سید بحر العطأ مهدوی هرستانی

عالم فاضل، سیّد مهدی معروف به بحرالعطأ.

خاندان

وی از سادات جلیل القدر ساکن خمینی شهر بود و نسبش از طریق سیّد صالح قصیربه حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام می رسید.

پدرش: عالم ربانی سیّد محمّد حسن موسوی هرستانی معروف به سیّد محمّد، از شاگردان آیت اللّه العظمی میرزا محمّد هاشم چهارسوقی و فقیه عارف ربّانی آیت اللّه شیخ محمّد حسین نجفی(صاحب تفسیر مجد البیان) و علاّمه میرزا ابوالمعالی کلباسی بود.

جدش: سیّد احمد فروشانی از سادات محترم و بنی اعمام علاّمه میرزا محمّد هاشم چهارسوقی بود و به جز سیّد محمّد حسن، سه فرزند پسر به نام های: سیّد محمّد باقر، سیّد محمّد علی و سیّد محمّد رضا داشت که از آن میان، آیت اللّه سیّد محمّد باقر احمدی از علمای بزرگ خمینی شهر بوده که علاوه بر کمالات علمی طبع شعر نیز داشته و در شعر «محزون» تخلص می کرده و دیوان شعرش به چاپ رسیده است.

از او چند فرزند باقی ماند، از جمله: سیّد مهدی بحرالعطأ، سیّد هدایت اللّه، سیّد محمّد علی و سیّد محمود مهدوی و دختری که همسر عالم جلیل آیت اللّه سید محمّد حسین مرتضوی بود.

تحصیلات

مرحوم بحر العطأ تحصیلات خود را در حوزه علمیه اصفهان انجام داده و از محضر اساتید ذیل بهره برد:

• شهید سیّد حسن مدرس؛
• سیّد ابوالقاسم دهکردی؛
• سیّد محمّد باقر درچه ای؛
• سیّد مهدی درچه ای؛
• علاّ مه شیخ محمّد رضا نجفی؛
• علاّ مه میر محمّد صادق خاتون آبادی؛
• شیخ محمّد تقی آقا نجفی؛
• آخوند ملاّ محمّد کاشانی؛
• جهانگیر خان قشقایی

وی پس از آن به زادگاه خود هرستان بازگشت و به اقامه جماعت و ارشاد و هدایت مردم پرداخت.

مرحوم مهدوی مردی شجاع و غیور و زاهد و متقی بود. نسبت به مسائل دینی متعصب و مدافع و به زخارف دنیوی بی اعتنا بود.

وی در علوم غریبه مهارت داشت و نیز از صدایی زیبا برخودار و به ورزش علاقه مند بود.

فرزندان

از مرحوم بحرالعطأ چندین فرزند فاضل باقی ماند، از جمله:

1. آیت اللّه سیّد مصطفی مهدوی هرستانی

عالم جلیل، در سال 1329 ق در هرستان ماربین از توابع اصفهان به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدّمات، از محضر اساتیدی چون حضرات آیات: شیخ محمّد علی مدرّس دزفولی، شیخ محمّد حسن عالم نجف آبادی، سیّد مهدی درچه ای، سیّد محمّد نجف آبادی، سیّد علی نجف آبادی، شیخ محمّد رضا نجفی و آیت اللّه العظمی حاج آقا رحیم ارباب استفاده نمود. آن گاه به شهر مقدّس قم عزیمت کرد و مدّتی در درس آیات عظام: شیخ عبدالکریم حائری، سیّد محمّد تقی خوانساری، سید صدر الدین صدر و سیّد محمّد حجّت کوهکمری شرکت کرد. در سال 1342ق پس از مراجعت از سفر حج به مدّت هشت سال در نجف اشرف اقامت نموده و مدّت سه سال از محضر آیت اللّه العظمی سیّد ابو الحسن اصفهانی استفاده و در جلسات استفتائات آن مرحوم شرکت نمود. همچنین از محضر حضرات آیات:

شیخ موسی خوانساری، شیخ محمّد علی کاظمینی، شیخ محمّد کاظم شیرازی و آیات عظام: سیّد جمال الدین گلپایگانی، میرزا عبد الهادی شیرازی، سید محمود شاهرودی و میرزا آقا اصطهباناتی کسب فیض نمود و از مرحوم شیخ محمّد کاظم شیرازی و میر سیّد علی بهبهانی اجازه اجتهاد دریافت کرد.

در سال 1370 ق به اصفهان مراجعت نمود و مدّت چهل سال در مدرسه جده بزرگ و ملاّ عبد اللّه به تدریس اشتغال ورزید و عدّه زیادی از فضلای اصفهان از محضر او بهره مند شدند.

وی در جود و بخشش و سعه صدر و نیز در احاطه به فروع مسائل فقهی بسیار کم نظیر بود و ازهر بابی از فقه که از او سؤال می شد بلا فاصله جواب می داد. بسیار ساده و روان درس می گفت.

همیشه اتاق او پر از کتب درسی و علمی و تاریخی بود که به شاگردان و طلّاب اهدا می نمود.

در دلجویی و تفقّد از علمای منزوی و گوشه نشین بسیار جدّی بود. با وجود کهولت سن و بیماری آسم در تمام مراسم و مجالس ترحیم علما و وعاظ شرکت می کرد.

در تشویق طلّاب جوان و اهل منبر کم نظیر بود. نسبت به حضرت امام خمینی و انقلاب اسلامی بسیار علاقمند بود و در روز ورود امام به بهشت زهرا به دیدار و استقبال ایشان رفت. وی دهها مسجد و مدرسه را تأسیس و تعمیر نمود ، مدّت ها به طلّاب حوزه علمیه اصفهان شهریه می داد و در مؤسّسات خیریه از قبیل انجمن مدد کاری امام زمان (عج) مهدیه، عسکریه، بیمارستان معلولین صادقیه و مؤسّسه ابا بصیر نقش مؤثر و فعّالی داشت.

این خدمتگزار راستین اسلام و مسلمین در تاریخ 7 خرداد 1368 ( 23 شوّال 1409ق) یک هفته قبل از فاجعه رحلت بنیان گزار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی از دار دنیا رفت و در جوار حضرت فاطمه معصومه سلام اللّه علیها مدفون گردید.

2. سیّد مرتضی مهدوی هرستانی

عالم فاضل، در سنین نوجوانی به حوزه علمیه اصفهان رفت و به تحصیل پرداخت. برخی از اساتید سطوح عالی ایشان عبارتند از حضرات آیات: سیّد مهدی درچه ای، سید عبداللّه ثقه الاسلام، سیّد حسین خادمی و شیخ محمود مفید.

وی در مدرسه صدر اصفهان حجره داشت و به تدریس برخی از سطوح اشتغال داشت و سرانجام پس از 83 سال زندگی شرافتمندانه در سال 1375ش وفات یافت و در هرستان مدفون شد.

3. سیّد مجتبی مهدوی هرستانی

عالم فاضل معاصر، در سال 1314ش متولد شد. در سن 12 سالگی به حوزه علمیه اصفهان رفت و به تحصیل پرداخت. از جمله اساتید ایشان حضرات آیات:

شیخ محمّد حسین شریعت هرندی، شیخ علی مشکوه، شیخ احمد فیاض، سیّد ابوالحسن شمس آبادی، سیّد حسین خادمی، آیت اللّه العظمی میر سیّد علی بهبهانی و برادر بزرگوارش سیّد مصطفی مهدوی را می توان نام برد.

وی سال ها به تدریس کتب سطح اشتغال داشته و در قلعه سفید (گلدشت) به امامت جماعت و ارشاد و هدایت مردم و خدمات اجتماعی و فرهنگی می پردازد.

وفات

مرحوم سیّد بحر العطأ در 29 ربیع الثانی 1371ق وفات یافت و در صحن تکیه مدفون گشت.

مرحوم میرزا محمد راجی در وفات او اشعاری سروده است که از آن جمله است:

ز ظلمت ای فلک، اندر تزلزل عرش یزدان شد

جفاهایت همیشه شامل احوال خوبان شد

ربودی سیّد و مولای ما راای ستم گستر

که از تأثیر آن جن و ملک گریان و نالان شد

اگر آقای ما بحرالعطا را زین بلد بردی

ببین آرامگاهش تخت فولاد سپاهان شد

هزار و سیصد و هفتاد و یک بگذشت از هجرت

به سلخ عین دو «راجی» به غم اندر فروشان شد

وفات

سید محمّد باقر در روز جمعه 4 ماه مبارک رمضان 1367ق وفات یافته و در امام زاده سیّد ابراهیم فروشان مدفون گردید.

مرحوم سیّد محمّد حسن پس از وفات در وادی السلام نجف اشرف مدفون شد.

سنگ نوشته

آرامگاه مرحوم مغفور علیین مقام السید العالم الجلیل الثقه الزاهد النبیل بحرالعطأ الموسوی المهدوی ابن العالم الربانی السید محمّد الموسوی الهرستانی غفرلهما المتوفی فی یوم الاحد التاسع و العشرون من شهر ربیع الثانی سنه 1371.

منبع

برگرفته از کتاب : شرح مجموع گل، رحیم قاسمی، انتشارات کانون پژوهش، چاپ دوم، زمستان 1390.