این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «ابن مسکویه احمد بن محمد رازی»
Kh1.mirzaei (بحث | مشارکتها) (ویرایش متن) |
Kh1.mirzaei (بحث | مشارکتها) (ویرایش متن) |
||
| سطر ۶: | سطر ۶: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
احمد ابن محمد رازی معروف به ابن مسکویه<ref> اعلام اصفهانی،ج1، ص208.</ref> و ابوعلی | احمد ابن محمد رازی معروف به '''ابن مسکویه'''<ref> اعلام اصفهانی،ج1، ص208.</ref> و '''ابوعلی خازن'''، از حکماء و عالمان ذوفنون و مولفان معروف است. در اوایل زندگانی، معاشر و مصاحب وزیر مهلبی بوده، و مدّتی کتابداری ابن عمید به عهده وی بوده، و بدین سبب به خازن شهرت یافته، و محرم اسرار و ندیم عضدالدّوله بوده، و جدّش نیز در ری، متصدّی بیت المال بوده، و به خازن شهرت داشته است، و پدر یعقوب، زرتشتی بوده، و فرزند، مسلمان شده، و از خاندان های معروف شیعه می باشد. | ||
ابوحیّان توحیدی درباره او عقیده خوبی ندارد، و وی را به بخل زیاد و حرص شدید در جمع مال و طلب کیمیا سخت نکوهش می کند. برخی مورّخین نوشته اند که سلطان محمود غزنوی، خواجه ابوالفضل حسین بن علی میکال را نزد مأموران خوارزم شاه گسیل داشت، و این دانشمندان که در دربار او بودند را طلب کرد. شیخ الرّییس ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، ابوسهل مسیحی، ابوعلی مسکویه، ابن خمار و ابونصر عراق. سه نفر از اینان نزد سلطان محمود رفتند، و سه نفر دیگر یعنی ابن سینا، ابن مسکویه و ابوسهل خدمت سلطان محمود را نپذیرفتند، و به سمت گرگان حرکت کردند، و ابوسهل در راه از تشنگی بمرد (سال 401ق)، و آن دو به سختی جان به در بردند. | ابوحیّان توحیدی درباره او عقیده خوبی ندارد، و وی را به بخل زیاد و حرص شدید در جمع مال و طلب کیمیا سخت نکوهش می کند. برخی مورّخین نوشته اند که سلطان محمود غزنوی، خواجه ابوالفضل حسین بن علی میکال را نزد مأموران خوارزم شاه گسیل داشت، و این دانشمندان که در دربار او بودند را طلب کرد. شیخ الرّییس ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، ابوسهل مسیحی، ابوعلی مسکویه، ابن خمار و ابونصر عراق. سه نفر از اینان نزد سلطان محمود رفتند، و سه نفر دیگر یعنی ابن سینا، ابن مسکویه و ابوسهل خدمت سلطان محمود را نپذیرفتند، و به سمت گرگان حرکت کردند، و ابوسهل در راه از تشنگی بمرد (سال 401ق)، و آن دو به سختی جان به در بردند. | ||
| سطر ۹۰: | سطر ۹۰: | ||
[[رده:اعلام اصفهان،ج 1]] | [[رده:اعلام اصفهان،ج 1]] | ||
[[رده:مرداد ماه 1401]] | [[رده:مرداد ماه 1401]] | ||
[[رده: شعرای روحانی حوزه علمیه اصفهان]] | |||
نسخهٔ ۷ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۹:۲۵
ابوعلی احمد بن محمّد بن یعقوب بن مسکویه رازی، حکیم و فیلسوف و مورّخ و ادیب و طبیب. متولد ۳۲۵ ق است.
این صفحه نیازمند تکمیل یا تصحیح است. این تکمیل شامل موارد علمی، اطلاعات به روز و یا سایر موضوعات است و شما می توانید در کامل تر شدن دانشنامه همراه ما باشید. |
زندگینامه
احمد ابن محمد رازی معروف به ابن مسکویه[۱] و ابوعلی خازن، از حکماء و عالمان ذوفنون و مولفان معروف است. در اوایل زندگانی، معاشر و مصاحب وزیر مهلبی بوده، و مدّتی کتابداری ابن عمید به عهده وی بوده، و بدین سبب به خازن شهرت یافته، و محرم اسرار و ندیم عضدالدّوله بوده، و جدّش نیز در ری، متصدّی بیت المال بوده، و به خازن شهرت داشته است، و پدر یعقوب، زرتشتی بوده، و فرزند، مسلمان شده، و از خاندان های معروف شیعه می باشد.
ابوحیّان توحیدی درباره او عقیده خوبی ندارد، و وی را به بخل زیاد و حرص شدید در جمع مال و طلب کیمیا سخت نکوهش می کند. برخی مورّخین نوشته اند که سلطان محمود غزنوی، خواجه ابوالفضل حسین بن علی میکال را نزد مأموران خوارزم شاه گسیل داشت، و این دانشمندان که در دربار او بودند را طلب کرد. شیخ الرّییس ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، ابوسهل مسیحی، ابوعلی مسکویه، ابن خمار و ابونصر عراق. سه نفر از اینان نزد سلطان محمود رفتند، و سه نفر دیگر یعنی ابن سینا، ابن مسکویه و ابوسهل خدمت سلطان محمود را نپذیرفتند، و به سمت گرگان حرکت کردند، و ابوسهل در راه از تشنگی بمرد (سال 401ق)، و آن دو به سختی جان به در بردند.
آثار
کتب زیر از تألیفات او است:
1. آداب العرب و الفرس و الهند، در اخلاق
2. احوال الحکماء و المتقدّمین و صفات الانبیاء السّافلین و احوالهم
3. ادب الدنیا والدّین
4. الاشربه و ما یتعلّق بها
5. الادویه المفرده
6. اقسام الحکمه و الرّیاضی
7. انیس الخواطر، مانند کشکول، در متفرّقات
9. تجارب الامم و تعاقب الهمم، مطبوع، در تاریخ جهان از آغاز تا 369ق
10. ترتیب السّعادات، در اخلاق
11. تفصیل النّشأتین و تحصیل السّعادتین در اخلاق
12. التّعلیق فی المنطق
13. جاویدان خرد، به فارسی در حکمت و اندرز
14. حقایق النّفوس
15. السّیاسه للملک
16. طهاره الاعراق فی التّحصیل الاخلاق، در اخلاق که خواجه نصیرالدّین طوسی آن را از عربی به فارسی ترجمه کرده، و مبحث سیاست مُدُن و تدبیر منزل را بدان افزوده، و به نام اخلاق ناصری نامیده که به طبع رسیده است.
17. الشّوامل فی ردّ «الهوامل»، تألیف ابوحیّان توحیدی
18. الفوز الاصغر در فلسفه، مطبوع
19. الفوز الاکبر
20. فوز السعاده
21. فوز النّجاه، در اخلاق
22. رساله فی دفع الغمّ من الموت لماذا اخاف الموت
23. الکنز الکبیر
24. رسالهٌ فی اللذّه و الآلام
25. لغز قابس
26. مختار الاشعار یا مستوفی
27. مقاله فی علاج الحزن
28. ندیم الفرید
[کتاب نزهت نامه علایی از تألیفات شهمردان بن ابی الخیر رازی است، و به طبع رسیده؛ ولی به اشتباه آن را به ابن مسکویه نسبت داده اند].
از تالیفات مهم او یکی کتاب تجارب الأمم و کتاب تهذیب الاخلاق و تطهير الاعراق است که در علم اخلاق نوشته شده و توسط حاجيه خانم امین ترجمه شده است:
| قُل لِلعَمِيد عَميد المُلکِ والأدَبِ | أسعِدَ بِعیدَیک عِيِد الفُرسِ و العَجَمِ - الخ -[۲] |
وفات
ابن مسکویه در 9 صفر 421ق در اصفهان وفات یافت. صاحب روضات در کتاب خود، مدفن ابن مسکویه را در محلّه خواجوی اصفهان می نویسد، و می گوید: قبر او در زمان ما معروف است. ظاهرا محل قبر او در باغ مقابل امام زاده باقر در محلّه خواجو بوده است، و اکنون آثار آن از بین رفته است.
محمّد صدرهاشمی در مقاله خود در مجلّه یادگار مدّعی است که امام زاده باقر همان قبر ابن مسکویه بوده که در زمان ناصرالدّین شاه آن را به عنوان امام زاده باقر شهرت دادند.امام زاده قبل از ناصرالدّین شاه وجود داشته، و سنگ لوح آن مورّخ به سال 1270ق می باشد.[۳] [۴]
پانویس
- ↑ اعلام اصفهانی،ج1، ص208.
- ↑ بهشتی‌نژاد، شعرای حوزه علمیه اصفهان، ص109.
- ↑ معجم الادباء، ج5، صص5-18؛ الاعلام ج1، صص204-205 رجال اصفهان یا تذکره القبور، صص196 197؛ مختصری از تاریخچه محلّه خواجو، ص73؛ النّابس، ص28؛ شمس التّواریخ، ص24؛ نزهه الارواح، ص406؛ الکنی و الالقاب، ج1، صص408-409 روضات الجنّات، ج1، صص264-266؛ تاریخ گزیده ص689؛ دانشنامه اسلام و ایران، ج6، صص852-853؛ دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج6، ص56؛ مزارات اصفهان، صص145- 146؛ رجال اصفهان، دکتر کتابی، صص265 -267؛ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، صص132- 133؛ تاریخ اصفهان، جابری، صص300 -301 و 382 -384؛ تاریخ الحکماء، قفطی، ص217؛ هدیه العارفین، ج1، ص73؛ معجم المؤلّفین، ج2، ص168؛ الذّریعه، ج1، ص25 و ج3، ص347، ج2، ص168؛ الذّریعه، ج1، ص25 و ج3، ص347، ج4، ص66 و ج5، ص78 و ج16، صص368 369؛ تاریخ تشیّع اصفهان صص250- 255؛ اصفهان (کتاب جوانان)، صص207 -208؛ تاریخ نظم و نثر در ایران، ص123؛ ریحانه الادب، ج8، ص206؛ هدیه الاحباب، صص99- 100؛ مجلّه یادگار، شماره 4 و 5، آذرودی، 1327، صص130 -133.
- ↑ مصلح الدین مهدوی، اعلام اصفهان، ج 1 ، ص 208 - 210.
منبع
برگرفته از: مهدوی، مصلح الدین، اعلام اصفهان، اصفهان: سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان، ۱۳۸۶.