نمایش مبدأ برای حوزه علمیه امام صادق (ع) اصفهان

[[رده:مدارس علمیه تاریخی]]
[[رده:مدارس علمیه اصفهان]]
[[رده:مدارس علمیه برادران]]
{{جعبه اطلاعات حوزه علمیه
|نام={{PAGENAME}}|نام‌تصویر=Eivan.jpg|زیرنویس تصویر=تصویری از  ایوان مدرسه|تأسیس=1116هجری، دوره صفویه|بنیانگذار=شاه سلطان حسین صفوی|شهر=اصفهان|تولیت=|نشانی=استان اصفهان شهرستان اصفهان- خیابان چهارباغ- ابتدای آمادگاه حوزه علمیه چهارباغ|وب‌سایت=[http://esfhozeh.ir/ سایت رسمی]|وابسته به=[[مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان]]|label_color=#353935|value_color=#000000|footnotes=پانویس
|name_color=#301934|back_color=#40FF00|تلفن=3132222172|تصویر لوگو=|مدیر=[[عبدالامیر خطاط| عبدالامیرخطاط
]]|زیرمجموعه‌ها=بسیج
مرکز مشاوره

کتابخانه}}
{{حوزه علمیه اصفهان}}

'''مدرسه علمیه امام صادق (ع) اصفهان''' با نام پیشین '''مدرسه چهارباغ اصفهان'''، مدرسه علوم دینی است که به دستور '''شاه سلطان حسین صفوی''' در چهارباغ اصفهان بنا شد. این مدرسه را مدرسه '''سلطانیه''' و '''مادرشاه''' نیز نامیده‌اند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این مدرسه به مدرسه امام صادق(ع) تغییر نام یافت.

از جمله اساتید بزرگ این مدرسه، [[سید محمدباقر خاتون آبادی اصفهانی|میر محمدباقر خاتون آبادی]]، [[میرمعصوم خاتون آبادی|میرمعصوم خاتون‌ آبادی]]، [[میرزا ابوالقاسم مدرس خاتون‌آبادی|میرابوالقاسم مدرّس خاتون‌آبادی]]، [[سید محمدباقر شفتی]]، شیخ [[ابوالقاسم نورائی سدهی]]، [[محمدرضا حکیم صهبا قمشه‌ای]]، شیخ [[اسداللّه قمشه‌ای]] و [[سید عبدالحسین سیدالعراقین|میرعبدالحسین خاتون‌ آبادی]] بوده‌اند.

==قسمت های دیدنی مدرسه==

#معماری و طرح زیبای کاشی کاری گنبد مدرسه
#درب مجلل تزئین شده با طلا و نقره
#محراب با شکوه
#منبر یک پارچه مرمری
#حجره مخصوص شاه سلطان حسین
#کاشی کاری بی نظیر مدخل مدرسه
#خطوط نستعلیق کتیبه ها و پنجره های آلت بری شده
#درخت های چنار کهن سال و نهر آبی که در آن جریان دارد بر زیبایی تزئینات نفیس کاشی کاری این بنا افزوده است.

در ضلع شرقی خیابان چهارباغ بنای باشکوه و نفیسی است که می‌توان آن را آخرین بنای مهم و با عظمتی دانست که در عصر صفویان در اصفهان ساخته شد.

تاریخ شروع عمارت ۱۱۱۶ هجری قمری و سال اتمام آن ۱۱۲۶ هجری قمری است. هیچ یک از آثار موجود در اصفهان به اندازه مدرسه چهارباغ، (کلکسیون کاشی کاری ایران) جهانگردان و سیاحان و بازدید کنندگان خارجی را تحت تأثیر جاذبه های خود قرار نداده است.

مدرسه سلطانی، مدرسه مادرشاه ، مدرسه چهارباغ ومدرسه مقصود نام هایی است که به این مدرسه اطلاق گردیده. وجه تسمیه مدرسه به سلطانی به این علت است که در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده و بدین جهت مدرسه چهارباغ نامیده می شود که در خیابان چهارباغ واقع شده است. و دلیل آنکه مدرسه مادر شاه گفته می‌شود این است که مادر شاه سلطان حسین چند کاروانسرا و بازار و سایر نهادهای اقتصادی را وقف بر آن کرده است.
<br />

===نما و تزئینات===
مدرسه چهارباغ به صورت چهار ایوانی است. نمای خارجی عمارت شامل سردری رفیع و با شکوه و زیبا است هفده طاق نمای دو طبقه آجری در اطراف در ورودی خودنمایی می‌کنند. سردر ساختمان مزین به کاشی های ریز و ظریف همراه با مقرنس های پر نقش و نگار و خطوط مختلف است که بخش ورودی بنا را تشکیل می‌دهد.

کتیبه سردر به خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است که تاریخ۱۱۱۲ را بر خود دارد و به وسیله عبدالرحیم جزایری کتابت شده است.

دو دهانه سردر با کاشی های فیروزه ای تزئین شده و بر روی دو پایه سنگ مرمری، گلدانی به شکل بسیار زیبا قرار گرفته است در طرفین سر در دو سکوی مرمر بسیار نفیس و عالی وجود دارد.

در اصلی مدرسه که با طلا و نقره تزئین شده نمونه بارز هنر زرگری و قلمزنی است که در دوران صفویه به نهایت تعالی و تکامل رسیده است.

بر دو لنگه چپ و راست این در به خط نستعلیق بسیار زیبا و به صورت برجسته، اشعاری نوشته شده است. خطاط این اشعار محمد صالح اصفهانی خوشنویس برجسته آن عصر است.

قسمت داخلی مدرسه شامل هشتی، ورودی، حیات داخلی، گنبد، مناره و اطاق هاست. زیباترین قسمت مدرسه از نظر کاشی کاری هشتی ورودی آن است.

در وسط دالان مدرسه سنگاب نفیسی قرار دارد که صلوات بر چهارده معصوم با تاریخ۱۱۱۰ هجری بر روی آن حجاری شده است. این سنگاب شاه کار هنر سنگ تراشی و خوش نویسی است.

===ایوان‌ها===
ایوان ها و حجره های صحن چهار ایوانه مدرسه رو به باغی پر درخت قرار دارد که جویباری از میان آن می‌گذرد. این نهر به نام فرشادی است (در اصفهان این گونه نهرها را مادی می‌گویند).

مادی فرشادی شعبه ای از زاینده رود است. صحن مدرسه چهارباغ نمونه کامل یک معماری درون گرا و بومی به شمار می‌رود.

حجره هایی که در دو طبقه و در فواصل ایوان های مدرسه ساخته شده که اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است. اکثر این حجره ها دارای نقشه یکسانی است که از یک اتاق نشیمن در جلو و قسمتی به صورت صندوق خانه در عقب و قسمتی به نام بالا خانه تشکیل می‌شود. در جلوی این حجره ها ایوان زیبا و خوش طرحی قرار دارد.

در جبهه شمالی مدرسه، ایوان شمالی با دهانه نسبتاً عریض و ارتفاع زیاد قرار دارد. که در جبهه مقابل آن گنبد و مناره های ایوان جنوبی دیده می‌شود. کتیبه فوقانی داخل گنبد به خط عبدالرحیم جزایری خوش نویس عصر صفویه می‌باشد.

تمامی سطوح داخلی بنا به قطعات کوچکی تقسیم می‌شود که با کاشی تزئین شده است. منبر دوازده پله مدرسه که یکپارچه از سنگ مرمر ساخته شده از بهترین نمونه های هنر حجاری و سنگ تراشی آن روزگار است. در کنار این منبر، محراب نفیس و بسیار زیبای مدرسه قرار دارد که کتیبه بالای محراب و منبر نیز به خط عبدالرحیم جزایری است.

اشعاری که در اطراف سرسرای مدرسه به خط نستعلیق بسیار زیبا به رنگ سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی نوشته شده به خط محمد صالح اصفهانی و مورخ به سال۱۱۱۹ هجری است.

کتیبه افقی داخل گنبد نیز به خط عبدالرحیم جزایری و تاریخ ۱۱۲۱ هجری است.

شبستان مسقف مدرسه چهارباغ که در ضلع شرقی مدرسه واقع شده با درب منبت کاری بسیار نفیسی به محوطه زیر گنبد مربوط می‌شود در این شبستان سه محراب وجود دارد که کتیبه های اطراف آنها را محمد مؤمن الحسینی به سال ۱۱۱۸ هجری کتابت کرده است.

در شمال مدرسه چهارباغ بازارچه ای زیبا و مرتفع وجود دارد که در عصر صفویه بازارچه بلند و بازارچه شاهی نیز نامیده می‌شد. این بازارچه نمونه ارزنده ای از بازارهای عصر صفوی است. در شرق مدرسه چهارباغ کاروان سرای مادر شاه واقع شده که مهمان سرای عباسی امروز است.

مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغان ها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهش گران و محققین آن روزگار بوده است.

مدرسه چهارباغ موقوفاتی بسیار نیز داشته است که شامل« باغها، مزارع، روستاها، املاک، دکانها، کاروانسراها و سایر مستغلات بوده است» که چگونگی آنها با حمله افغان ها نامعلوم مانده است به طور کلی مدرسه چهارباغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بوده است، با ۸۵۰۰ متر مربع مساحت از آثار مهم و با ارزش عصر صفوی است که در اواخر حکومت این خاندان در اصفهان ساخته شده است.
<br />

===افتتاح مدرسه===
در ذیل وقایع آل سّنین و الأعوامِ مرحوم آقا سیّد عبدالحسین خاتون آبادی، در باره وقایع سال ۱۱۲۲ هجری قمری آمده است<span> </span>:<blockquote>در ماه مبارک رجب المرجب۱۱۲۲، در روز جمعه دهم شهر مذکور، أهل علم را در مدرسه جدی سلطانی ، که در جنب چهارباغ اصفهان است ، جا دادند و علامه العلمائی ، مجتهد الزمانی ، آمیر محمّد باقرا  خلف مرحمت پناه عم أمجد ، آمیر اسماعیل ، در روز مذکور ، شروع به مباحثه کردند در آن مدرسه  ، و امراء و علماء و نجباء را ، احضار فرمودند در مدرسه مبارکه جدید سلطانی .. حجرات مدرسه مبارکه جدید سلطانی را فیما بین أهل علم قسمت نمودند ، و در آن روز ، عالی حضرت مجتهد آلمانی ، متفرد در جمیع فضائل ، یگانه زمانه ، آمیر محمد باقرا (سلمه الله تعالی ) شروع به درس کردند ، و جمیع أهل فضل در آن محضر حاضر بودند، و نجباء و سادات و پادشاهزادگان و أهل کمال ، همگی حاضر شدند ... ، و حاصل آن که ، در دولت صفویه ، چنین اجتماعی هرگز نشده بود . در وقت شروع، به جهت رعایت آداب ، عالیحضرت مجتهد آلمان تکلیف کردند علامه العلمائی ، آقا جمال را  تا أولاً ایشان ، و بعد از آن، خود شروع کردند و به بیانی فصیح در کمال تنقیح ، درس گفتند .</blockquote>و هم چنین در کتاب وقایع السّنین و الأعوام آمده است<span> </span>: <blockquote>و حضّار آن مجلس عالی ، از فضلاء ، آقا جمال و آمیر محمد صالح شیخ الإسلام  و ملاّ بهاء الدّین ، مشهور به فاضل هندی و ملا محمد جعفر و ملا محمد هادی ، أولاد محمد باقر خراسانی علیه الرحمه و ملا محمد رضا ، ولد ملا محمد باقر شیخ الإسلام و ملا محمد حسین ، ولد ملا شاه محمد تبریزی ، و شیخ زین الدین ، نوادخ شیخ زین الدین ، صاحب شرح لمعه  و سایر أهل فضل ، و از نجباء و سادات ، میرزا باقر صدر خاصه و سادات سلسله خلیفه سلطان مرعشی ، و میرزا سید محمد قاضی ( نواده میرزا مهدی اعتماد الدوله ) و میرزا داود ، متولی مشهد مقدس، و از آمراء ...  .</blockquote>از این عبارت کتاب وقایع آل تنین بر می آید ، که در آن مجلس عظیم علمی و دینی ، حد اعلای کوشش انجام شده بود، و سران علماء و بزرگان عصر مجتمع گردیده بودند .

==فعالیت ها==
فعالیت های علمی شامل رشته های، درس ها، دوره های
==شهدای مدرسه==
این مدرسه از انقلاب تا کنون شهدای بسیاری تقدیم انفلاب نموده است که ذیا نام برخی از این شهدا تقدیم می گردد.
{{چندستونه|۴}}
<DynamicPageList>
category             = شهدای حوزه علمیه امام صادق (ع)
ordermethod          = ascending
mode     = ordered

</DynamicPageList>

{{پایان چندستونه}}

==فعالیت های فرهنگی==
[[پرونده:۲۰۲۱۰۷۰۱ ۱۱۰۲۳۰.jpg|بندانگشتی|کتابخانه مدرسه (1400)]]

===کتابخانه===
مدرسه چهارباغ دارای کتابخانه کم نظیر و با ارزشی بوده که در حمله افغانها نابود شده است این کتابخانه با کتب بسیار نفیس و کمیاب در اختیار طلاب علوم دینی و سایر پژوهشگران و محققین آن روزگار بوده است. به گزارش تحویلدار كتابخانه، میرزاحسین‌خان، در زمان حمله افغانها به اصفهان، مدرّس مدرسه سلطانی كتابهای كتابخانه را در سرداب خانه خود پنهان كرد و بسیاری از آنها به مرور از بین رفت. در 1323 شمسی به جای كتابخانه قدیمی آن كتابخانه‌ای به نام كتابخانه فرهنگ ساخته شد. 

در سالهای اخیر در قسمت ورودی کتابخانه مدرسه، بخشی تحت عنوان کتابخانه تخصصی ولایت فقیه تاسیس شده که یکی از جامع ترین منابع کتابخانه ای در زمینه ی ولایت فقیه می باشد و اغلب کتب مرتبط در این بخش گردآوری شده است.

==شخصیت ها==
{{چندستونه|۴}}
<DynamicPageList>
category             = علمای حوز ه علمیه امام صادق (ع)
ordermethod          = ascending
mode     = ordered

</DynamicPageList>

{{پایان چندستونه}}



<br />

==مرمت و بازسازی==
مرمت و بازسازی مدرسه از بدو تأسیس مورد توجه بانیان آن قرار داشت و در وقف‌نامه مدرسه بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده بود. براساس سندی از دوره قاجار، تعمیر سالانه مدرسه، از وظایف متولی مدرسه بوده است. با این حال، بیشترین صدمه در همین دوره به بنا وارد شده است و فقط در اواخر این عهد بود كه به مرمت آن توجه شد. در این خصوص تعمیرات دوران سیدالعراقین بین سالهای 1334 تا 1346 شایان ذكر است. از 1314ش به بعد، اداره فرهنگ و اوقاف اصفهان مرمت بنا را به‌عهده گرفت.

از سال 1387 تعمیرات گوناگونی در مدرسه صورت گرفته است که در ادامه پاره ای از آنها ذکر می گردد: 

*سال 1387 ه.ش<span> </span>: تعمیرات  تعدادی از حجرات طبقه همکف  ، اجرای نای کش و تعمیرات کلی

*سال 1389 و 90 ه.ش<span> </span>: تعمیرات کلی هشتی ورودی و احیا تزئینات اصیل آن ، تعمیرات اساسی سرویس های بهداشتی ، حمام ها و آشپزخانه اعم از برداشتن کف ، اجرای لوله کشی آب ، فاضلاب و گاز جدید و همچنین تعمیرات کلی تعدادی از حجرات طبقه فوقانی .

*سال 1391 ه.ش<span> </span>: تعمیرات کلی ایوانهای حجرات ضلع غربی ، اصلاح لوله کشی گاز تعدادی از حجرات ، لایه روبی چاه آب مدرسه و اصلاح شیب قسمتی از حیاط  

*سال  1395و96 ه.ش<span> </span>: مرمت کلی و اساسی تعدادی از حجرات و ایوانها طبقه همکف و فوقنی اعم از برداشت کف ، احرای کانال(حجرات طبقه همکف ) کف سازیجرای سیستم الکتریکی اصلاح گازکشی ، نقاشی و ...

تامین تانک و پمپ ، تراشیدن بدنه راه پله های فوقانی ، اصلاح بدنه و کچ کشی و نقاشی

{{نگارخانه
| عنوان       = تصاویر مرمت مدرسه
| تراز        = center
| پاورقی      =
| سبک         =
| جمع‌شوندگی   =
| ارتفاع      =
| عرض         =
| سبک زیرنویس =
| پرونده:Tamir 0174.jpg
 | جایگزین۱ =
 |ترمیم گنبد|پرونده:Tamir 0161.jpg | جایگزین۲=
 |ترمیم مأذنه| جایگزین۳=
 | جایگزین۴=
 }}

==موقوفه مدرسه علمیه امام صادق (ع) چهارباغ اصفهان==
<br /> 

<br />
[[رده:ارائه]]