عزالدین علی نقی بن محمدهاشم کمره ای شیرازی

شیخ عزالدّین علینقی بن ابوالعلا محمّدهاشم طغائی کمره ای شیرازی اصفهانی از علمای عالیقدر قرن سیزدهم هجری عالم فاضل، فقیه زاهد جلیل القدر، جامع معقول و منقول است.

معرفی

در شیراز خدمت سیّد ماجد بحرانی و در اصفهان نزد شیخ بهائی و جمعی دیگر از بزرگان تحصیل نموده و در شیراز منصب قضاوت داشت. و در اصفهان پس از عزل میرزا قاضی از شیخ الاسلامی، به دستور جناب خلیفه سلطان، شیخ الاسلام گردیده و تا سال فوت یعنی سال 1060ق در این منصب بوده است.

مؤلّف فقید و اغلب شرح حال نویسان، شرح حال شیخ علینقی کمره ای (شاعر عصر شاه عباس صفوی) با شیخ علینقی طغائی کمره ای (شیخ الاسلام اصفهان) را در هم آمیخته و آن دو نفر را یک نفر دانسته اند که چنین نیست.

آنچه هم که در مورد محل دفن شیخ علینقی طغائی کمره ای نوشته شده، صحیح نیست. زیرا کمره ای در شیراز وفات یافته و ظاهرا همانجا به خاک رفته است.

آثار

کتب زیر از اوست:

1. «اثبات الواجب» موجود در کتابخانه میرزا محمّدتقی مدرس رضوی در تهران

2. «الادعیة و الاحراز» که آن را در سال 1048ق در هنگام جنگ سپاهیان سلطان مراد چهارم عثمانی با شاه صفی در بغداد تألیف نموده است.

3. «التّحفة الفاخرة» که پس از تألیف آن را به شاه صفی اهداء کرده است.

4. «الجامع الصفوی» کتابی مفصّل درامامت است و در آن به اثبات حقانیّت شیعه امامیه پرداخته و جواب های مفصّل به اعتراضات شیخ نوح حنفی (از علمای سنّی سرزمین عثمانی) داده است. نسخه هایی از این کتاب در کتابخانه های آستان قدس رضوی ، ملک تهران ، مرکز احیاء میراث اسلامی در قم و شیخ علی کاشف الغطاء در نجف اشرف موجود است.

5. «حدوث العالم» که صاحب ریاض العلماء نوشته است، کمره ای ابتدا کتابی موسوم به «مقاصد العالیه» نوشته و در مقصد نهم به حدوث عالم پرداخته و پس از آن مطالب عمده آن را در رساله مستقلی فراهم آورده و مطالبی بدان افزوده است.

6. «الرّد علی القول بقدم العالم»

7. «رساله در استقلال باکره رشیده در نکاح» که در کتابخانه میرزا محمّدتقی مدرس رضوی در تهران موجود بوده است.

8. «رساله در تحریم نماز در مکان غصبی»، که آن را در سال 1042ق تألیف نموده و نزد میرزا محمّدتقی مدرس رضوی در تهران وجود داشته است.

  9. «رساله در حرمت کشیدن توتون» کتابی مفصّل و استدلالی است که مؤلف برای اثبات نظر خود 14 دلیل اقامه نموده است.  کتاب در سال 1048ق در شیراز نوشته شده است.

10. «رساله در حرمت اقامه نماز جمعه در عصر غیبت»

11. «مسار الشیعه» که مؤلّف با تکیه بر 12 حدیث از کتب معتبر و شرح مفصّل آنها به اثبات حقانیّت شیعه به عنوان فرقه ناجیه پرداخته و کتاب را در یک افتتاح و 12 فصل و خاتمه مرتّب کرده است. نسخه ای از این کتاب در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار و نسخه ای دیگر در کتابخانه ملّی ملک در تهران وجود دارد.

12. «المقاصد العالیه فی الحکمة الیمانیه» که در چندین مقصد مرتّب شده است.

13. «مناسک حج» که در حواشی کتاب «عوالی اللئالی» مطالبی از آن نقل شده است.

14. «الولایة و القضاء» که در سال 1042ق برای میرزا حبیب الله صدر تألیف کرده است. نسخه ای از آن نزد شیخ حسن کمره ای موجود بوده است.

15. «همم الثّواقب» درباره حقوق متقابل مردم و حکومت مشتمل بر 12 فصل که در سال 1043ق به نام شاه صفی تألیف کرده است. نسخه ای از آن در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار و نسخه عکسی آن در مرکز احیاء میراث اسلامی در قم موجود است.

وفات

مرحوم شیخ علینقی در اصفهان وفات یافته و در زمین تخت فولاد مدفون گردیده و قبر او را در حدود تکیه آقا رضی شیرازی جنب تکیه آقا میرزا محمّدباقر چهارسوقی می نویسند. امّا آثار قبر ظاهر نیست.

منبع

برگرفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان، ۱۳۸۶.