مدرسه علمیه الماسیه

این مدرسه در چهار سوق مقصود اصفهان واقع شده و دارای ششصد ذرع مساحت و دو طبقه بود، ولی در سال هزار و سیصد و پنجاه و پنج قمری خراب گردید و آجرهای آن به فروش رفت.

این مدرسه از آثار حاج الماس نامی از غلامان دربار صفوی بوده و وقف نامۀ این مدرسه به تاریخ ۱۱۰۴ هجری قمری که در عهد شاه سلیمان صفوی تنظیم شده و هنوز باقی است.

همچنین در صفحه ۱۰۸ دربارۀ «سرای الماسیه» می نویسد: اکنون اثری از آنها باقی نیست.

در کتاب گنجینه آثار ملی صفحه ۳۶ گوید:

در بازار مقصود «چهار سوق مقصود» سرایی بزرگ و چهار سوی زیبایی از عهد صفوی و هم مدرسه ای به نام الماسیّه از آن زمان وجود داشت که هر سه عملاً ویران گردید.

مرحوم جناب در کتاب «الاصفهان» (صفحه ۶۸) طول و عرض مدرسه را ۲۸* ۳۰ و تعداد حجراتش را ۲۰ و طلّاب و ساکنین آن را ۱۴ نفر می نویسد.

این مدرسه که تعدادی از حجراتش خراب شده بود در اعداد مدارس قدیم درجۀ سوم اصفهان به شمار می رفت و چند سال قبل اداره آموزش و پرورش در مقام خراب کردن بنای آن برآمد بدین منظور که به جایش دبستان جدیدی احداث نماید ولیکن بنابر توصیۀ انجمن آثار ملی از انجام منظور منصرف و دبستان مزبور از زمین معروف به موقوفه «باغ خلفاء» ایجاد گردید. مدرسه به همّت مردم متدیّن و کمک اداره بهداشت تعمیر گردید و اکنون دایر و طلبه نشین است لیکن فعلا یک طبقه می باشد و طبقۀ دوم آن خراب گردیده است.

نگارنده گوید: این مدرسه را اداره اوقاف خراب کرد و آجرهای آن را به یهودیان فروخت و کنیسۀ یهود که در فلکه شاه عباس مقابل «مسجد الاقصی» قرار دارد از آجرهای این مدرسه ساخته شد و زمین آنرا نیز در مزایده ای که اداره اوقاف برگزار کرد، یک نفر یهودی برنده شناخته شد؛ لیکن به همّت اهل محل و اقدامات مرحوم حاج شیخ مهدی نجفی و توصیۀ انجمن آثار ملی معامله نشد و فعلاً مدرسه دارای چهار حجره و طلبه نشین است. [تاریخ فرهنگ اصفهان]

علت دیگر آن است که چون آن شیخ محمّد تقی الماسی- داماد مجلسی- بوده به این نام معروف گشته است.

چهره های علمی مدرسه

شیخ محمد حسن لاری بیضاوی

سید زین العابدین ابرقویی

حاج سید مصطفی مهدوی هرستانی

عباسعلی ادیب حبیب آبادی

محمّد رضا محقق خراسانی

شیخ محمد جعفر

علی بروجنی

ملا محمد علی مظاهری کرونی

محمد علی حسینی