مدرسه علمیه اسماعیلیه

از مدارس علمیه دوره صفویه است که تاکنون باقی مانده است.

مدرسه ای است در کوچۀ قصر منشی الممالک ، منشعب از بازارچۀ حسن آباد و در نزدیکی خیابان نشاط و مساحت آن ۲۵ × ۲۵ متر می باشد ، و به صورت دو طبقه است ، و ساختمان اَوّلیّۀ آن هنوز باقی می باشد .این مدرسه به وسیلۀ شخصیّت بزرگ علمی ، مرحوم میر محمّد اسماعیل خواتون آبادی متوفّای ۱۱۱۶ هجری ، که مجتهدی بزرگ و زاهد و صاحب أثر بوده ، تأسیس گشته است.

وی تألیفاتی داشته ، که از آن جمله ، تفسیری بزرگ بر قرآن ، در چهارده جلد میباشد ، و صاحب مقامات معنوی و کرامات بوده است.

مدرسۀ اسماعیلیّه ، همانند بسیاری از مدارس ، سالهای زیادی متروکه گردیده بود، ولی در سالهای أخیر ، معمور و مسکونی گردیده ، و عموم حجرات آن محل سکونت طلاّب حوزۀ علمیّه می باشد .