

همسر و فرزندان

حاصل ازدواج محمدمحسن با زبیده دختر ملاصدرا پنج فرزند به نام‌های زیر بود:

  • محمد علم الهدی، نویسنده معادن الحکمة
  • معین الدین احمد
  • علیه بانو (کنیه او «ام الخیر» بوده است)
  • سکینه (کنیه‌اش «ام البِر» بوده است)
  • سکینه (کنیه‌اش «ام سلمه» بوده است)

تحصیلات

فیض، تحصیلاتش را در کاشان آغاز کرد، او در ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت. پس از آن دو سال در شیراز نزد سید ماجد بحرانی شاگردی کرد. فیض بار دیگر به اصفهان بازگشت و در حلقه درس شیخ بهایی حاضر شد. وی در سفر حج از شیخ محمد نوادۀ شهید ثانی اجازه روایت دریافت کرد. و پس از آن در قم نزد ملاصدرا شاگردی کرد و در مراجعت ملاصدار به شیراز او را همراهی نمود و نزدیک به دو سال در آنجا ماند. صاحب روضات و دیگران بر این باورند که فیض در سفر نخست به شیراز نزد ملاصدرا شاگردی کرده است اما این گفته، با نوشته‌های خود فیض سازگار نیست.[۶] فیض سرانجام به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم و تالیف پرداخت.[۷] درباره دلیل نامگذاری مدرسه فیضیه، به سکونت فیض در آن اشاره شده است.

اندیشمندان بسیاری همچون افندی، حر عاملی، محدث نوری، شیخ عباس قمی، علامه امینی و... او را با کلماتی همچون فیلسوف، حکیم، متلکم، محدث، فقیه، شاعر، ادیب، عالم، فاضل ستوده‌اند. [۸] [۹]

استادان

از اساتید وی می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

در برخی منابع از ملا خلیل قزوینی، محمدطاهر قمی، ملا محمدصالح مازندرانی و پدرش نیز به عنوان استادان وی نام برده شده است.[۱۱]

شاگردان

برخی شاگردان وی عبارتند از:

  • فرزندانش محمد (علم‌الهدی) و احمد (معین‌الدین)
  • محمدمؤمن فرزند عبدالغفور، برادر فیض
  • شاه مرتضی دوم: پسر برادر فیض
  • ضیاء الدین محمد، فرزند حکیم نورالدین، دایی فیض.
  • ملا شاه فضل الله و ملا علامی: خواهر زادگان فیض.
  • علامه مجلسی
  • سید نعمت الله جزایری
  • قاضی سعید قمی
  • ملا محمدصادق خضری
  • شمس الدین محمد قمی
  • محمدمحسن عرفان شیرازی
  • و ... . [۱۲]

دعوت شاهان صفوی

فیض در کاشان و قمصر، نماز جمعه اقامه می‌کرد.[۱۳] او دعوت شاه صفی را برای اقامت در اصفهان نپذیرفت، اما به دعوت شاه عباس دوم برای اقامه نماز جمعه در مسجد جامع عتیق به اصفهان رفت.[۱۴]

آثار

فیض آثار بسیاری از خود به جای گذاشت. او در کتاب فهرست تصانیف از ۱۰۰ اثر نام برده است.[۱۵] سید نعمت الله جزایری آثار او را، حدود ۲۰۰ اثر می‌داند. [۱۶]در دیگر منابع تا ۱۴۰ اثر ثبت شده است. [۱۷]

برخی از آثار او عبارتند از:

  • تفسیر صافی
  • تفسیر اصفی
  • الوافی
  • الشافی
  • نوادر الاخبار
  • المعارف تلخیص علم الیقین
  • معتصم الشیعه فی احکام الشریعه
  • المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء
  • مفاتیح الشرایع
  • اصول المعارف
  • الحقائق
  • قرة العیون
  • الکلمات المکنونة
  • الکلمات المخزونة
  • اللائی
  • جلاء العیون
  • تشریح العالم
  • بشارة الشیعة
  • الاربعین فی مناقب امیرالمومنین
  • الاصول الاصلیه
  • تسهیل السبیل
  • نقد الاصول الفقهیه
  • النخبه
  • الشهاب الثاقب
  • اصول العقائد
  • منهاج النجاة
  • خلاصة الاذکار
  • دیوان
  • رساله شرح صدر و ... [۱۸] [۱۹]
  • رسالة فی الغناء و تحلیله. [۲۰]

مرکز کامپیوتری علوم اسلامی نور نسخه الکترونیکی آثار فیض را، با عنوان مجموعه آثار علامه فیض کاشانی منتشر کرده است. [۲۱] [۲۲]

آثار فیض.jpg


اشعار

افزون بر دیوان شعر مستقل مجموعه ای نیزباعنوان (شوق مهدی) دربردارنده اشعاری درباره امام زمان (ع) از آثار منسوب به فیض است.

گفتم که روی خوبت از من چرا نهان است /گفتا تو خود حجابی ور نه رخم عیان است

یارب تو فیض را بحسین شهید بخش هر چند غرق لجّه عصیان فتاده است
در ماتم حسین دُری کن گران بها هر دانه اشک را که ز مژگان فتاده است
چشم بر درگه تو دوخته‌ام بامید لقا جعلت فداک
فیض خود را زغم نجات دهید کوست خاک شما جعلت فداک


از اشعار ایشان است :

بیا تا مونس هم یار هم غمخوار هم باشیمانیس جان غم فرسوده ، بیمار هم باشیم
شب آید شمع هم گردیم و بهر یکدگر سوزیمشود چون روز دست و پای هم در کار هم باشیم
دوای هم شفای هم برای هم فدای همدل هم جان هم جانان هم دلدار هم باشیم

[۲۳]

وفات

فیض کاشانی در ۲۲ ربیع‌الثانی در ۱۰۹۱ق (مصادف با ۱۰۵۸ش) در کاشان درگذشت و در قبرستانی که در زمان حیاتش، زمین آن را وقف نموده بود، به خاک سپرده شد. [۲۴]

مقبره ملا محسن فیض کاشانی.jpg

در آبان ۱۳۸۷ش کنگره‌ای در بزرگداشت او برگزار گردید. [۲۵] [۲۶]




پانویس

  1. ↑ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۳۹؛ فیض، الوافی، ج۱، ترجمه مولف، ص۱۷.
  2. ↑ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۳۹؛ فیض، الوافی، ج۱، ترجمه مولف، ص۱۷.
  3. ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۷۹.
  4. ↑ فیض کاشانی، دیوان، ج۱، مقدمه مصحح، ص۶.
  5. ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۴،۱۰۰؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱.
  6. ↑ فیض، دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.
  7. ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۳؛ فیض،دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض.
  8. ↑ حر عاملی، ج۲، ص۳۰۵؛ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰.
  9. ↑ نک: فیض، المحجة البیضاء، ج۱، مقدمه، ص۲۲-۲۴.
  10. ↑ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.
  11. ↑ فیض، الوافی، ج۱، مقدمه، ص۳۲.
  12. ↑ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۱؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳.
  13. ↑ فیض، رسالۀ شرح صدر، ص۶۱،۶۲؛ گلشن ابرار، ج۱، ص۲۲۶.
  14. ↑ فیض، مفاتیح الشرایع، ج۱، مقدمه، ص۱۸؛ فیض کاشانی، شرح صدر، در مجموعه رسایل فیض کاشانی، صص ۳۶-۴۴؛ فیض کاشانی، الاعتذار، ص۲۸۱.
  15. ↑ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۵۱.
  16. ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۹۳.
  17. ↑ فیض، دیوان، ج۱، مقدمه مصحح، ص۸۲-۸۸؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳-۵۹.
  18. ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۱-۹۳؛ قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۴۰.
  19. ↑ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۱-۱۸۲؛ فیض، الوافی، مقدمه مصحح، ص۳۳-۵۹؛ نک، حر عاملی، ج۲، ۳۰-۳۰۶.
  20. ↑ مختاری، صادقی، غناء و موسیقی، ۱۳۷۷ش، ج۳، ۲۰۳۹- ۲۰۴۱. .
  21. ↑ مرکز کامپیوتری نور.
  22. ↑ کتابخانه دیجیتالی مجموعه آثار ملا محسن فیض کاشانی، دانشگاه عالی شهید مطهری.
  23. ↑ شعرای حوزه علمیه اصفهان (از صدر اسلام تا کنون)، محمد علی بهشتی نژاد، اصفهان، پویان مهر، 1391.
  24. ↑ نک:افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۲؛ الکنی و الالقاب، ج۳، ص۴۰.
  25. ↑ کنگره بین المللی ملا محسن فیض کاشانی، دانشگاه عالی شهید مطهری.
  26. ↑ گزارشی از همایش بزرگداشت فیض، پرتال جامع علوم انسانی.


منبع


برگرفته از «https://wiki.esfhozeh.ir/index.php?title=محسن_فیض_کاشانی&oldid=27967»