علی محمد سهائی قائنی

علی محمد سهائی

میرزا علی محمّد شریف قائنی متخلّص به «سُهائی» فرزند حاج محمّدحسن، شاعر و ادیب فاضل، در نیمه دوم قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری و اواخر دوره قاجاریه است.

زندگی نامه

علی محمد سها فرزند حاج محمد حسن شریف قائنی، است. مادرش، یگانه دختر میرزا اسماعیل قائنی بود. میرزا اسماعیل از فضلای سادات محترم اصفهان بود که به نجابت و اصالت نسب سیادت معروف بوده است. وی همچنین برخوردار از مسلک عرفان و مشرب طریقت ارباب سیر و سلوک بوده و از طبقه عرفای ممتاز عهد خود به شمار می­ رفته است. در جوانی به قصد تحصیل از خراسان به اصفهان آمده بوده و مقیم گشته و تأهل گزیده است. همه فرزندانش در اصفهان متولد شده و در این شهر نشو و نما یافته­ اند.

علی محمد شریف با اشرف خانم؛ نوه آقا نجف، نقاش مشهور؛ ازدواج نمود و در اداره تلگراف اصفهان، زمان فخرالدوله بزرگ، به درجه سرهنگی رسید و صاحب حمایل شد.

سها همچنین با هنر عکاسی نیز آشنایی کامل داشته و با توجه به عکسهایش می­توان او را از جمله پیش کسوتان فن عکاسی در ایران دانست. در باب وی همچنین نقل شده است که:

« میرزا محمدعلی خان اجدادشان از قاین و سیستان آمده و متوطن اصفهان شده و در محله یزدآباد نشسته ­اند. خانه خوبی از خود دارند. سه دستگاه است. یک دست آن مخروبه و آب جاری از وسط خانه گذرد. سال عمرشان از پنجاه گذشته و بسیار فربه و بشاش باشند. سیاحت هندوستان و بنادر نموده­اند. سابقاً مشغول عکاسی بوده و مدتها در بندرعباس التزام خدمت پدر نگارنده را داشته، حال در خدمت تلگرافخانه و سالیانه یکصد و پنجاه تومان مواجب دارند. داماد مرحوم سلطان تکش میرزا است».

او شاعری قابل و ادیبی ماهر بوده و دیوان اشعارش نزد خانواده او موجود است.

آثار

شریف دارای طبع شعر بود و « سها» تخلص می ­نمود. از نوآوری­های او در شعر و ادبیات این است که  غزلیاتش از یک حرف الفبا شروع و به همان حرف در آخر بیت ختم می ­شود. و بر این اساس به تعداد حروف الفبای عربی، 28 غزل سروده است.

وی همچنین با هنر نقاشی نیز آشنایی کامل داشت و از آثار باقی مانده او قلمدان بزرگی است که جنگ هرات را ترسیم و مجسم نموده و به حسام السلطنه، فاتح جنگ هرات، تقدیم داشته است و امروز جزو مجموعه آثار مهندس محسن فروغی می­ باشد.

شعر

از اوست:

تا خم زلف دو تای تو شکن در شکن است		دل شوریده ما کلبه بیت الحزن است
تار زلفت شکند رونق تاتار مگر		حلقه زلف بتان خطّه چین و شکن است

وفات

این مرد ادیب و هنرمند در روز پنجشنبه 13 رمضان 1316ق فوت گشت و در تکیه بابا رکن الدّین واقع در تخت فولاد اصفهان مدفون شد. بر سنگ مزارش دو رباعی از وی نقر شده است.

منابع

• مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، ج۲، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.
• مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶.