این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما

تفاوت میان نسخه‌های «عبدالواسع دامی همدانی»

از دانشنامه حوزه علمیه اصفهان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
ملّا عبدالواسع اصفهانی پسر ملّا کلبعلی همدانی، متخلص به "دامی" از فضلای کم نظیر و شعرای درجه اول اصفهان در عهد افشاریه بود.
'''شاعر ملّا عبدالواسع اصفهانی''' پسر ملّا کلب علی همدانی، متخلص به "دامی" از فضلای کم نظیر و شعرای درجه اول اصفهان در عهد افشاریه متولد سال 1146 بود.
 
==زندگی نامه==
لطفعلی بیک آذر در "آتشکده" می نویسد:
لطف علی بیک آذر در "آتشکده" می نویسد: "نام نامیش ملا عبدالواسع خلف ملا کلب علی همدانی است، امّا خود در اصفهان متولّد شده و به اعتدال آب و هدای آن دیار خلد آثار، نهال قامتش تربیت یافته، خود را اصفهانی می دانست. نظر به فطرت اصلی در اوایل سن، اکثر علوم رسمی را دیده و در اکثر فنون حکمت خصوصاً ریاضی مهارت داشته و به علّت وسعت مشرب و حداثت سن، گاهی شرخی هایی که دون کمالات او بوده از او سر می زده. غرض، خریفی شیرین زبان و رفیقی مهربان بود. گاهی به نظم ابیات عاشقانه می پرداخت. دامى نام ناميش عبدالواسع فريد عهد و وحيد زمان خود بوده اصلش از همدان و نشو و نما يافته در دارالسلطنه ى اصفهان است و در اندك زمان در اكثر علوم خاصـه مشاء و رياضى از علماى زمان خود برترى جسته به مرتبه كه احدى را با او مجـال همسرى نماند. در سال يكهزار و صد و هفتاد و سه بدرود زندگانى كرد ملا حسين رفيق تخلّص اصفهانى كه از اصدق رفقاى او بود تاريخ وفاتش را قطعه گفته كـه مـاده ى آن، ايـن است. «بنوميدى ز دنيا رفت عبدالواسع دامى»<ref>گروسى، فاضلخان، تذكرهى انجمن خاقان، صص5 ـ 50</ref>
 
و اختر نيز در تذكره می نويسد: «...چندانى رعايت ظاهر شريعت نكرده به سـنّت شيخ رئيس شرب مدام را بقدر ترطيب دماغ كه جوهر عقـل نقصـان نپـذيرد جـايز دانسته على رؤس الاشهاد در حوزه درس تجرّع نموده متوجه افاده شدى. بارى در سنه 1173 هجرى در سن بيست وهفت سالگى گويند به نفرين يكـى از فضلا كه حق تعليمى با او داشت درگذشت».
"نام نامیش ملا عبدالواسع خلف ملا کلبعلی همدانی است، امّا خود در اصفهان متولّد شده و به اعتدال آب و هدای آن دیار خلد آثار، نهال قامتش تربیت یافته، خود را اصفهانی می دانست. نظر به فطرت اصلی در اوایل سن، اکثر علوم رسمی را دیده و در اکثر فنون حکمت خصوصاً ریاضی مهارت داشته و به علّت وسعت مشرب و حداثت سن، گاهی شرخی هایی که دون کمالات او بوده از او سر می زده. غرض، خریفی شیرین زبان و رفیقی مهربان بود. گاهی به نظم ابیات عاشقانه می پرداخت.
 
در 27 سالگی بلبل روحش به جنان اشیان ساخت.  
 
این مصراع تاریخ فوت اوست که جناب سعادت مآب "رفیق" در فوت او گفته:
 
"بنومیدی زدنیا رفت عبدالواسع دامی"(1173ق).<ref>آتشکده آذر ،ص 495.</ref>
 
در "تجربه الاحرار" می نویسد:  
 
"پیشرو حکمای یونانی و جرعه کش صهبای ارغوانی بوده، در 27 سالگی فی شهور سنه 1172 وداع جهان فانی کرد".
 
در "تذکره روز روشن" آمده:
 
"در علم ریاضی مهارتی داشت و در سنه 1172 به سال بیست و هفتم از عمر، گرفتار دام اجل گردید".
 
<br />


=='''نمونه اشعار'''<ref>آتشکده آذر ، ص 496.</ref>==
=='''نمونه اشعار'''<ref>آتشکده آذر ، ص 496.</ref>==
سطر ۳۲: سطر ۱۵:
رخ به پیران و جوانان بنما تا گسلند
رخ به پیران و جوانان بنما تا گسلند


پدران از پسران و پسران از پدران
پدران از پسران و پسران از پدران  
 
به دیر و کعبه دعوای تمامی مشنو از یاران
 
که نه مستند مستان و نه هشیارند هشیاران
 
به دستی جام و دستی خنجرش بین
 
شراب از خون من در ساغرش بین
 
حال هیچ آشنا نمی پرسی
 
یا همین حال ما نمی پرسی؟
 
اکنون که از دور سپهر، آمد بهار و رفت دی
 
ساقی بیاور جام می، نائی بیاور بانگ نی
 
کو محرمی کز مرحمت، گاه آورد گاهی برد
 
مکتوبی از وی سوی من، مرقومی از من سوی وی
<br />
 
=='''وفات'''==
دامی در جوانی از دنیا رفته و نزدیک مزار مطهّر محقق خواجوئی مدفون شد. بر سنگ نوشته مزارش اشعاری از "رفیق اصفهانی" <ref>رفیق" ملا حسین اصفهانی است. در اوایل عمر، نظر به عدم سرمایه و پستی پایه، سبزی فروختی ووجه معاش به دست کردی. به اقتضای کوکب مساعد و استعداد موافق، از آن شغل دست کشیده و به تحصیل مقدمات و تتبع کمالات همت گماشته؛ چندان شد که در شمار اشراف درآمد و از صف نعال به صدر اقبال برآمد. در شاعری مرتبه قبول یافته، غزلسرایان اصفهان قبولش را حجّت و رایش را معتبر دانستند. در غزل طرزی دارد که خالی از تازگی نیست. عمری دراز یافته به سال 1212 رفیق رضوان و نزیل جنان شد؛ نعش او را به نجف اشرف برده سپردند. دیوانی به قدر هشت هزار بیت دارد. تذکره انجمن خاقان فاضل خان گروسی، ص 505.</ref> که گویا دو مرثیه و ماده تاریخ بوده نوشته شده. سنگ نوشته مزارش چنین است:
 
هو الحیّ الذی لا یموت. هذا مرقد العالم العامل المحقّق والمهندس الکامل المدقّق افصح الشعراء بل افضلهم واشعر الفضلاء واکملهم، قد مضی وله اقلّ من ثلاثین وقد حوی اکثر ممّا یحوه الفضلاء فی ستّین.
 
هیهات لا یأتی الزمان بمثله
 
انّ الزمان بمثله لبخیل
 
اعنی مولانا عبدالواسع المتخلّص بالدامی. فوا اسفا علیه وعلی فضله السامی، سقاه اللّه شآبیب الغفران واسکنه فی فرادیس الجنان، فی ثلاث وسبعین ومأه بعد الالف.
 
فغان کز کین چرخ و آه کز بی مهری اختر
 
به ناکامی زدنیا رفت عبدالواسع دامی
 
محیط علم و بحر فهم، کاهل علم و فهم او را
 
نخوانده غیر علاّمی، نگفته غیر فهّامی
 
سخن سنجی اگر زانصاف بیند نظم و نثرش را
 
نخواهد گفت در وصفش به غیر ثانی از جامی
 
همین بس وصف فیض صحبت عامش
 
که مهر او مکان در جان عارف دارد و جا در دل عامی
 
غرض آن نوجوان کام دل نادیده از عالم
 
چو رفت از جور چرخ پیر از دنیا به ناکامی
 
فغان از جور چرخ پیر کز تأثیر جور او
 
جوان از دار دنیا رفت عبدالواسع دامی
 
سپهر علم کز بس علم وزبس فهم بود او را
 
خطاب از اهل علم و فهم علّامی و فهّامی
 
جهان معرفت آن عالم عارف که بودندی
 
به نزدش عالمان عامل...
 
... به عهدش جامی و سعدی
 
مطیع او شدی سعدی مرید او شدی جامی
 
در آغاز جوانی الغرض با خاطر پرغم
 
چو بیرون رفت از دنیا به نومیدی و ناکامی
 
رقم زد این چنین کلک "رفیق" از بهر تاریخش:
 
"بنومیدی ز دنیا رفت عبدالواسع دامی" 1173  <ref>برم معرفت، ص 254-251.</ref>
 
=='''پانویس'''==
=='''پانویس'''==
<br />
[[رده:کتاب بزم معرفت]]
[[رده:بزم معرفت]]
[[رده:تیرماه 1401]]
<references />
<references />


== '''منبع''' ==
=='''منبع'''==
 
برگرفته از کتاب<span> </span>:  کتاب بزم معرفت، مشاهیر [[تخت فولاد اصفهان،]] [[تکیه محقق خواجویی]]، رحیم قاسمی، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.


برگرفته از کتاب<span> </span>: بزم معرفت، مشاهیر تخت فولاد اصفهان، تکیه محقق خواجویی، رحیم قاسمی، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.
برگرفته از کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان<span> </span>: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص245
[[رده:تذکرة الشعرای تخت فولاد اصفهان]]

نسخهٔ ‏۳ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۳

شاعر ملّا عبدالواسع اصفهانی پسر ملّا کلب علی همدانی، متخلص به "دامی" از فضلای کم نظیر و شعرای درجه اول اصفهان در عهد افشاریه متولد سال 1146 بود.

زندگی نامه

لطف علی بیک آذر در "آتشکده" می نویسد: "نام نامیش ملا عبدالواسع خلف ملا کلب علی همدانی است، امّا خود در اصفهان متولّد شده و به اعتدال آب و هدای آن دیار خلد آثار، نهال قامتش تربیت یافته، خود را اصفهانی می دانست. نظر به فطرت اصلی در اوایل سن، اکثر علوم رسمی را دیده و در اکثر فنون حکمت خصوصاً ریاضی مهارت داشته و به علّت وسعت مشرب و حداثت سن، گاهی شرخی هایی که دون کمالات او بوده از او سر می زده. غرض، خریفی شیرین زبان و رفیقی مهربان بود. گاهی به نظم ابیات عاشقانه می پرداخت. دامى نام ناميش عبدالواسع فريد عهد و وحيد زمان خود بوده اصلش از همدان و نشو و نما يافته در دارالسلطنه ى اصفهان است و در اندك زمان در اكثر علوم خاصـه مشاء و رياضى از علماى زمان خود برترى جسته به مرتبه كه احدى را با او مجـال همسرى نماند. در سال يكهزار و صد و هفتاد و سه بدرود زندگانى كرد ملا حسين رفيق تخلّص اصفهانى كه از اصدق رفقاى او بود تاريخ وفاتش را قطعه گفته كـه مـاده ى آن، ايـن است. «بنوميدى ز دنيا رفت عبدالواسع دامى»[۱] و اختر نيز در تذكره می نويسد: «...چندانى رعايت ظاهر شريعت نكرده به سـنّت شيخ رئيس شرب مدام را بقدر ترطيب دماغ كه جوهر عقـل نقصـان نپـذيرد جـايز دانسته على رؤس الاشهاد در حوزه درس تجرّع نموده متوجه افاده شدى. بارى در سنه 1173 هجرى در سن بيست وهفت سالگى گويند به نفرين يكـى از فضلا كه حق تعليمى با او داشت درگذشت».

نمونه اشعار[۲]

به کس وصال تو زیبا صنم نخواهد ماند

به من نماند و به اغیار هم نخواهد ماند

دگرانت نگرانند و من دل نگران

نتوانم نگرم بر تو، ز بیم دگران

رخ به پیران و جوانان بنما تا گسلند

پدران از پسران و پسران از پدران

پانویس

  1. ↑ گروسى، فاضلخان، تذكرهى انجمن خاقان، صص5 ـ 50
  2. ↑ آتشکده آذر ، ص 496.

منبع

برگرفته از کتاب : کتاب بزم معرفت، مشاهیر تخت فولاد اصفهان، تکیه محقق خواجویی، رحیم قاسمی، ناشر: کانون پژوهش، چاپ اول، 1388.

برگرفته از کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان : معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص245

برگرفته از «https://wiki.esfhozeh.ir/index.php?title=عبدالواسع_دامی_همدانی&oldid=12445»