این دانشنامه در حال تصحیح و تکمیل می باشد. از این رو محتوای آن قابل ارجاع نیست. پیشنهاد عناوین - ارتباط با ما
تفاوت میان نسخه‌های «محمد مسیح»
Kh1.ghorbani (بحث | مشارکتها) (ایجاد صفحه) |
Kh1.ghorbani (بحث | مشارکتها) (اصلاح صفحه) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''ميرزا محمّد مسيح''' متوفى هفتم شوال 1117 از ادبا و فضلاى بـزرگ مـدفون در [[تكيه ى خوانسارى]] است كه داراى سنگ مزار عالى است كه سه سال پس از وفـاتش در سال 1120 ساخته اند. | '''ميرزا محمّد مسيح''' متوفى هفتم شوال 1117 از ادبا و فضلاى بـزرگ مـدفون در [[تكيه ى خوانسارى]] است كه داراى سنگ مزار عالى است كه سه سال پس از وفـاتش در سال 1120 ساخته اند. | ||
== | ==زندگی نامه== | ||
محمّدطاهر نصرآبادى شرح حالش را چنين نوشته است: | |||
<blockquote>«از عزيزان كاشان است، جامع جميع علوم و حاوى آداب و رسوم. در نظم و نثر عربى و فارسى خيالش كمال قدرت و غرابت و نهايت ملاحت و سلاسـت دارد اما در نظم عربى دندان به فارسى نمی گـذارد؛ چنانچـه (چنانكـه ) در شـكارگاه منشـآت عربى به دوستان ارسال داشته بودند كه غزالان الفاظش بـى كمنـد سـطور قـاموس و صُحّاح به تصرّف هيچ خاطرى درنيايد. عبارات وصّاف نسبت به الفاظش مكالمه روستايى و ترك و به صـورت و معنـى دلنشينِ كوچك و بزرگ. از تلامذه ی بحر عرفان آقا حسين است. | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|هرجا كه دقيقه ياب آگاه دلـى اسـت| شاگرد وى است و خرقه از وى دارد}} | |||
{{پایان شعر}}</blockquote> | |||
غرض كه جوان آدمى به صورت و معنى آراسته اى است و طبعش در ترتيب نظم هم خالى از لفظى نيست. اين چند بيت از ايشان است. صاحب تخلّص دارد.{{شعر}} | |||
{{ب|شد گـرم جگرسـوزيم آن رنـد شـرابى|مستيش بر اين داشت كه گرديـد كبـابى}} | |||
{{ب|در كوره ى غم شيشه ى صاف دلم آخـر|از جوش تـف آبلـه هـا گشـت حبـابى<ref>تذكره ى نصرآبادى، ج1 ،صص2 ـ 251</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
بر سنگ مزار او با خط ثلث بسيار ممتاز عناوين و القاب صاحب مزار را به فضل و ادب و فصاحت و بلاغت معرفى كرده است و در ايـن كـه صاحب اين مزار از طبقه ى علماى اهل ادب و شعرا بوده است ترديدى نيست. كاتب اين سنگ مزار نام خود را چنين امضاء كرده است: كتبه محمّدرضا بـن محمّدرحيم 1120. | بر سنگ مزار او با خط ثلث بسيار ممتاز عناوين و القاب صاحب مزار را به فضل و ادب و فصاحت و بلاغت معرفى كرده است و در ايـن كـه صاحب اين مزار از طبقه ى علماى اهل ادب و شعرا بوده است ترديدى نيست. كاتب اين سنگ مزار نام خود را چنين امضاء كرده است: كتبه محمّدرضا بـن محمّدرحيم 1120. | ||
مرحوم [[جلال الدین همایی|همايى]] در تاريخ اصفهان فصل تكايا و مقابر اين مزار را مزار اول شخصى می داند كه پس از آقا حسين در اين مقبره دفن شده اسـت . مرحـوم همـايى حـدس می زند كه احتمالا اين مزار مربوط به ميرزا محمّد مسيح فارسى كه در شيراز نزد شاه ابوالولى نسابه تحصيل | مرحوم [[جلال الدین همایی|همايى]] در تاريخ اصفهان فصل تكايا و مقابر اين مزار را مزار اول شخصى می داند كه پس از آقا حسين در اين مقبره دفن شده اسـت . مرحـوم همـايى حـدس می زند كه احتمالا اين مزار مربوط به ميرزا محمّد مسيح فارسى كه در شيراز نزد شاه ابوالولى نسابه تحصيل مقدمات كرده و بعداً به اصفهان آمده و از شاگردان خاص آقـا حسين منسلك گرديده و سالها نزد وى تحصيل كرده و در فنون ادب و انشاى نظم و نثر مهارت داشته و در شعر معنى تخلّص می كرده است، باشد حدس مرحوم همـايى بر اساس [[تذكره نصرآبادى]] و الحاق تاريخ 1115 ذيل نام شاعر ذكر شـده مسـيحاى «معنى» می باشد و احتمال داده است كه اين تاريخ تحريفى از 1117 باشد.<blockquote> | ||
| سطر ۱۲: | سطر ۲۰: | ||
1120 پنج سال براى كتابت يك سنگ مزار فاصله ى قابل تـوجّهى اسـت . احتمـال دوم كه مرحوم همايى بدان نيز اشاره كرده است تعلّق اين مزار بـه ميـرزا مسـيحاى | 1120 پنج سال براى كتابت يك سنگ مزار فاصله ى قابل تـوجّهى اسـت . احتمـال دوم كه مرحوم همايى بدان نيز اشاره كرده است تعلّق اين مزار بـه ميـرزا مسـيحاى | ||
كاشانى متخلّص به صاحب است كه هم در تذكره ى نصرآبادى پس از ميـرزا محمّد مسيح فارسى متخلّص به «معنى» و مرحوم همايى نوشته اسـت . احتمـال او ممكـن، | كاشانى متخلّص به صاحب است كه هم در تذكره ى نصرآبادى پس از ميـرزا محمّد مسيح فارسى متخلّص به «معنى» و مرحوم همايى نوشته اسـت . احتمـال او ممكـن، | ||
بلكه به بعض قراين اقرب باشد؟ | بلكه به بعض قراين اقرب باشد؟ بديهى است وقتى محمّد مسيح كاشانى داماد آقا حسـين خوانسـارى اسـت قبـر محمّد مسيح مدفون در تكيه ى خوانساری ها همان محمّد مسيح كاشانى متخلّص بـه «صاحب» باشد چنانكه مير سيّد على جناب نيز تحت عنوان آخوند مسـيحا طبيـب با صراحت به اين نظر مهر تأييد می زند و می نويسد: | ||
«آخوند مسيحا طبيب(شاعر) داماد و شاگرد آقا حسين خوانسارى است. سالهـا در اصفهان به طبابت و مدرسى علوم مختلفه اشتغال داشت. شـعر بسـيار و منشـآت نفيسه از او نوشته اند. تخلّص «صاحب» می كرده.»<ref>جناب، مير سيّد على، رجال و مشاهير اصفهان، ص373.</ref> | «آخوند مسيحا طبيب(شاعر) داماد و شاگرد آقا حسين خوانسارى است. سالهـا در اصفهان به طبابت و مدرسى علوم مختلفه اشتغال داشت. شـعر بسـيار و منشـآت نفيسه از او نوشته اند. تخلّص «صاحب» می كرده.»<ref>جناب، مير سيّد على، رجال و مشاهير اصفهان، ص373.</ref></blockquote>بنابراين ما در اين تذكره ذيل تخلّص صاحب او را معرفى می كنيم.<ref>کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان: معرفي شعرای مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص۳۶۰ </ref> | ||
بنابراين ما در اين تذكره ذيل تخلّص صاحب او را معرفى می كنيم. < | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۱۰ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۵۵
ميرزا محمّد مسيح متوفى هفتم شوال 1117 از ادبا و فضلاى بـزرگ مـدفون در تكيه ى خوانسارى است كه داراى سنگ مزار عالى است كه سه سال پس از وفـاتش در سال 1120 ساخته اند.
زندگی نامه
محمّدطاهر نصرآبادى شرح حالش را چنين نوشته است:
«از عزيزان كاشان است، جامع جميع علوم و حاوى آداب و رسوم. در نظم و نثر عربى و فارسى خيالش كمال قدرت و غرابت و نهايت ملاحت و سلاسـت دارد اما در نظم عربى دندان به فارسى نمی گـذارد؛ چنانچـه (چنانكـه ) در شـكارگاه منشـآت عربى به دوستان ارسال داشته بودند كه غزالان الفاظش بـى كمنـد سـطور قـاموس و صُحّاح به تصرّف هيچ خاطرى درنيايد. عبارات وصّاف نسبت به الفاظش مكالمه روستايى و ترك و به صـورت و معنـى دلنشينِ كوچك و بزرگ. از تلامذه ی بحر عرفان آقا حسين است.
هرجا كه دقيقه ياب آگاه دلـى اسـت شاگرد وى است و خرقه از وى دارد
غرض كه جوان آدمى به صورت و معنى آراسته اى است و طبعش در ترتيب نظم هم خالى از لفظى نيست. اين چند بيت از ايشان است. صاحب تخلّص دارد.
| شد گـرم جگرسـوزيم آن رنـد شـرابى | مستيش بر اين داشت كه گرديـد كبـابى | |
| در كوره ى غم شيشه ى صاف دلم آخـر | از جوش تـف آبلـه هـا گشـت حبـابى[۱] |
بر سنگ مزار او با خط ثلث بسيار ممتاز عناوين و القاب صاحب مزار را به فضل و ادب و فصاحت و بلاغت معرفى كرده است و در ايـن كـه صاحب اين مزار از طبقه ى علماى اهل ادب و شعرا بوده است ترديدى نيست. كاتب اين سنگ مزار نام خود را چنين امضاء كرده است: كتبه محمّدرضا بـن محمّدرحيم 1120.
مرحوم همايى در تاريخ اصفهان فصل تكايا و مقابر اين مزار را مزار اول شخصى می داند كه پس از آقا حسين در اين مقبره دفن شده اسـت . مرحـوم همـايى حـدس می زند كه احتمالا اين مزار مربوط به ميرزا محمّد مسيح فارسى كه در شيراز نزد شاه ابوالولى نسابه تحصيل مقدمات كرده و بعداً به اصفهان آمده و از شاگردان خاص آقـا حسين منسلك گرديده و سالها نزد وى تحصيل كرده و در فنون ادب و انشاى نظم و نثر مهارت داشته و در شعر معنى تخلّص می كرده است، باشد حدس مرحوم همـايى بر اساس تذكره نصرآبادى و الحاق تاريخ 1115 ذيل نام شاعر ذكر شـده مسـيحاى «معنى» می باشد و احتمال داده است كه اين تاريخ تحريفى از 1117 باشد.
اين تاريخ فقط در نسخه دانشگاه تهران در تذكره نصرآبادى نقل و الحـاق شـده است اما ديگر نسخ اشاره اى به اين تاريخ ندارند ديگـر اينكـه فاصـله ى 1115 تـا 1120 پنج سال براى كتابت يك سنگ مزار فاصله ى قابل تـوجّهى اسـت . احتمـال دوم كه مرحوم همايى بدان نيز اشاره كرده است تعلّق اين مزار بـه ميـرزا مسـيحاى كاشانى متخلّص به صاحب است كه هم در تذكره ى نصرآبادى پس از ميـرزا محمّد مسيح فارسى متخلّص به «معنى» و مرحوم همايى نوشته اسـت . احتمـال او ممكـن، بلكه به بعض قراين اقرب باشد؟ بديهى است وقتى محمّد مسيح كاشانى داماد آقا حسـين خوانسـارى اسـت قبـر محمّد مسيح مدفون در تكيه ى خوانساری ها همان محمّد مسيح كاشانى متخلّص بـه «صاحب» باشد چنانكه مير سيّد على جناب نيز تحت عنوان آخوند مسـيحا طبيـب با صراحت به اين نظر مهر تأييد می زند و می نويسد:«آخوند مسيحا طبيب(شاعر) داماد و شاگرد آقا حسين خوانسارى است. سالهـا در اصفهان به طبابت و مدرسى علوم مختلفه اشتغال داشت. شـعر بسـيار و منشـآت نفيسه از او نوشته اند. تخلّص «صاحب» می كرده.»[۲]
بنابراين ما در اين تذكره ذيل تخلّص صاحب او را معرفى می كنيم.[۳]
پانویس
منبع
برگرفته از کتاب تذكره شعراي تخت فولاد اصفهان: معرفي شعراي مدفون در تخت فولاد اصفهان، عليرضا لطفي (حامد اصفهاني)، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحي شهرداري اصفهان، 1390. ص۳۶۰