نمایش مبدأ برای سید حبیب الله بن سید محمد علی امین التجار

{{نیازمند جعبه اطلاعات}} 
[[پرونده:Seied Habiballah.jpg|بندانگشتی|350x350پیکسل|سيد حبيب الله امين التجار]]
'''میرزا حبیب الله''' (1263ش- 1328ش)  فرزند سید محمد علی، ملقب به '''امین التجار''' از مشاهیر تجار و سیاستمداران عصر مشروطه و پهلوی در اصفهان است.

==زندگی‌نامه==

===ولادت===
او در سال ۱۲۶۳ش در اصفهان متولد شد.

===خاندان===
او از سادات خاتون آبادی است و پدرش از تجار معتبر اصفهان در اواخر عصر قاجار بود که پس از درگذشت وی، لقب امین التجار به پسرش حبیب‌الله رسید. نسب وی به [[سید معصوم خاتون‌آبادی|میر معصوم خاتون آبادی]] از علمای زاهد و وارسته مدفون در [[تخت فولاد]] می‌رسد که در نزدیکی بقعه [[محمد بیدآبادی|آقا محمد بیدآبادی]] مدفون است.<ref>همایونی، زندگی بانوی ایرانی، صص۲۸ و267.</ref>

مادرش زهرا، دختر حاج مهدی، ملقب به جناب بود. خانواده جنابی‌ها از سادات و خاندان‌های مهم اصفهان بودند که در عصر صفویه، علما، شعرا و هنرمندان بسیار از این خاندان برخاسته‌اند.

==جایگاه==
===جایگاه سیاسی===
امین التجار از تجار معتبر و خیّر اصفهان در عصر مشروطه محسوب می‌شد که به حمایت مالی از این نهضت پرداخت. وی در تشکیل انجمن تجار در 16 محرم 1325ق در اصفهان با حضور دوازده نفر از تجار درجه اول شهر حضور داشت و در تأسیس شرکت شرافت که یکی از مهمترین بنگاه‌های تولیدی پس از مشروطیت بود، مشارکت داشت و یکی از سهامداران عمده آن محسوب می‌شد.

همچنین از حضور سیاسی امین التجار و بزرگان اصفهان در حمایت از حکومت موقت ملی به ریاست نظام‌السلطنه مافی سخن رفته است.

در سال ۱۳۲۴ق هنگامی که علمای اصفهان کالاهای خارجی را تحریم کرده و مردم را به خرید کالاهای وطنی تشویق کردند،<ref>ترکمان، روزنامه کیهان، تاریخ۱۵/۰۴/۱۳۶۴، ص6.</ref> او نیز از این اقدام حمایت کرد. در جریان جنگ جهانی اوّل از اعضای مؤثّر کمیته دفاع ملّی بود و در جریان تشکیل دولت موقت ملّی در کرمانشاه و مهاجرت اعضای کمیته دفاع ملّی، قصد پیوستن به آنان را داشت که به دست نیروهای انگلیسی اسیر شده و مدّتی را در زندان سپری کرد.<ref>عقیلی، نگرشی بر مشروطیت اصفهان، صص ۱۰5 - ۱۰4؛ مهدوی، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۶۸.</ref> <ref>مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر،  ج۲، صص۲8-26.</ref>

او پس از آن چندین بار از طرف مردم اصفهان به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. در زمان سلطنت رضا شاه، او از دوستان تیمور تاش وزیر دربار بود و چون امتیاز انحصار تریاک برای ۳سال به امین التجار داده شد و شایع شد که تیمور تاش از او رشوه گرفته است،<ref>هدایت، خاطرات و خطرات، ص395.</ref> تیمور تاش دستگیر و به زندان افتاد و امین التجار با اینکه نماینده مجلس بود، دستگیر و زندانی شد. وى مدعى بود كه طبق اصول جاريه مملكتى ملزم به پرداخت آن به وزير دربار گرديده است، ولى دادگاه اعتراض وى را نپذيرفت و امين التجار به شش ماه زندان محكوم گرديد، اما مدتى بعد آزاد شد؛ زيرا دستگيرى او بهانه اى بيش نبود. تيمورتاش در  حقيقت به جرم جاسوسى براى شوروى از دستگاه رضا خان پاكسازى گرديد، ولى ظاهر قضيه را مسايل كم اهميتى همچون رشوه خوارى مطرح كردند.<ref>بامداد، شرح حال رجال ایران، ج۵، ص۶۱.</ref>

وی پس از آزادی به کار تجاری خود ادامه داد و دیگر در زمان رضاخان وکیل مجلس نشد. در سال ۱۳۲۶ش در انتخابات دوره پانزدهم در زمان قوام‌السلطنه انجام گرفت به عنوان نماینده مردم اصفهان انتخاب شد.<ref>عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۵، ص212.</ref>این آخرین حضور او در سیاست بود.

او در جریان مبارزات مردم اصفهان به رهبری [[نورالله نجفی اصفهانی|حاج آقا نوراللَّه نجفی]] علیه استبداد محمّد علی شاه، جزو انجمن سری آزادی خواهان بود. پس از امضاء فرمان مشروطیت، به حمایت مالی از انجمن ولایتی اصفهان پرداخت.<ref>دانشورعلوی، جنبش وطن پرستان اصفهان و بختیاری، ص۳۳ و ۵۱ و161.</ref> <ref>مهدوی، تاریخ علمی اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج۲، ص75.</ref>

همچنین او از اعضای حزب دموکرات در اصفهان بود.<ref>الفت، گنج زری بود در این خاکدان، صص112-111.</ref>

==فعالیت ها==
حاج حبیب الله در زمینه امور خیریّه اجتماعی نیز منشأ اثر بوده و به همّت وی قبرستان چملان ( یکی از قدیمی‌ترین مقابر اصفهان که تاریخ آن به اوایل عهد اسلام  می‌رسید) مبدّل به مریض خانه سنبلستان گردید.<ref>مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، دانشنامه تخت فولاد، ج1، صص۲۳۳-235.</ref>

==وفات==
امین التّجار در ۲۴ ربیع الاوّل ۱۳۶۹ق مطابق ۲۴ دی‌ماه ۱۳۲۸ش وفات یافته و در [[تکیه امین التجار|تکیه خانوادگی امین التّجار]] در [[تخت فولاد]] مدفون شد.<ref>مهدوی، تخت فولاد یادگار تاریخ، خطی.</ref> <ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ج2، ص430.</ref> 

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==

*[[سید مصلح الدین مهدوی|مهدوی]]، سید مصلح الدین، [[اعلام اصفهان (کتاب)|اعلام اصفهان]]، اصفهان سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان،1386.
*مجموعه فرهنگی و مذهبی تخت فولاد: زيرنظر اصغر منتظرالقائم، [[دانشنامه تخت فولاد اصفهان (کتاب)|دانشنامه تخت فولاد اصفهان]]، ج1، اصفهان: سازمان فرهنگی تفريحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، 1389.

[[رده:اعلام اصفهان،ج۲]]
[[رده:مدفونین در تخت فولاد]]
[[رده:خاندان خاتون آبادی]]
[[رده:فعالان سیاسی]]
[[رده:سیاستمداران]]