الرواشح السماویة طبع دارالحدیث (کتاب)

الرواشح السماویة

الرواشح السماویة، اثر محمدباقر بن محمد میرداماد (متوفی 1040ق)، کتابی است در موضوع علم درایه که خود مقدمه‌ای است بر التعليقة علی كتاب الكافی.

کتاب با شرح خطبه ثقةالاسلام کلینی بر کافی آغاز شده سپس 39 راشحه که بیشتر آن در مسائل علم درایه است می‌آید. برخی موضوعات دیگر رواشح، در احوال راویان حدیث، ابحاث لغوی، مباحث اصول فقه می‌باشد

نگارنده در مقدمه کتاب به بیان اهمیت «کافی» کلینی(ره) پرداخته و اظهار می‌دارد که‌ با‌ توجه به گذشت حدود هفت قرن از تألیف کافی، تا حال، کسی اقدام به حل مشکلات احادیث آن ننموده و قدمی در این راه برنداشته است. او با اشاره به‌ این‌ نکته‌ که شرح احادیث اصول کافی‌، تنها‌ از‌ عهده کسی برمی‌آید که از علوم عقلی و نقلی بهره کافی داشته باشد، به شرح کتاب می‌پردازد

ایشان، به‌جای فصل، از کلمه «راشحه» به معنای آبی که در لابه‌لای سنگ جریان می‌یابد، استفاده کرده است.

میرداماد در این اثر نوآوری‌هایی داشته که از جمله آن می‌توان به توثیق ابراهیم بن هاشم قمی و صحیح انگاشتن مرویات وی، تعریف دقیق اصطلاح قوی که از منظر عالمان متقدم دارای معنای موسعی بوده اما میرداماد آن را تضییق کرده، عدم تمایز بین حدیث مستفیض و مشهور، جعل اصطلاح تخریج و تخرج و ضبط متفاوت حدیث معضل اشاره کرد. همچنین تقسیم‌بندی‌های بدیع و دقت‌های لغوی وی از دیگر نوآوری‌های میرداماد در مباحث درایه‌ای است

منابع

• مقدمه کتاب.
• جوادی، قاسم، «نگاهی به «الرواشح السماویة» میرداماد (م1041ق)»، علوم حدیث، زمستان 1377، شماره 10.
• قاسم‌پور، محسن؛ سلامی راوندی، محمد، «برخی نوآوری‌های میرداماد در الرواشح السماویة»، نشریه حدیث پژوهی، پاییز و زمستان 1394، شماره 14.
• پایگاه اطلاع رسانی ویکی نور، تاریخ دسترسی۱۸ بهمن ۱۴۰۱.